و شرقی و نیز اسناد قمران دیده نشده و تنها در سامی شمالغربی [مانند آرامی ـ عبری] مشاهده شده است. نخستین کاربردش در متون اوگاریتی است. در آرامی به صورت yôntāʾ و yônāʾ ضبط شده و در گویش منطقه جلیل نیز yawnāʾ دیده میشود، که به سبب کارکرد قربانیاش تقدس نیز دارد. ۱
شکل عربی این واژه، بیشترین شباهت را به شکل یونانی Ιωνάς/ Jōnās دارد و اساساً از این گذرگاه به عربی منتقل شده است. توضیح آنکه هر گاه اسمِ مختوم به «آ» در عبری آرامی وارد یونانی میشود، در زبان میزبان پسوند «άς / ās» میگیرد. نمونه دیگر، واژه قرآنی «الیاس» است که صورت آرامی آن אליה / eliā و در یونانی Ηλίας / eliās است. پیشتر هوروویتس و جفری واسطه بودن زبان حبشی یا گویش فلسطینیِ سریانی را مطرح میکردند؛۲ اما با توجه به اینکه همه گویشهای ضبط شده در عربی (یونُس، یونَس، یونِس و یؤنس) همانند شکل یونانیاند، انتقال از همین مسیر محتملتر مینماید. ضمن اینکه فرم اصلی این واژه، در سریانی همانند شکل عبری آن Jōnā است.۳
1.. TDOT, vol. ۶, p. ۳۲- ۳۴.
2.. Horovitz, Koranische Untersuchungen, S. ۱۵۵; FVQ, p. ۲۹۶.
3.. BDB, p. ۴۰۱.
