در مراتب ایمانیِ پایینتر از او قرار دارند، وظایفی بر عهده دارد. او باید با به کارگیری روشهای درست و پسندیده، در تکامل ایمان افرادی که بهره کمتری از ایمان دارند، بکوشد و در رساندن آنها به مراتب بالاتر تلاش کند. چه بسا در اثر برخورد شایسته با کسانی که در پلّه پایینتر قرار دارند، زمینه رشد معنوی و دستیابی ایشان به مراتب بالای ایمان فراهم آید.
این مسئله، یک ادب اجتماعی است که میتوان دامنه آن را به امور سیاسی ـ که در جامعه اسلامی رواج دارد ـ نیز گسترش داد. در صورتی که به رهنمود اهل بیت علیهم السلام در این زمینه توجّه شود، بسیاری از مشکلات اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی بر طرف خواهد شد. در باره چگونگی برخورد با کسانی که در درجات پایین ایمان قرار دارند، در احادیث، به چند نکته اشاره شده است:
۱. پرهیز از بیزاری جستن و برخورد حذفی
نخستین رهنمود اهل بیت علیهم السلام در باره برخورد با کسانی که در مراتب ایمانیِ پایینتر قرار دارند، پرهیز از برخورد حذفی است. برخورد حذفی، آن است که مؤمن با مشاهده کوتاهی دیگران در انجام وظایف ایمانی و یا سستی آنان در پارهای از اعتقادات، از آنها بیزار شود و به گونهای با ایشان رفتار کند که گویا هیچ بهرهای از ایمان ندارند. به بیان دیگر، برخورد حذفی، آن است که در جامعه اسلامی، با مسلمانانی که خطّ فکری مخالفی دارند، مانند دشمن رفتار شود. اثر چنین برخوردی، شکسته شدن وحدت امّت اسلامی است. مؤمن وظیفه دارد از کسانی که در مراتب پایین ایمان قرار دارند، دستگیری کند و ایشان را در رسیدن به مراتب بالاتر یاری رساند. او باید برای مراتب پایین ارزش قائل شود و از بیزاری جستن و بیتوجّهی به آنها پرهیز کند.
در بسیاری از موارد، کسانی که در باورها و عمل به دستورهای دینی، بهتر از دیگران هستند، نگاه مناسبی به کسانی که در مرتبه ایمانیِ پایینتر هستند، ندارند و به آنها بیتوجّهی میکنند. چنین نگاهی در مکتب اهل بیت علیهم السلام، سرزنش شده است.
در زمان امام صادق علیه السلام، عدّهای از پیروان ایشان، از کسانی که در پیروی از دستورهای دینی، کوتاهی میکردند و همانند آنان پایبندی کامل نداشتند، بیزاری میجستند و به آنها