با این متد چون در رابطه با حدوث اسماء سخنی در روایات اهل سنت مطرح نشده، ایشان نیز پی‏جوی منشأ صفات که چه نسبتی با ذات دارند را بی جهت می‏دانند به‏ویژه آنکه در دو موضع به گرفتاری‏ها و چالش‏هایی اشاره کرده که امثال معتزله به جهت دور ماندن از الگوی قرآنی - روایی بدان گرفتار شده‏اند،^۱ و در عوض بر اثبات و پذیرش تأکید فوق العاده‏ای دارند. با این توصیف اگر سؤال شود راجع به این منشأ چه نظری دارید، وی می‏گوید: « هر آنچه شرع در نفی و اثبات آن ساکت مانده است و عقل نیز دلیلی بر اثبات و یا انکار آن نداشته باشد، ما نیز ساکت می‏مانیم و نه اثبات و نه نفی می‏کنیم».^۲

بر پایه همین اصول ترسیم شده است که او صفات را همانند ذات می‏پندارد و معتقد است همان‏گونه که ذات حقیقتی ثابت است که هیچ شباهتی با مخلوقات ندارد، صفات نیز حقایقی ثابت هستند که هیچ شباهتی میان آن و مخلوقات تصویر نمی‏شود.^۳ بنابراین وی اندیشه سلفیه را بر اثبات صفات و نفی مماثلت با مخلوقین معرفی می‏کند.^۴ این نکته مخفی نیست که با این قرائت از صفات، او به شدت با قائلان به نفی صفات به مخالفت می‏پردازد؛^۵ او در ضمن نقد نظرات مقابل، هر یک از گروه‏های قائل به تعطیل و تمثیل را جامع هر دو نقیصه معرفی می‏کند.^۶ این بدان معناست که قائلین به تمثیل از منظری دیگر قائل به تعطیل هستند و همچنین قائلین به تعطیل گرفتار تشبیه نیز خواهند

ایشان نتیجه چنین رویکردی را جمع میان قول به تشبیه و تعطیل و گرفتاری در هر دو محذور می‏داند.^۱

ه‍ - الگوی اسم پژوهی: نفی مجمل و اثبات مفصل

ابن تیمیه ضمن پذیرش تلویحی تأویل، به طرح روایت معروف ابن عباس در وجوه تفسیر می‏پردازد.

ایشان در ادامه مباحث به سه اطلاق از تأویل اشاره می‏کند:

 صرف اللفظ عن احتمال الراجح الی احتمال المرجوح لدلیل یقترن به؛

 تفسیر؛

 الحقیقة التی یؤول الیها الکلام.

او ضمن ترجیح معنای سوم، عدم توجه به این مهم را لغزش‏گاهی بزرگ معرفی می‏کند.^۲

و - الگوی صفات سمعی - عقلی نه عقلی - سمعی

ابن تیمیه معتقد به تقدیم مطلق نقل بر عقل است. به نظر می‏رسد حجیت مطلق خبر واحد نزد او تأثیر بسزایی در تعارض عقل و نقل در اندیشه وی گذاشته است. «إذا تعارض العقل و النقل قدّم النقل لأن العمل بهما معاً فیه جمع بین النقیضین و عدم العمل بهما معاً رفع للنقیضین».^۳ او شرع را معارض معقولات نمی‏داند بلکه مصادیق مخالفت را از مجهولات می‏داند، ایشان حتی رؤیت را قابل اثبات با عقل می‏داند.^۴