پنج. زیرکی
به پندار برخی، انسان خوب و متدیّن، کسی است که در زندگی، ساده‌دل و از هر گونه زرنگی و زیرکی، خالی باشد، در حالی که بر اساس احادیث، چنین پنداری، نادرست است و ایمان حقیقی، انسان را زیرک و هوشیار می‌سازد. مؤمن افزون بر صفات نیکی که با خود دارد، زیرک است و در امور زندگی و رفتارهای اجتماعی، فریب نمی‌خورد و سرش کلاه نمی‌رود. این از آثار و برکات ایمان است.
بر این اساس، ساده‌دلی، نشانه ایمان و تدیّن نیست و مؤمن با زیرکی و هوشیاری شناخته می‌شود. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله می‌فرماید:
۰.المُؤمِنُ کَیِّسٌ فَطِنٌ حَذِرٌ.۱
۰.مؤمن، زیرک و باهوش و هشیار است.
همچنین در حدیث دیگر می‌فرماید:
۰.لا یُلدَغُ المُؤمِنُ مِن جُحرٍ واحِدٍ مَرَّتَینِ.۲
۰.مؤمن از یک سوراخ، دو بار گزیده نمی‌شود.
شش. قناعت
ارمغان دیگر ایمان برای مؤمن، قناعت است. اسراف و زیاده‌روی، نشانه ناقص بودن ایمان است. مؤمن واقعی، کسی است که از زیاده‌روی و اسراف، پرهیز و بر ملاک قناعت، زندگی کند. امیر مؤمنان علیه السلام می‌فرماید:
۰.لَن یُلقَى المُؤمِنُ إلّا قانِعاً.۳
۰.مؤمن را جز قانع نمی‌یابی.
آنچه گذشت، تنها پاره‌ای از مکارم اخلاقی است که در احادیث، به عنوان ویژگی‌های
