بر خلاف مؤمن، انسان مشرک، انفاق و پاکسازی مالی ندارد و به پرداخت زکات و حقوق مالی پایبند نیست. پرداخت زکات و پاکسازی مال، ویژگی اهل ایمان است و کسی که با وجود بر تن داشتن کسوت اسلام، از پرداخت زکات خودداری کند، از زمره اهل ایمان خارج می‌گردد. پیامبر خدا صلی الله علیه و اله خطاب به امیر مؤمنان علیه السلام می‌فرماید:
۰.یا عَلِیُّ! کَفَرَ بِاللَّهِ العَظِیمِ مِن هَذِهِ الاُمَّةِ عَشَرَةٌ... وَ مانِعُ الزَّکاةِ.۱
۰.ای علی! از میان این امّت، ده کس به خداوند بزرگ کافرند:... و کسی که زکات ندهد.
پیامبر خدا صلی الله علیه و اله در حدیثی دیگر فرموده است:
۰.مَن مَنَعَ قِیراطاً مِن زَکاةِ مالِهِ فَلَیسَ بِمُؤمِنٍ وَ لا بِمُسلِمٍ وَ لا کَرامَةَ.۲
۰.هر کس قیراطی از زکات مال خود را نپردازد، نه مؤمن است و نه مسلمان و نه حرمتی دارد.
مؤمن و مسلمانی شایسته احترام و تکریم است که به پاکسازی مال خود، حسّاس باشد و در پرداخت زکات، کوتاهی نورزد. کسی که به پرداخت زکات پایبند نباشد، حرمت و کرامت مسلمانی از او گرفته می‌شود و در آخرت، مسلمان به شمار نمی‌آید. امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید:
۰.مَن مَنَعَ قِیراطاً مِنَ الزَّکاةِ فَلیَمُت إن شاءَ یَهودِیّاً أو نَصرانِیّاً.۳
۰.هر که قیراطی از زکات را نپردازد، بگو بمیرد، خواه یهودی و یا نصرانی.
بر اساس این آیات و احادیث، کسی که زکات مال خود را ندهد، در ردیف کافر و مشرک به شمار می‌آید. همچنین کسی که زکات مال خود را نپردازد و افزون بر نافرمانی خدا، حکم زکات را از اساس انکار کند، کافر می‌گردد؛ زیرا به انکار ضروری دین رو آورده است. گاهی انسان در باره حقوق و واجبات مالی، کوتاهی می‌کند و به ناروا بودن عمل خود گردن
