دین را در دو عنوان جامع، یعنی توحید و نبوّت خلاصه کنیم تا با اقرار به یکتایی خدا و نبوّت خاتم انبیا، اصول دین کامل شود و انسان در زمره مؤمنان واقعی قرار گیرد؟
هر چند اصول پنجگانه را می‌توان در دو عنوان جامع خلاصه کرد، ولی بیان اصول دین در پنج عنوان، به خاطر اهمّیت اموری است که تبیین دقیق آنها، در شکل‌گیری عقیده صحیح و حق، نقش مهمّی دارد. به عنوان نمونه بین مذاهب و فِرَق اسلامی در مسئله عدل الهی، اختلاف‌های فراوانی وجود دارند که این اختلاف‌ها در باورِ درست به توحید، مؤثّر‌اند. از همین رو در مکتب امامیّه، عقیده به عدل الهی با بیان ویژه‌ای که از آن می‌شود، در کنار توحید، به عنوان یک اصل اعتقادی مطرح شده است.
همچنین امامت، از مسائل اساسی و مهمّی است که نقشه راه امّت اسلامی بر اساس آن روشن می‌گردد و اعتقاد به آن، تأثیر به‌سزایی در سرنوشت دینی، اجتماعی، سیاسی و اخلاقی جامعه اسلامی دارد. به خاطر اختلاف‌هایی که میان امّت اسلام در بیان امامت وجود دارد، عقیده به امامت با زمینه کلامی ویژه‌ای، به عنوان یک اصل اعتقادی مستقل، در مکتب امامیّه مطرح می‌شود. در مسئله معاد نیز داستان از همین قرار است.
بنا بر این با این که تمام اعتقادات انسان، در ایمان به خداوند و ایمان به نبوّت خلاصه می‌شود، به خاطر نقشی که اصول پنجگانه در بنای زندگی سعادتمندانه انسان در دنیا و آخرت ایفا می‌کنند، اصول دین را در این پنج عنوان مطرح ساخته‌اند.
