به آیین اسلام، مسلمان به شمار می‌آید و در باره او احکام اسلامی پیاده می‌شود. در عین حال، چون عقیده به اسلام، در جان و دل او جای نگرفته است، مؤمن به شمار نمی‌آید. از این رو، بسیاری از افراد با این که در صفوف مسلمانان قرار دارند، همانند مؤمنان به آیین خود پایبند نیستند؛ زیرا اسلام در جان آنها ریشه ندارد.
امام صادق علیه السلام در ادامه حدیث، به آثار ایمان و اسلام، چنین اشاره می‌فرماید:
۰.إِنَّ الإیمانَ مَا وَقَرَ فِی القُلُوبِ وَ الإسلامَ مَا عَلَیهِ المَنَاکِحُ وَ المَوَارِیثُ وَ حَقنُ الدِّمَاءِ وَ الإیمَانَ یَشرَکُ الإسلامَ وَ الإسلامَ لا یَشرَکُ الإیمَانَ.
۰.ایمان، آن است که در دل‌ها جا می‌گیرد (امر قلبی است) و اسلام، چیزی است که ازدواج‌ها و میراث‌ها و حفظ خون‌ها به سبب آن انجام می‌پذیرد. ایمان، اسلام را در بر دارد؛ امّا اسلام، ایمان را در بر ندارد.
هر گاه ایمان به صورت واقعی در دل جای گیرد، اقرار زبانی و عمل جوارحی نیز به دنبال آن می‌آیند. به همین دلیل، اعتراف به اسلام، در سخن و کردار مؤمن آشکار است. به دیگر سخن، افزون بر این که باورِ اسلام در قلب و جان مؤمن جای گرفته، ظاهر او نیز بر روش اسلام است و آن را تأیید می‌کند. پس هر کجا ایمان باشد، اسلام نیز در ضمن آن تحقّق می‌یابد. از این رو، ایمان در مرتبه بالاتر از اسلام قرار دارد و فرسنگ‌ها با آن فاصله دارد.
در زمان امام صادق علیه السلام، عدّه‌ای بر این باور بودند که جایگاه اسلام از ایمان، برتر است و اسلام از ایمان، اهمّیت بیشتری دارد. یکی از اصحاب امام صادق علیه السلام به نام ابو صبّاح کِنانی، در محضر ایشان، از این اندیشه سخن گفت و خواست تا از دیدگاه ایشان در این موضوع آگاه شود. امام صادق علیه السلام به او فرمود:
۰.الإیمَانُ أرفَعُ مِنَ الإسلامِ.
۰.ایمان، بالاتر از اسلام است.
ابو صبّاح از امام علیه السلام توضیح بیشتر خواست. امام صادق علیه السلام برای فهم بهتر مطلب، از او در باره حکم کسی که از روی عمد، مسجد الحرام و خانه کعبه را نجس می‌کند، پرسید. ابوصبّاح در پاسخ گفت: کسی که مسجد الحرام را نجس کند، باید سخت تنبیه شود و کسی
