۱. ایمان به غیب
نخستین باور و اعتقادی که قرآن آن را ملاک تقوا (پرهیزگاری) معرّفی و انسان را به آن دعوت می‌کند، ایمان به غیب است. از نظر قرآن، انسان متّقی (پرهیزگار) کسی است که به غیب باور داشته باشد. به همین دلیل، در توصیف اهل تقوا، مسئله «ایمان به غیب» را به عنوان نخستین نشانه ایشان ذکر می‌کند و می‌فرماید:
۰.(ذلِکَ الکِتابُ لا رَیبَ فیهِ هُدىً لِلمُتَّقینَ * الَّذینَ یُؤمِنُونَ بِالغَیبِ.۱
۰.این کتاب، جاى شکّى در آن نیست، مایه هدایت پرهیزگاران است * آنها که به غیب (امور پنهان از حواس مانند خدا، وحى، فرشتگان و معاد) ایمان دارند).
غیب در مقابل «شهادت» است. شهادت به معنای حضور است و غیب به معنای نهان. هر آنچه انسان با حواسّ ظاهری احساس کند، شهادت است و هر آنچه از حواسّ ظاهری انسان پنهان باشد، غیب است. بر این اساس، هر امری که با قوّه لامسه، قابل درک نباشد، غیب است. امر غیبی، امری است که گوش، توان شنیدن آن را ندارد و چشم نمی‌تواند آن را ببیند. از همین رو در تعریف غیب آورده‌اند: غیب هر چیزی است که از انسان پنهان باشد.۲
قرآن کریم، عالَم را به دو بخش غیب و شهادت تقسیم می‌کند و خداوند را «دانا به غیب و شهادت» توصیف می‌کند:
۰.(هُوَ اللّٰهُ الَّذی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ عالِمُ الغَیبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحمنُ الرَّحیمُ.۳
۰.اوست خدایى که جز او معبودى نیست. داناى غیب و آشکار (آنچه از حواسّ ظاهرى و باطنى هر صاحب شعورى، نهان و آنچه در مقابل آنها آشکار است، یا آنچه هنوز موجود نشده و آنچه موجود شده) است. اوست مهرگستر و مهربان).
عالَم شهادت، همان جهان مادّی است که انسان می‌تواند با حواسّ ظاهری آن را احساس کند. با چشم ببیند و با گوش بشنود و با سایر حواس، معلوماتی را از آن درک کند؛
