۰.الإیمان ما خَلَصَ فِی القَلبِ وَ صَدَّقَهُ الأعمَال.۱
۰.ایمان، آن است که در دل، خالص باشد و عملها، آن را تأیید کنند.
در حدیث دیگری، پیامبر خدا صلی الله علیه و اله میفرماید:
۰.الإیمَانُ مَا وَقَرَ فِی القُلُوبِ وَ صَدَّقَتهُ الأعمَالُ.۲
۰.ایمان، آن است که در دلها جای گیرد و درستی آن با عمل ثابت شود.
از این رو، کسانی که عملشان با باورهایشان سازگاری ندارد، ایمان به قلبشان وارد نشده است. عمل مؤمن، از باور او بر میخیزد و نشانگر اندیشههایی است که در عمق جان و قلب او جای گرفتهاند.
اگر حقایق الهی به قلب انسان وارد شوند و انسان حقایقی مانند خدا، پیامبران، قبر، قیامت و رسیدگی به اعمال را باور کند و از عمق جان بپذیرد، در این صورت، عملهایی متناسب با پذیرش این حقایق از او صادر میشوند.
هماهنگی قرآن و حدیث در تفسیر «ایمان»
با دقّت در آیات و احادیثی که تا کنون به آنها اشاره شد، معلوم میشود که در تفسیر ایمان، بین آیات و احادیث، اختلافی وجود ندارد و همگی، حقیقت ایمان را تصدیق و باور قلبی میدانند. باور قلبی، در صورتی ایمان است که اقرار زبانی و عمل جوارحی، ثبات آن را در قلب تأیید کنند.
بنا بر این به هر باور قلبیای، ایمان گفته نمیشود؛ بلکه ایمان، آن باور قلبیای است که با عمل مناسب همراه باشد. اگر انسان حقایق غیبی را با قلب خود تصدیق کند، عمل مناسب با باورهای الهی از او سر میزند و چنانچه به امور باطل و پوچ باور پیدا کند، اعمال لغو و بیهوده انجام خواهد داد.
کسی که باور داشته باشد نتیجه تمام نیکیها و بدیهای اعمالش را به او نشان