137
ایمان در قرآن

بر اساس این حدیث، کسانى که در آینده به یارى اسلام مى‌شتابند، هموطنان جناب سلمان یعنى ایرانى‌ها هستند.

در حدیث دیگری آمده است که وقتی آیه (إن یَشَأ یُذهِبکُم أیُّها النَّاسُ وَ یَأتِ بِآخَرین؛۱ اگر بخواهد، ـ ای مردم ـــ همه شما را می‌برد و دیگرانی را می‌آورد) نازل شد، پیامبر صلی الله علیه و اله دست به پشت سلمان زد و فرمود:

۰.هُم قَومُ هَذا، یَعنی عَجَم الفُرس.۲

۰.آنان، هموطنان این مرد هستند، یعنی ایرانیان.

با این که در آن زمان، هنوز ایرانی‌ها مسلمان نشده بودند، پیامبر صلی الله علیه و اله ایرانیان را به عنوان کسانی که در آینده تاریخ، به یاری اسلام می‌شتابند، معرّفی نموده است. پیامبر صلی الله علیه و اله از آمدن مردانی در این سرزمین خبر داده که ایمان آنها، ایمانی استوار و پایدار خواهد بود. با توجّه به این حدیث، این آیه می‌تواند به کسانی اشاره باشد که بر اساس برخی از احادیث، زمینه‌ساز حکومت جهانی امام مهدی علیه السلام هستند، چنان که در حدیثی دیگر از پیامبر صلی الله علیه و اله آمده است:

۰.یَخرُجُ قَومٌ مِنَ قِبَلِ المَشرق فَیُوَطَّئون لِلمهدیّ سُلطانَه.۳

۰.مردمی از سمت مشرق قیام می‌کنند و زمینه حاکمیت مهدی را فراهم می‌آورند.

امید است انقلاب اسلامی ایران، همان پیش‌بینی پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در این احادیث باشد.

عوامل پایداری ایمان

بر اساس برخی از آیات و احادیث، عاقبت و سرانجام تمام مؤمنان به نیکی ختم نمی‌گردد و گروهی از اهل ایمان در فرجام زندگی از دین و ایمان دست بر می‌دارند و با نگون‌بختی، دنیا را ترک می‌گویند. این افراد به دلیل سستی در ایمان، گوهر ایمان را از دست می‌دهند و در پایان زندگی، در تاریکی کفر سرگردان می‌شوند. قرآن کریم، زنگ خطر را به گوش مؤمنان

1.. نساء: آیۀ ۱۳۳.

2.. مجمع البیان: ج ۳ ص ۲۱۰.

3.. المعجم الأوسط: ج ۱ ص ۹۴.


ایمان در قرآن
136

لطف خداوند هستند و در اثر عنایت الهی، به چنین مقامی دست یافته‌اند.

دستیابی به این روحیّه شجاعانه که انسان در برابر تبلیغات مسموم دشمنان نهراسد و در مسیر اقامه حق، از سرزش ملامتگران ترسی به دل راه ندهد، موهبت الهی است و همگان به آن دست نمی‌یابند؛ بلکه خداوند به هر کس بخواهد، چنین روحیّه‌ای را عنایت می‌کند. البتّه خواست خداوند، بدون حکمت نیست و کسانی به خواست خداوند در مسیر ایمان ثابت‌قدم می‌مانند که عوامل پایداری ایمان۱ را رعایت کنند و خویشتن را به اسباب پایداری ایمان مجهّز سازند.

با وجود تلاش‌های گسترده مسلمانان صدر اسلام برای اقامه حق و نشر اسلام، خداوند در این آیه، از افرادی در آینده تاریخ خبر می‌دهد که در یاری دین، ثابت‌قدم و استوار هستند و اهل جهاد و اقامه ارزش‌های دینی خواهند بود. حتّی در برخی آیات با بیان تهدیدآمیز، به مسلمانان هشدار داده شده که در صورت کوتاهی در یاری دین، کسانی جای آنها را خواهند گرفت که اهل کوتاهی و سستی نیستند:

۰.(وَ إن تَتَوَلَّوا یَستَبدِل قَوماً غَیرَکُم ثُمَّ لا یَکُونُوا أمثالَکُم.۲

۰.و اگر [از دین او] روى برتابید، به جاى شما گروه دیگرى را مى‏آورد. آن گاه آنها مانند شما نخواهند بود).

طبرسی رحمه اللهدر تفسیر مجمع البیان، ذیل این آیه نقل می‌کند که: گروهی از اصحاب پیامبر صلی الله علیه و اله از ایشان پرسیدند: ای پیامبر خدا! اینها چه کسانى هستند که اگر ما به یارى اسلام نشتابیم، خداوند آنها را جانشین ما می‌گرداند تا به یارى اسلام بشتابند؟ پیامبر صلی الله علیه و اله به شانه سلمان فارسى که در کنارش بود، دستی زد و فرمود:

۰.هَذَا وَ قَومُه؛ وَ الَّذِی نَفسی بِیَدِهِ لَو کانَ الإیمانُ مَنُوطاً بِالثُّرَیَّا لَتَناوَلَهُ رِجَالٌ مِن فَارِسَ.‏۳

۰.[آنان] این مرد و قومش هستند. سوگند به آن که جانم در دست اوست، اگر ایمان در ثریّا باشد، مردانی از ایرانیان به آن دست می‌یابند.

1.. در ادامۀ همین مطلب، به عوامل پایداری ایمان از نگاه قرآن و احادیث اشاره می‌شود.

2.. محمّد: آیۀ ۳۸.

3.. مجمع البیان: ج ۹ ص ۱۸۰. نیز، ر.ک: سنن الترمذی: ج ۵ ص ۶۰.

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120341
صفحه از 436
پرینت  ارسال به