17
درآمدی بر زبان شناسی تطبیقی قرآن و تورات

مقدّمه

از میانه‏های سده هجدهم میلادی، يعنی تقریباً زمانی که زبیدی (۱۲۰۵ق.) کار نگارش تاج العروس را به پایان رساند (۱۱۸۱ق./ ۱۷۶۷م.)، غرب آبستن حوادث شگرفی در حوزه زبان‏شناسی بود. توجه پژوهشگران به تعدادی از زبان‎های خاورمیانه ـ ‎به طور خاص یونانی، لاتین، عبری، عربی و سنسکریت ــ زبان‏شناسی نوین را پایه‏گذاری کرد که در آغاز نگاهی کاملاً تاریخی به زبان داشت. از سوی دیگر، کشف‏ کتیبه‏ها و سنگ‏نبشته‏های مرتبط با زبان‎های سامی در مناطق مختلف خاورمیانه، افق‏های جدیدی برای پژوهش‏ در متون مقدس ادیان ابراهیمی را پیش روی پژوهشگران گشود. هر یافته‏ای بر بخشی از ذهن و زبان پيروان باستان اين اديان پرتو می‏افکند. ازآنجاکه بستر این مطالعات مغرب‎زمین بود، به طور طبیعی زبان‎های کتاب مقدس (آرامی، عبری، سریانی و یونانی) با انگیزه‏های متعددی (نقادی متن مقدس، مشکلات تفسیری و...) در کانون توجه قرار گرفت.

به این ترتیب، با آغاز سده نوزدهم میلادی، قاموس‏نگاری تورات عبری وارد مرحله‎ای تازه‏ شد که آن را به‎کلی از روش‏سنتی متمایز می‏ساخت. برخی از ویژگی‎های این قاموس‏نگاری نوین را در بخش نخست کتاب حاضر بررسی خواهیم کرد؛ اما آنچه در اینجا باید بر آن تأکید شود، این است که در قاموس‏نگاری تورات عبری از گزنیوس (آغاز قرن نوزدهم) تا رینگرن (پایان قرن بیستم) تفکری مستمر و زنجیروار را شاهدیم. نمونه کامل این تفکر را در


درآمدی بر زبان شناسی تطبیقی قرآن و تورات
16

کتاب پیش رو، یکی از نخستین گام‌ها در این راه نوگشوده است: گزارشی از پیشینه زبان‌شناسی در جهان اسلام، دستاوردهای جدید غربیان در این حوزه و بایسته‌های پژوهش در جهان امروز، به علاوه نمونه‌هایی از کاربرد رهیافت‌های جدید در فهم واژگان قرآن. این راه ناپیموده که جز با توسل به ایمان، پشتکار و پایداری نسل جوان و تلاشگر حوزه و دانشگاه، نمی‌توان بر مشکلات و موانع آن فائق آمد، در آستانه گشایش برای محققان ایرانی است. خوانندگان کتاب تصدیق خواهند کرد که هر بخش از کتاب، چه تلاش‌های سترگ و درازدامنی را در پس‌زمینه خود شاهد بوده است. تلاش‌هایی که با راهنمایی‌های ارزنده استاد گرانمایه، دکتر آذرتاش آذرنوش و پژوهش‌های عالمانه محقق پرتلاش، آقای حیدر عیوضی، در قالب کتاب حاضر به ثمر نشست و در پایان مورد ارزیابی و تحسین محقق ارجمند، آقای مرتضی کریمی‌نیا قرار گرفت.

بر خود لازم می‌بینم از همه این عزیزان صمیمانه سپاسگزاری کنم و مراتب خشنودی خود را از به ثمر نشستن این همکاری ارزشمند اعلام نمایم. همچنین از همه دست‌اندرکاران نشر این اثر صمیمانه تشکر و قدردانی می‌کنم. امید که این دفتر همچنان گشوده بماند و این درخت خجسته همواره ثمر دهد.

عبدالهادی مسعودی

رئیس پژوهشکده تفسیر اهل بیت علیهم السلام

  • نام منبع :
    درآمدی بر زبان شناسی تطبیقی قرآن و تورات
    سایر پدیدآورندگان :
    حیدر عیوضی
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 20676
صفحه از 192
پرینت  ارسال به