شناختی دست یابد، زمینه پذیرش فرمانهای خداوند را در خود فراهم کرده است. حکمت بعثت انبیا، دستیابی مردم به چنین شناختی است. هدف از فرستادن پیامبران الهی به سوی مردم، این است که مردم از خداوند و فرمانهای او شناخت پیدا کنند تا زمینه فرمانبری از پروردگار در آنها فراهم شود. امام کاظم علیه السلام در این باره به هشام بن حکم میفرماید:
۰.یا هِشامُ ما بَعَثَ اللَهُ انبیاءَهُ وَ رُسُلَهُ إِلَى عِبَادِهِ إِلَّا لِیَعقِلُوا عَنِ اللَّهِ فَأحسَنُهُمُ استِجابَةً أحسَنُهُم مَعرِفَةً.۱
۰.ای هشام! خداوند، پیامبران و رسولانش را به سوی بندگانش نفرستاد، مگر برای آن که خدا را بشناسند. پس آنان که شناختشان بهتر است، پذیرششان [برای فرمانهای خدا] بهتر است.
هر کس معرفت و شناخت بیشتری داشته باشد، بیش از دیگران به سخن انبیای الهی توجّه میکند و در اجابت دعوت آنان، از دیگران پذیرش بهتری خواهد داشت. چنین افرادی بیشتر و بهتر از دیگران از انبیای الهی اطاعت میکنند. بر همین اساس، کسانی در قلّه ایمان قرار دارند که در اوج علم و معرفت باشند.
حجّتهای الهی که در بالاترین مراتب ایمان قرار دارند، در بالاترین مراتب شناخت نیز قرار دارند، به طوری که اگر ایمان آنها را ریشهیابی کنیم، معلوم میشود که ریشه ایمان آنها، دانش آنان است. به عبارت دیگر، با توجّه به این که این افراد در اوج علم و معرفت و در قلّه یقین قرار گرفتهاند، به بالاترین مراتب ایمان دست یافتهاند. آنان در مسیر طاعت، از دیگران پیش افتاده و در قلّه ایمان قرار گرفتهاند. امیر مؤمنان علیه السلام در اوصاف حجّتهای الهی میفرماید:
۰.هَجَمَ بِهِمُ العِلمُ عَلَى حَقائِقِ الإِیمَانِ.۲
۰.دانش [و شناخت]، آنان را به حقایق ایمان رسانید.
واژه «هجم» به معنای آمدن ناگهانی و دفعی است.۳ منشأ ایمان حجّتهای الهی که از