بنا بر این، هر چیزی که اساس و ریشهای در دین ندارد و بر پایه نظر شخصی از دین دانسته شود، بدعت در دین به شمار میآید. نوگرایی و بدعتگذاری در دین، امری ناپسند و ممنوع است؛ زیرا دستورهای دین از ناحیه وحی، بی کم و کاست، به پیامبر خدا صلی الله علیه و اله رسیده است و نباید ندارد چیزی به آن افزوده شود. ملاک دینداری تا برپایی قیامت، سنّت و سیره پیامبر خاتم صلی الله علیه و اله خواهد بود و کسی که چیز تازهای به عنوان دین به آن بیفزاید، در دین خدا، روش ناپسندی نهاده است. امام صادق علیه السلام در باره حلال و حرام خداوند میفرماید:
۰.حَلالُ مُحَمَّد حَلالٌ أبَداً إلى یَومِ القِیامَةِ وَ حَرامُهُ حَرامٌ أبَداً إلى یَومِ القِیامَةِ لا یَکُونُ غَیرُهُ وَ لا یَجیءُ غَیرُهُ.۱
۰.حلال محمّد براى همیشه تا روز قیامت، حلال است و حرام وى براى همیشه تا روز قیامت، حرام است. جز آن، دین دیگرى نیست و شریعت دیگرى به غیر آن نمىآید.
همان طور که در فصل سوم گذشت، فطرت و سرشت آدمی، نخستین خاستگاه ایمان است و دین و ایمان، در فطرت انسانها ریشه دارند. با توجّه به این که نیازهای فطری در نوع انسانها ثابت اند، معارف دینی همواره برای بشریت نو و تازه هستند و غبار کهنگی به خود نمیگیرند. از این رو، سخن اسلام، برای مردم هر عصری، تازگی دارد و به نوگرایی دینی نیاز نمیشود. چنانچه پیام قرآن و احادیث به درستی برای مردم بیان گردد، نیازی به برساختن مطالب دینی نو، بر اساس میل مردمان هر زمان نخواهد بود.
از آن جا که معارف قرآن و آموزههای حدیثی، در فطرت انسانها ریشه دارند و امور فطری، کهنه نمیشوند، قرآن برای هر نسلی جدید است و لزومی ندارد در هر زمانی مطابق میل و خواست مردم تفسیر شود. از امام هادی علیه السلام نقل است که در پاسخ سؤال: چه سرّی است که قرآن هر چه بیشتر خوانده و بحث شود، بر تازگی و طراوت آن افزوده میشود؟ فرمود:
۰.إنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَم یَجعَلهُ لِزَمَانٍ دُونَ زَمَانٍ وَ لا لِنَاسٍ دُونَ نَاسٍ فَهُوَ فی کُلِّ زَمانٍ جَدیدٌ وَ عِندَ کُلِّ قَومٍ غَضٌّ إلىٰ یَومِ القِیامَةِ.۲