341
ایمان در قرآن

و به توحید واقعی ملتزم گردند، به سعادت و کامیابی دنیا و آخرت خواهند رسید.

به این ترتیب، مهم‌ترین اثر ایمان برای انسان، دستیابی به لذّت‌ دنیا و سعادت آخرت است. هر گاه نور ایمان، سراسر زندگی انسان را فرا گیرد، افزون بر کامیابی اخروی، زندگی مادّی او نیز با فلاح و کامیابی همراه خواهد بود. خدای متعال در قرآن، رفاه دنیا و سعادت آخرت را در انتظار افرادی دانسته که با او پیوند داشته باشند:

(مَن کانَ یُریدُ ثَوابَ الدُّنیا فَعِندَ اللَهِ ثَوابُ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ.۱

۰.هر کس پاداش دنیا را بخواهد، پاداش دنیا و آخرت در نزد خداست [و بر حسب نیّتش به او مى‏دهد]).

از آن جا که پاداش دنیا و آخرت در نزد خداوند است و کسی جز او، قادر به آن نیست، برای بهره‌مندی از لذّت‌های مادّی و معنوی، باید به او رو آورد. بنا بر این، ایمان، با کامیابی مادّی در دنیا منافات ندارد. البتّه دنیا سرایى است که بلاها از هر سو، آن را فرا گرفته و به بی‌وفایى شهرت یافته است.۲ ساکنان دنیا، اعم از مؤمن و غیر مؤمن، در دنیا با گرفتاری‌ها و مشکلاتی درگیر هستند که به خاطر آنها سلامت و آسودگی ندارند. در عین حال، خداوند مشکلات زندگی را برای مؤمن آسان می‌گرداند و در اوج بلا و سختی، لذّت زندگی را به او می‌چشاند. افزون بر این، بهره‌گیری از لذّت‌های دنیا را برای اهل ایمان روا دانسته، آنها را به بهترین پاداش‌ دنیوی می‌رساند. بنا بر این، ایمان است که برای انسان، سعادت و کامیابی دنیا و آخرت را به ارمغان می‌آورد و کسی که خواستارِ پاداش مادّی و لذّت دنیوی باشد، باید به خدا ایمان آورد.

چنانچه انسان در زندگی به خدا رو آورد و نیکوکار باشد، افزون بر سعادت اخروی، به زندگی پاک و لذّت‌های گوارای دنیا نیز دست می‌یابد. از نگاه قرآن، پاداش مرد و زن باایمانی که ایمان خود را با رفتار نیکو و عمل صالح تأیید کنند، «حیات طیّبه (زندگی پاک)» است:

1.. نساء: آیۀ ۱۳۴.

2.. اشاره است به کلام امیر مؤمنان علیه السلام که در مقام گریز از زرق و برق دنیا می‌فرماید: «دَارٌ بِالبَلَاءِ مَحفُوفَةٌ وَ بِالغَدرِ مَعرُوفَة؛ سرایی است که بلاها از هر سو گردش را گرفته و به عذر و بی‌وفایی شهرت یافته» (نهج البلاغة: خطبۀ ۲۲۶).


ایمان در قرآن
340

۰.إن آمَنتَ بِاللّهِ أمِنَ مُنقَلَبُکَ.۱

۰.اگر به خدا ایمان آوری، بازگشتگاهت [در قیامت] امن خواهد بود.

همچنین در حدیث دیگر می‌فرماید:

۰.إذا آمَنتَ بِاللّهِ وَ اتَّقَیتَ مَحارِمَهُ أحَلَّکَ دارَ الأمانِ.۲

۰.هر گاه به خدا ایمان آوری و از حرام‌های او بپرهیزی، تو را در سرای امن [و آرامش]، جای می‌دهد.

یکی از نام‌های بهشت، «دار الأمان» به معنای خانه امن و آرامش است. بالاترین مراتب امنیّت و آرامش، در بهشت است. بهشت، خانه‌ای است که هیچ ناامنی و پریشانی‌ای در آن وجود ندارد و چیزی موجب از دست رفتن آرامش و امنیّت آن نمی‌گردد.

۸. خیر دنیا و آخرت

پس از آن که پیامبر خدا صلی الله علیه و اله به تبلیغ همگانی مأموریت یافت، فریاد ایمان به خدا سر داد و ایمان را مایه «فلاح» دانست. بر اساس گزارش شخصی به نام طارق محاربى، پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در طلیعه دعوت خود، مردم را با جمله «قولوا لا إله إلّا اللّٰه تُفلِحوا» خطاب قرار ‌داد۳ و ایمان به خداوند را مایه کامیابی در دنیا و آخرت معرّفی نمود. به گفته او، پیامبر صلی الله علیه و اله در حالی که خود از آسیب ابو لهب رنج می‌برد، در بازار ذی المجاز، به کسانی که ایمان آورند، وعده «فلاح» می‌داد. واژه «فلاح» در لغت، به معنای کامیابی مطلق است. راغب اصفهانی، «فلاح» را دستیابی به مطلوب و رسیدن به خواسته‌ها و آرزوها معنا کرده است.۴ کسی که به خواسته‌ها و امور مطلوب خود برسد، از نظر مادّی و معنوی کامیاب خواهد بود. از نگاه پیامبر خدا صلی الله علیه و اله، شرط رسیدن به کامیابی مادّی و معنوی، جاری ساختن کلمه توحید بر زبان و ایمان به خداوند است. چنانچه مردم به دعوت ایمانی پیامبر خدا صلی الله علیه و اله لبّیک بگویند

1.. غرر الحکم: ج ۳ ص ۱۷ ح ۳۷۳۴.

2.. غرر الحکم: ج ۳ ص ۱۷۹ ح ۴۱۴۶.

3.. بحار الأنوار: ج ۱۸ ص ۲۰۲ ح ۳۲.

4.. «الفَلاحُ الظَّفَرُ و إدراک بُغيَة» (مفردات ألفاظ القرآن: ص ۳۸۵).

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120276
صفحه از 436
پرینت  ارسال به