243
ایمان در قرآن

همچنین برای انجام وضو و غسل، لازم است اندام‌های گوناگون بدن با یکدیگر همکاری کنند تا مؤمن به وظیفه ایمانی خود عمل کند.

با توجّه به آنچه گذشت، خدای متعال بر هر یک از اندام‌های بدن، وظیفه‌ای را واجب ساخته است که برای کامل شدن ایمان، لازم است هر اندامی به وظیفه خود به خوبی عمل کند. چنانچه هر اندامی، وظیفه ایمانی خود را انجام دهد، ایمان به سمت کمال پیش می‌رود و چنانچه عضوی به وظیفه واجب خود عمل نکند، انسان، با ایمان ناقص به دیدار پروردگار خواهد رفت. امام صادق علیه السلام در فرازهای پایانی این حدیث نورانی، با اشاره به این مطلب می‌فرماید:

۰.فَمَن لَقِیَ اللَّهَ عزّ و جل حافِظاً لِجَوارِحِهِ مُوفِیاً کُلُّ جارِحَةٍ مِن جَوارِحِهِ ما فَرَضَ اللَّهُ عزّ و جل عَلَیها لَقِیَ اللَّهَ عزّ و جل مُستَکمِلًا لِإیمانِهِ وَ هُوَ مِن أهلِ الجَنَّةِ وَ مَن خانَ فِی شَی‏ءٍ مِنها أو تَعَدَّى ما أمَرَ اللَّهُ عزّ و جل فِیها لَقِیَ اللَّهَ عزّ و جل ناقِصَ الإیمان.

۰.کسی که خداوند عزّ و جل را در حالی دیدار کند که اعضای خود را حفظ کرده باشد و وظیفه‌ای را که خداوند عزّ و جل بر عهده هر عضوی از اعضایش نهاده، انجام داده باشد، با ایمان کامل، خداوند را دیدار می‌کند و از اهل بهشت خواهد بود؛ ولی کسی که چیزی از این وظایف را کم بگذارد یا از آنچه خداوند عزّ و جل در باره آنها فرمان داده است، تجاوز کند، خداوند عزّ و جل را با ایمان ناقص، دیدار می‌کند.

از این رو، زمانی ایمان کامل می‌گردد که زبان، چشم، گوش، دست، پا و سایر اعضای بدن که در رأس آنها دل قرار دارد، به وظیفه واجب خود عمل کنند.

آنچه تا کنون در بیان امام صادق علیه السلام مطرح شد، به کمال و نقصان ایمان مربوط بود. در ادامه حدیث، امام علیه السلام در پاسخ سؤال دیگر راوی که گفت: «معنای کاستی و کمال ایمان را دریافتم. افزایش ایمان، چگونه است؟» به دو آیه از قرآن استناد می‌نماید و می‌فرماید:

۰.قَولُ اللَهِ عزّ و جل (وَ إذا ما أُنزِلَت سُورَةٌ فَمِنهُم مَن یَقُولُ أیُّکُم زادَتهُ هذِهِ إیماناً فَأمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَزادَتهُم إیماناً وَ هُم یَستَبشِرُونَ وَ أمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِم مَرَضٌ فَزادَتهُم رِجساً إلَى رِجسِهِم)۱ وَ قالَ (نَحنُ نَقُصُّ عَلَیکَ نَبَأهُم بِالحَقِّ إنَّهُم فِتیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِم وَ زِدناهُم هُدىً).۲

1.. توبه: آیۀ ۱۲۴ و ۱۲۵.

2.. کهف: آیۀ ۱۳.


ایمان در قرآن
242

۰.(وَ لا تَمشِ فِی الأرضِ مَرَحاً.۱

۰.در زمین، متکبّرانه راه مرو).

و در جای دیگر می‌فرماید:

۰.(وَ اقصِد فی‏ مَشیِکَ.۲

۰.و در راه رفتنت معتدل باش).

۸. وظیفه چهره

مؤمن وظیفه دارد در هنگام نماز، چهره خود را به خاکِ بندگی بساید و در برابر پروردگار به خاک افتد. بنا بر این، وظیفه ایمانی چهره، سجده در برابر خداوند است. امام صادق علیه السلام در باره وظیفه چهره می‌فرماید:

۰.وَ فَرَضَ عَلَى الوَجهِ السُّجُودَ لَهُ بِاللَّیلِ وَ النَّهارِ فِی مَواقِیتِ الصَّلاةِ فَقالَ (یا أیُّها الَّذِینَ آمَنُوا ارکَعُوا وَ اسجُدُوا وَ اعبُدُوا رَبَّکُم وَ افعَلُوا الخَیرَ لَعَلَّکُم تُفلِحُون)‏.

۰.[خداوند] بر چهره واجب ساخته که شب و روز، در اوقات نماز، برای او به خاک افتد و فرموده است: (ای کسانی که ایمان آورده‌اید! رکوع و سجود به جای آورید و پروردگارتان را بندگی کنید و کار نیک انجام دهید. باشد که رستگار شوید).

۹. وظایف مشترک اندام‌ها

خداوند، برخی وظایف را بر اندام‌های گوناگون بدن، واجب ساخته است، به طوری که برای انجام آنها، اندام‌های مختلف بدن باید با یکدیگر همکاری کنند. مثلاً در هنگام نماز، اندام‌هایی مانند چهره، دست و پا باید به کار گرفته شوند تا مؤمن به وظیفه ایمانی خود عمل کند. از این رو، برخی از وظایف ایمانی، وظیفه مشترک اندام‌های مختلف بدن به شمار می‌آیند. امام صادق علیه السلام در باره وظیفه ایمانی اندام‌ها در هنگام نماز می‌فرماید:

۰.فَهَذِهِ فَرِیضَةٌ جامِعَةٌ عَلَى الوَجهِ وَ الیَدَینِ وَ الرِّجلَین.

۰.این است وظایف همه‌جانبه چهره و دست‌ها و پاها.

1.. اسرا: آیۀ ۳۷.

2.. لقمان: آیۀ ۱۹.

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120465
صفحه از 436
پرینت  ارسال به