آن که ترسی به دل راه دهند، در برابر سپاه دشمن صف‌آرایی کردند. این جا بود که خداوند، به خاطر ایستادگی آنها در برابر دشمن و پایداری‌شان در یاری رساندن به پیامبر صلی الله علیه و اله، بر ایمانشان افزود و آرامش دل را به ایشان هدیه داد. به این ترتیب، رفتار مناسب مؤمنان در هنگام دیدنِ سپاه متّحد دشمن، عامل افزون شدن ایمانشان گردید. قرآن در باره افزایش ایمان مسلمانان در نبرد احزاب می‌فرماید:
(وَ لَمَّا رَأ المُؤمِنُونَ الأحزابَ قالُوا هذا ما وَعَدَنا اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ صَدَقَ اللهُ وَ رَسُولُهُ وَ ما زادَهُم إلَّا إیماناً وَ تَسلیماً.۱
۰.و چون مؤمنان، احزاب [و سپاهیان دشمن] را دیدند، گفتند: این همان است که خدا و رسولش به ما وعده دادند و خدا و رسولش راست گفتند و [دیدن آنها] جز بر ایمان و تسلیم آنان نیفزود).
خداوند، میدان احزاب را زمینه‌ای برای افزودن بر ایمان آنها قرار داد، به طوری که آرامش آنها بیشتر شد و بیش از پیش، در برابر خدا و رسول تسلیم شدند. ثبات قدم و اطمینان مؤمنان در هنگام رو به رو شدن با سپاه بزرگ دشمن، به گونه‌ای بود که چنین صحنه‌ای را همان وعده الهی‌ای به شمار آوردند که در انتظارش بودند. در باره چیستی این وعده، دو احتمال بیان شده است:
بر اساس احتمال نخست، وعده خداوند، همان آزمون الهی‌ای است که برای هر مؤمنی در زندگی دنیا پیش می‌آید. با توجّه به این که قرآن، رخ دادن آزمون دشوار دنیوی را به مسلمانان وعده داده است، آنها با دیدن سپاه احزاب، به یاد وعده الهی افتادند و نبرد احزاب را همان آزمون موعود به شمار آوردند. خدای متعال در قرآن، در باره چنین آزمونی می‌فرماید:
(أم حَسِبتُم أن تَدخُلُوا الجَنَّةَ وَ لَمَّا یَأتِکُم مَثَلُ الَّذینَ خَلَوا مِن قَبلِکُم مَسَّتهُمُ البَأساءُ وَ الضَّرَّاءُ وَ زُلزِلُوا حَتَّى یَقُولَ الرَّسُولُ وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ مَتى نَصرُ اللهِ ألا إنَّ نَصرَ اللهِ قَریبٌ.۲
۰.آیا [شما مؤمنان] گمان کردهاید که داخل بهشت مىشوید و حال آن که هنوز حالات
