101
ایمان در قرآن

کتاب او یکی از کتاب‌های آسمانی است، قرآن به صورت ویژه از پیروان خود دعوت می‌کند تا به رسالت خاتم پیامبران و کتاب آسمانی او ایمان داشته باشند. در حقیقت، افزون بر دعوت به پذیرش رسالت تمام انبیا و کتاب‌های آسمانی، به خاطر اهمّیت مطلب، ایمان به پیامبر اسلام و قرآن را به صورت جداگانه بیان و بر آن تأکید می‌کند:

۰.(فَآمِنُوا بِاللّٰهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذی أَنزَلنا وَ اللّٰهُ بِما تَعمَلُونَ خَبیر.۱

۰.پس به خدا و رسول او و نورى (قرآنى) که فرو فرستاده‏ایم، ایمان آورید و خداوند از آنچه عمل مى‏کنید، آگاه است).

فرمان قرآن، ایمان و اعتقاد به پیامبر خدا و نوری است که از عالم بالا به سوی بندگان نزول یافته است. قرآن از خود با عنوان «نور» یاد می‌کند. خورشید پرفروغ معنوی که به جان‌ و اندیشه می‌تابد و دل را نورانی می‌کند، قرآن است. بر ایمان به این حقیقت روشنگر، در آیات دیگر نیز تأکید شده است، از جمله:

۰.(فَالَّذینَ آمَنُوا بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَ نَصَرُوهُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذی أُنزِلَ مَعَهُ أُولئِکَ هُمُ المُفلِحُونَ.۲

۰.پس کسانى که به او (پیامبر) ایمان آورند و تعظیمش نمایند و یاری‌اش کنند و از نورى که با او فرو فرستاده شده (کتاب او) پیروى نمایند، آنهایند که رستگارند).

راغب اصفهانی، «فلاح» را دستیابی به مطلوب و رسیدن به خواسته‌ها و آرزوها معنا کرده است.۳ حاصل دستیابی به خواسته‌ها، کامیابی مادّی و معنوی است. بر اساس این آیه، پیروان پیامبر صلی الله علیه و اله و یاوران قرآن که جان و دل آنها با نور قرآن روشن شده است، اهل فلاح و کامیابی هستند. اگر قرآن بر زندگی فردی، اجتماعی و خانوادگی انسان‌ نورافشانی کند، نه تنها در آخرت کامیاب می‌شود، بلکه زندگی مادّی او توأم با فلاح و کامیابی خواهد بود.

بر اساس احادیث متعدّدی که در کتاب‌های حدیثی اهل سنّت از آنها یاد شده، ایمان به

1.. تغابن: آیۀ ۸.

2.. اعراف: آیۀ ۱۵۷.

3.. «الفَلَاحُ الظَّفَرُ و إدراک بُغية» (مفردات الفاظ القرآن: ص ۳۸۵).


ایمان در قرآن
100

۰.چون متأخّر است و بعد از دنیا فرا می‌رسد، سال‌هایش به وصف نمی‌آیند و روزهایش بی‌شمارند و ساکنانش نمی‌میرند.

زندگی پس از دنیا، ابدی است و نمی‌توان روزها و سال‌های آن را شمارش کرد. این که مجموعه آخرت را یک روز حساب کرده‌اند، به این دلیل است که «یوم» در قرآن، معانی مختلفی دارد. در این جا مراد از «یوم»، دوره است. از این رو، منظور از «یوم الآخر»، دوران آخرت است.

امیر مؤمنان علیه السلام نیز در باره وجه نام‌گذاری آخرت می‌فرماید:

۰.سُمِّیَتِ الآخِرَةُ آخِرَةً لِأَنَّ فِیهَا الجَزَاءَ وَ الثَّوَابَ.۱

۰.آخرت از آن رو آخرت نامیده شده که سزا و پاداش در آن جاست.

دنیا، زمینه‌سازِ روزی است که در آن، کیفر اعمال خوب و بد داده می‌شود. دنیا محلّ عمل است و آخرت، محلّ پاداش و جزای اعمالی است که در دنیا انجام شده است. چون جزا و ثواب، بعد از عمل و مترتّب بر آن است، نام دوران جزا و ثواب را آخرت گذاشته‌اند.

بر اساس احادیث، آخرت از قبر شروع می‌شود. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله می‌فرماید:

۰.إِنَّ القَبرَ أَوَّلُ مَنَازِلِ الآخِرَة.۲

۰.قبر، نخستین منزل آخرت است.

به محض قبض روح، انسان وارد منازل آخرت می‌شود و آنها را یکی پس از دیگری طی می‌کند. نخستین منزل، قبر است و سپس محشر و قیامت است. سومین منزل، صراط است و در چهارمین منزل، انسان وارد بهشت یا دوزخ می‌شود.

۷. ایمان به رسالت خاتم پیامبران و کتاب آسمانی او

پیش‌تر، ایمان به نبوّت پیامبران و کتاب‌های آسمانی، به عنوان یکی از اموری که از نظر قرآن ایمان به آنها واجب است، مطرح گردید. با این که پیامبر خاتم صلی الله علیه و اله یکی از پیامبران الهی و

1.. علل الشرائع: ج ۱ ص ۲ ح ۱.

2.. روضة الواعظین: ص ۴۹۴، بحار الأنوار: ج ۶ ص ۲۴۲ ح ۶۴.

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120568
صفحه از 436
پرینت  ارسال به