זָהָב / zāhāb / ذهب (طلا)؛

זַיִת / zayith / زیتون؛

זָכָה / zākhāh / زکاة (نک. ادامه)؛

זָכַר / zākhar / ذِکر (= تذکر، یادآوری)؛

חָיָה / chîyāh / حیّ، و مشتقات آن؛

חָכַם / chākham / حکمت؛

جلد پنجم:

חָנַן / ḥānan / حنان (سوره مریم، ۱۳): مشتقات ریشه ḥānan در تورات عبری کاربرد شایعی دارد و معنای نخستین آن رحمت و شفقت^۱ است. پیش‎تر ریشه ḥnn در متون اوگاریت در همان معنای عبری به کار رفته است. کاربرد معنای فعلی آن در آرامی نیز یافت می‏شود (کتاب دانیال ۴: ۲۴؛ ۶: ۱۲). در زبان‎های سامی از این ریشه، اسم خاص نیز برگرفته شده است.^۲

همینطور در مورد بسیاری از کلیدواژگان الهیات، تاریخ و سنت یهودی که در قرآن با آنها مواجهیم، مراجعه به این مجموعه سودمند و بلکه ضروری خواهد بود.

۳. ایجاد رشته‏های زبان‎های سامی در برخی دانشکده‏های علوم قرآنی

واکنش و بلکه موجی که تاریخ قرآنِ^۳ نولدکه^۴ و یا گرایش‏های تفسیری در میان مسلمانان^۵ اثر گلدزیهر^۶ در جوامع اسلامی پدید آورد، واژگان دخیل در قرآنِ آرتور

אֵל / ʾēl / إله؛

אָמַן / ʾāman / ایمان، و طیف واژگان در حوزه دین، مانند خود واژه دین، رحمت، مَلَک، جهنم، טָהַר / ṭāhar / طهارت؛ חָטָא / chāṭāh / خطا (ج۵) و...؛

אָמַר / ʾāmar / ریشه فعلی أمر و مشتقات آن؛

אֱנוֹשׁ / ʾenôsh / إنسان؛

אֶרֶץ / ʾerets / أرض، و همینطور طیف واژگانی ناظر به طبیعت، مانند: سماء، شمس، کوکب (ج۷)، لیل، یوم، بئر [چاه]، یَم (ج۶)؛

אָשׁם / ʾāshām / إثم، و نیز واژگان مترادف آن همچون خطا.

جلد دوم

בְּהֵמָה / behēmāh / بهیمه/ بهائم؛

בֶּטֶן / beṭen / بطن، و نیز بسیاری از اسامی اعضا و اجزاس بدن انسان: عین، ید، أذن، کَف، لسان، شعر [مو]، دم [خون]؛

בִּין / bîn / بین، و همینطور دیگر ظروف زمان، ادات تشبیه و...؛

בַּיִת / bayith / بیت (خانه)؛

בֶּן אָדָם / ʾādhām bēn / بنی آدم؛

בָּרָא / bārāʾ / برأ (آفریدن)؛

ברך / brk / برک، و مشتقات این ریشه؛

جلد سوم: در توضیحات جلد دوم به آنها اشاره شد.

جلد چهارم:

זְאֵב / zeʾēb / ذئب [گرگ]، و بسیاری دیگر از اسامی جانوران بقره (בָּקָר / bāqār، ج. ۲)، شتر، کلب (ج. ۷) و...؛

זָבַח / zābaḥ / ذبح؛