237
ایمان در قرآن

کرده‌اند و پیام دین را ریشخند می‌کنند، پرهیز کند. هر گاه مؤمن، در مجلسی حاضر شود که سخن گناه‌آلود در آن شنیده می‌شود و دستورهای دین به سخره گرفته می‌شوند، چنانچه در جلوگیری از زشتی‌ گناه ناتوان باشد، وظیفه دارد با ترک انجمن، از گوش سپردن به چنین سخنانی خودداری ‌ورزد. تا زمانی که اهل آن محفل، بر گفتن سخنان ناپسند، پافشاری ‌می‌ورزند، باید از آن انجمن دوری شود؛ زیرا وظیفه ایمانی گوش، پرهیز از شنیدن گفتار مخالف شریعت است. خدای متعال در این باره فرموده است:

(وَ قَد نَزَّلَ عَلَیکُم فِی الکِتابِ أن إذا سَمِعتُم آیاتِ اللهِ یُکفَرُ بِها وَ یُستَهزَأُ بِها فَلا تَقعُدُوا مَعَهُم حَتَّى یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیرِه.۱

۰.و در کتاب، بر شما نازل کردیم که: هر گاه شنیدید آیات خدا مورد انکار و ریشخند قرار می‌گیرند، با آنان منشینید تا به سخنی غیر از آن بپردازند).

بر همین اساس، گوش باایمان، در مجالس غیبت و تهمت، ساز و آواز حرام و هرزه‌گویی حاضر نمی‌شود و از شنیدن هر صدایی که ناخشنودی خداوند را در پی داشته باشد، دوری می‌ورزد. مؤمن وظیفه دارد برای پاک ماندنِ گوش خود از نغمه‌های حرام، از نشستن در مجالسی که با سخن و نوای گناه‌آلود همراه است، خودداری کند. افزون بر این، کسانی که به درجات بالای ایمان دست می‌یابند، از شنیدن نغمه‌ها و سخنان لغو و بیهوده، که هیچ نتیجه مثبتی در پی ندارد نیز دوری می‌ورزند:

۰.(قَد أفلَحَ المُؤمِنُونَ * الَّذینَ هُم فی‏ صَلاتِهِم خاشِعُونَ * وَ الَّذینَ هُم عَنِ اللَّغوِ مُعرِضُونَ.۲

۰.حقّا که گروندگان [به اصول عقاید اسلام] رستگار شدند [و گویى به تمام پاداش اعمالشان در آخرت نایل گشتند] * آنان که در نمازشان [به دل و به اندام‏ها] فروتن اند * و آنان که از هر بیهوده‌ای روی‌گردان‌ اند).

کسی که در مراتب بالای ایمان باشد، نه تنها از شنیدن غیبت، تهمت و ساز و آواز حرام

1.. نساء: آیۀ ۱۴۰.

2.. مؤمنون: آیۀ ۱ ـ ۳.


ایمان در قرآن
236

نیک‌تری داشته باشد، زبانش در مرتبه بالاتری از ایمان قرار دارد. از این رو، دومین وظیفه زبان، که در خور و مناسب ایمان است، خوش‌زبانی با مردم و پرهیز از به کارگیری کلام ناشایست با آنان است. خدای متعال در قرآن می‌فرماید:

(وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسناً.۱

۰.و با مردم به زبان خوش سخن بگویید).

زبان مؤمن، زبانی است که مردم از گزند و آسیب آن در آسایش و آرامش باشند و از جانب آن، زیانی به دیگران نرسد. نه تنها دیگران، از آزار چنین زبانی آسوده‌خاطر هستند، بلکه آن، ابزاری برای بر طرف ساختن مشکلات ایشان است و همواره خیر و خوبی آن به مردم می‌رسد.

۳. وظیفه گوش

گوش موظّف است تا از آنچه خداوند شنیدنش را روا نمی‌دارد، دوری بجوید و از حرام الهی روی گرداند. امام صادق علیه السلام در بیان وظیفه ایمانی گوش می‌فرماید:

۰.وَ فَرَضَ عَلَى السَّمعِ أن یَتَنَزَّهَ عَنِ الاستِماعِ إلَىٰ ما حَرَّمَ اللَّهُ وَ أن یُعرِضَ عَمَّا لا یَحِلُّ لَهُ مِمَّا نَهَى اللَّهُ عزّ و جل عَنهُ وَ الإصغاءِ إلَى ما أسخَطَ اللَّهَ عزّ و جل.

۰.وظیفه‌ای که بر عهده گوش نهاده، این است که از گوش دادن به آنچه خدا حرام کرده، دوری کند و از آنچه برایش روا نیست و خداوند عزّ و جل از آن نهی کرده است و نیز از شنیدن آنچه خداوند عزّ و جل را ناخشنود می‌سازد، روی گرداند.

بنا بر این، مؤمن، به آنچه شنیدنش خشم خداوند را در پی دارد، گوش نمی‌سپارد. بر اساس این معیار، وظایف ایمانی بی‌شماری را می‌توان برای گوش بر شمرد. امام صادق علیه السلام در ادامه سخن، به برخی از آیات قرآن اشاره فرموده است که به بیان وظایف گوش می‌پردازند.

یکی از وظایف گوش، آن است که از توجّه به سخن کسانی که آیات خدا را انکار

1.. بقره: آیۀ ۸۳.

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120510
صفحه از 436
پرینت  ارسال به