۰.لِأنَّ الإیمانَ ما سَمِعنَاهُ بِآذانِنا وَ صَدَّقناهُ بِقُلُوبِنا وَ الیَقِینُ ما أبصَرناهُ بِأعیُنِنا وَ استَدلَلنَا بِهِ عَلَى ما غابَ عَنَّا.۱
۰.چون ایمان، آن چیزی است که با گوش‌های خود بشنویم و با دل‌هایمان باورش کنیم؛ ولی یقین، آن چیزی است که با چشمان خود ببینیم و از آن به آنچه از دیدِ ما پنهان است، راه ببریم.
کسانی که در پلّه‌های پایین ایمان قرار دارند، از طریق برهان و استدلال، به حقایق الهی باور پیدا می‌کنند. این افراد بر اساس برهان‌های عقلی و نقلی، توحید و نبوّت و حقّانیت آنچه را پیامبر صلی الله علیه و اله از جانب خدا آورده است، می‌پذیرند. بنا بر این، ایمان استدلالی، مربوط به مراتب پایین ایمان است؛ ولی چنانچه مؤمن، به درجات عالی ایمان دست یابد، حقایق و ملکوت عالم را شهود می‌کند و به ایمانِ شهودی دست می‌یابد. در این صورت با گوش و چشمِ جانش، حقایق غیبی را می‌بیند و می‌شنود و از باطن عالم خبردار می‌گردد. چنین ایمانی، بر پایه برهان و استدلال نیست و ایمان شهودی نامیده می‌شود.
ایمان شهودی، همان یقین است که بالاترین مرتبه ایمان به شمار می‌آید. بر اساس برخی احادیث، نهایت ایمان، رسیدن به مقام یقین و شهود حقایق عالم است. امیر مؤمنان علیه السلام می‌فرماید:
۰.غایَةُ الإیمانِ الإیقانُ.۲
۰.هدف نهایی ایمان، یقین است.
امام علی علیه السلام در حدیث دیگر می‌فرماید:
۰.أفضَلُ الإیمانِ حُسنُ الإیقانِ.۳
۰.برترین ایمان، یقین نیکوست.
کسی که به یقین نیکو و حقیقی دست یابد، خداوند و حقایق عالم را با چشم دل، شهود
