دنیا و آخرت همراه است، آگاه میسازد. چنین سرنوشتی در انتظار کسانی است که در دنیا به ویژگیها و نشانههای انسان مؤمن آراسته باشند.
از نگاه قرآن، کسی که شایسته بهرهگیری از سعادت دنیا و آخرت باشد، با چند صفت و نشانه مخصوص شناخته میشود. خدای متعال در آیات آغازین سوره مؤمنون، به مهمترین صفات و نشانههای مؤمن اشاره نموده است. کسی که دارای چنین ویژگیهایی باشد، به ایمان واقعی و کامل دست یافته است و آثار و برکات ایمان در زندگی دنیا و حیات پس از مرگ، به او خواهد رسید.
در این فصل، به چند نمونه از برجستهترین نشانههای مؤمن که موجب دستیابی انسان به کامیابی در دنیا و آخرت میشود، اشاره میکنیم:
۱. خشوع در نماز
بر اساس آموزههای قرآن و احادیث، نماز، یک عبادت ظاهری نیست و نمازگزار، تنها با انجام رکوع و سجود و برخی حرکات دیگر، به نقطه کمال نماز دست نمییابد. ادای نیکوی نماز، در گرو انجام آداب ظاهری و باطنی نماز است. مؤمن در هنگام نماز، بجز حرکات ظاهری، به روح و باطن نماز توجّه دارد و نماز را به نیکویی ادا میکند. از نگاه قرآن، آنچه به نماز، ارزش میدهد و آن را نشانه ایمان ساخته، خشوع در نماز است:
۰.(قَد أفلَحَ المُؤمِنُونَ * الَّذینَ هُم فی صَلاتِهِم خاشِعُون.۱
۰.حقّا که گروندگان [به اصول عقاید اسلام] رستگار شدند [و گویى به تمام پاداش اعمالشان در آخرت نائل گشتند] * آنان که در نمازشان [به دل و به اندامها] فروتن اند).
راغب اصفهانی، مفهوم «خشوع» را معادل «ضَراعة»، به معنای ذلّت، خواری و افتادگی، دانسته است. در عین حال، به تفاوت میان این دو واژه اشاره کرده، مینویسد:
۰.الخُشُوع: الضَّراعةُ، و أكثرُ ما یُستَعملُ الخشوعُ فيما یُوجَدُ على الجَوارحِ. و