لاتأخذه سنة و لانوم) (العليم الخبير السميع البصير) الحكيم (العزيز الجبار المتكبر) العلی العظيم المقتدر القادر (السلام المؤمن المهيمن البارئ) المنشئ البديع الرفيع الجليل الكريم الرازق المحيی المميت الباعث الوارث فهذه الأسماء و ما كان من الأسماء الحسنی حتی تتم ثلاث مائة و ستين اسما فهی نسبة لهذه الأسماء الثلاثة و هذه الأسماء الثلاثة أركان و حجب الاسم الواحد المكنون المخزون بهذه الأسماء الثلاثة و ذلك قوله تعالی (قُلِ ٱدْعُوا ٱللَّهَ أَوِ ٱدْعُوا ٱلرَّحْمَٰنَ أَیا مَّا تَدْعُوا فَلَهُ ٱلْأَسْمَاءُ ٱلْحُسْنَىٰ)^۱.

خداوند پاکیزه و بلند مرتبه اسمی به وسیله حروف که قابل صوت [تلفظ به زبان نبود] آفرید که با لفظ ادا نمی‏شود و به عینه مجسد نمی‏گردد و با تشبیه توصیف و با رنگ، رنگ آمیزی نمی‏گردد. [این اسمی است که] از اندازه و محدودیت به دور است و از حس هر توهم کننده‏ای رخ پوشانیده است، پوشیده اما آشکار است. پس خداوند این اسم را کلمه‏ای تام بر چهار جزء همسان قرار داد که هیچ‏یک قبل از دیگری نیست. پس سه اسم از آن را به‏خاطر نیاز بشرآشکار و یکی را مخفی داشت و آن همان اسم نهفته و ذخیره شده است. پس این اسماء (سه اسم) ظاهر گشت و ظاهرکننده آن، خدای پاکیزه و بلندمرتبه است. پس برای هر یک (از این سه اسم) چهار رکن اختصاص داده است؛ پس دوازده رکن می‏شود که برای هر یک، سی اسم آفریده که عملی منسوب به آن (رکن) است. و این اسماء الرحمن، الرحيم، الملك، القدوس، الخالق، البارئ، المصور، الحی، القيوم، لاتأخذه سنة و لانوم، العليم، الخبير، السميع، البصير، الحكيم، العزيز، الجبار، المتكبر، العلی، العظيم، المقتدر،

۶. روایت حدوث الاسماء

روایات باب «حدوث الاسماء» - به ویژه روایت اول - از جمله غوامض اخبار به شمار می‏رود که شارحان کافی ضمن اذعان به این پیچیدگی، تنها احتمالاتی را برای تفسیر آن بیان کرده‏اند.^۱

این روایت را مرحوم صدوق با یک واسطه از مرحوم کلینی نقل کرده است؛^۲ اشتراک در سند و اختلاف در برخی عبارات کلیدی این دو متن ضرورت نسخه پژوهی این روایت را توجیه می‏کند، برای مطالعه این روایت، نخست به بررسی سندی و محتوایی آن می‏پردازیم.

«علی بن محمد عن صالح بن أبی حماد عن الحسين بن يزيد عن الحسن بن علی بن أبی حمزة عن إبراهيم بن عمر عن أبی عبد اللّٰه علیه السلام قال: إن اللّٰه تبارك و تعالی خلق اسما بالحروف غير متصوت و باللفظ غير منطق و بالشخص غير مجسد و بالتشبيه غير موصوف و باللون غير مصبوغ منفي عنه الأقطار مبعد عنه الحدود محجوب عنه حس كل متوهم مستتر غير مستور فجعله كلمة تامة علی أربعة أجزاء معا ليس منها واحد قبل الآخر فأظهر منها ثلاثة أسماء لفاقة الخلق إليها و حجب منها واحدا و هو الاسم المكنون المخزون فهذه الأسماء التی ظهرت فالظاهر هو اللّٰه تبارك و تعالی و سخر سبحانه لكل اسم من هذه الأسماء أربعة أركان فذلك اثنا عشر ركنا ثم خلق لكل ركن منها ثلاثين اسما فعلاً منسوباً إليها فهو (الرحمن الرحيم الملك القدوس الخالق البارئ المصور الحی القيوم