آشنایی کامل با اموری که از نظر قرآن اعتقاد به آنها واجب است، به سراغ احادیث میرویم.
از میان اموری که در سخنان پیامبر خدا صلی الله علیه و اله بر ایمان به آنها تأکید گردیده است، میتوان به چند مورد اشاره کرد:
۱. ایمان به حوادث پس از مرگ
یکی از اموری که به تصریح قرآن اعتقاد به آن واجب است، ایمان به زندگی پس از مرگ است. پیش از این اشاره شد که در آیاتی از قرآن، از این مسئله با عنوان ایمان به «یَوم الآخِر» یاد شده است. بر اساس آیات قرآن، همین اندازه که انسان به قیامت و روزی که پس از دنیا میآید، باور داشته باشد، برای ایمان او، کافی است.
با این که از حوادث پس از مرگ، گزارشهای فراوانی در قرآن وجود دارد، ایمان به رویدادها و منازل پس از مرگ، به صراحت در قرآن مطرح نشده است؛ ولی در کلمات پیامبر خدا صلی الله علیه و اله، ایمان به برخی از حوادث پس از مرگ، از مؤمنان خواسته شده است:
۰.بَخٍّ بخٍّ لخمسٍ مَن لقَى اللّهَ مُستیقناً بِهنَّ دَخَلَ الجَنَّةَ! یُؤمِنُ باللّهِ وَ الیَومِ الآخِرِ وَ بِالجَنَّةِ وَ النَّارِ و البَعثِ بعدَ المَوتِ وَ الحسابِ.۱
۰.بَه بَه از پنج چیز که هر کس با یقین به آنها خداوند را دیدار کند، به بهشت میرود! [این که] به خدا، به روز واپسین، به بهشت و دوزخ، به زنده شدن پس از مرگ و به حسابرسی، ایمان داشته باشد.
اگر کسی به قیامت و زندگی پس از مرگ معتقد باشد، ولی بهشت یا دوزخ را باور نداشته باشد، ایمان او کامل نخواهد بود و در زمره مؤمنان محشور نمیشود. به همین شکل، کسی که دادگاه عدل الهی و محاسبه اعمال را نپذیرد، مؤمن شمرده نمیشود. مؤمن واقعی، کسی است که در کنار ایمان به خدا و قیامت، به بهشت و دوزخ، زندگی بعد از مرگ و محاسبه اعمال نیز پایبند باشد.
۲. ایمان به مقدّرات الهی
خداوند متعال، تقدیر امور عالم را به دو شکلِ قطعی و غیر قطعی رقم میزند. از این رو،