است. گزنیوس درباره ریشه این واژه از اظهارنظر قطعی خودداری کرده است.۱ منابع وابسته به او نیز بیشتر به ترکیبهای متعدد آن و استفادهاش در عهد عتیق متمرکز بودهاند.۲ در TDOT مدخل مفصلی (۹ ص.) برای این واژه اختصاص یافته، و مطالب گوناگونی مبتنی بر واپسین یافتههای باستان‌شناسی ـ زبان‌شناسی در ذیل سه بخش اصلی ارائه شده است:
الف) ریشهشناسی و اصطلاحشناسی؛
ب) کاربرد آن در خاور نزدیک باستان؛
ج) کاربردهای آن در بخشهای مختلف عهد عتیق.
تحلیل ریشهشناسانه ارائهشده بهاختصار چنین است:
اسم יוֹנָה / yônâ در پیوند با ریشه ynh است و یکی از مشتقات آن ʾnhمیباشد (در لوحهای تلالعمارنه( به صورت a-un-nu، در اوگاریتی tant ( ʾny به معنای «باران آسمان!» آمده است). این ریشه به نجوای ملایم، شبیه آوای باران اشاره دارد. در عهد عتیق ریشه ynh به معنای فعلی مویه و زاری برای مرگ، مانند فعل אבל / ʾābal به کار رفته است.۳ این زمینه در عهد عتیق قابل ملاحظه است؛ همانطور که آواز کبوتران به مثابه تصویری از مویه و ماتم به کار رفته است:
אֶהְגֶּה כַּיּוֹנָה/ ehgeh ka yônâ / مانند کبوتر ناله میکنم (اشعیا ۳۸: ۱۴؛ ۵۹: ۱۱). در ناحوم ۲: ۸ «ناله کبوتران» در تناظر با «بر سینه زدن» آمده است.
بنابراین نام یونس نبی نیز در پیوند با نام (کبوتر) است و به طور استعاری برای اشاره به هویت شخصی یا پیام او تفسیر شده است. واژه יוֹנָה / yônâ در غیر عهد عتیق، بسیار کم یافت میشود. کاربرد آن در زبانهای سامی جنوبی [مانند عربی]
