مسیر ایمان پایدار بماند، لازم است از این خصلت ناپسند دوری ورزد و جان خویش را از آن پاکیزه سازد.
کسی که بر کبرورزی پافشاری ورزد، از حق رویگردان میشود و قدرت تسلیم در برابر حق را از دست میدهد. امیر مؤمنان علیه السلام میفرماید:
۰.مَنِ استَکبَرَ أدبَرَ عَنِ الحَق.۱
۰.کسی که گردنکش باشد، از حق، روی میگرداند.
بر اساس برخی از احادیث، اگر انسان بخواهد ریشههای کفر و بیایمانی را در وجود خود بخشکاند، باید از سه خصلت حرص، حسد و استکبار دوری کند. این سه خصلت، انسان را به کفر میکشانند. اگر انسان در وجود خود آنها را بیابد و علاج نکند، به تدریج به بیدینی و بیایمانی کشیده میشود. امام صادق علیه السلام میفرماید:
۰.اُصُولُ الکُفرِ ثَلاثَةٌ: الحِرصُ وَ الاستِکبَارُ وَ الحَسَدُ.۲
۰.ریشههای کفر، سه چیزند: آزمندی، گردنکشی و حسادت.
استکبار (خودبزرگبینی) از صفات ابلیس است و همان گونه که او در اثر استکبار، کافر گردید، میتواند زمینه کفر را در انسان پدید آورد. در حقیقت، ریشه نخستین کفری که در جهان تحقّق پیدا کرد، استکبار است. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در این باره میفرماید:
۰.إیّاکُم وَ الکِبرَ، فإنَّ إبلیسَ حَمَلَهُ الکِبرُ عَلى أن لا یَسجُدَ لآدَمَ علیه السلام.۳
۰.از تکبّر دوری کنید؛ زیرا ابلیس را تکبّر وا داشت که برای آدم علیه السلام سجده نکند.
زمانی که خداوند، فرمان سجده برای آدم را صادر فرمود، همگان اطاعت کردند و تنها ابلیس سر باز زد. خداوند، او را سرزنش کرد و از او پرسید: چه چیز موجب شد تا سجده نکنى؟ ابلیس در پاسخ گفت: من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریدى و او را از گل.۴ تکبّر و