205
ایمان در قرآن

۰.[چنین نیست که این کتاب را پیامبر به دروغ به خدا بسته، یا معانى را از دیگران گرفته و الفاظ را خود بافته باشد؛ زیرا] تنها کسانى دروغ‏پردازى مى‏کنند که به آیات خدا ایمان نمى‏آورند [نه پیامبر] و آنهایند که دروغگویند).

بر این اساس، دروغگویی، خصلت کافر و آفت ایمان است. دروغ‌، با ایمان سازش ندارد و مؤمن، از دروغ و دروغ‌زنی بیزار است. مؤمن، به آیات الهی ایمان می‌آورد و پیامبر صلی الله علیه و اله را دروغگو نمی‌پندارد؛ ولی مخالفان پیامبر، با دروغ خواندن آیات الهی، به کفر می‌گرایند.

با توجّه به فضای حاکم بر این آیات، مقصود از دروغ‌پردازی در این آیه، دروغ بستن به پیامبر خدا صلی الله علیه و اله است که موجب از دست دادن گوهر ایمان می‌گردد. ایمان با دروغ بستن به پیامبر خدا سازگاری ندارد و مؤمن همواره از این آفت ایمان، دوری می‌کند. افزون بر این، دروغ بستن به جانشینان پیامبر خدا صلی الله علیه و اله نیز با ایمان سازش ندارد و همچون دروغ‌ بستن به پیامبر خدا صلی الله علیه و اله موجب خروج از ایمان می‌گردد. در حدیث است که امام کاظم علیه السلام به فردی اشاره کرد و فرمود:

۰.إنَّ فُلاناً کانَ مُستَودَعاً إیمانُهُ فَلَمَّا کَذَبَ عَلَینا سُلِبَ إیمانُهُ ذَلِکَ.۱

۰.فلانی ایمانش سپردنی [و عاریتی] بود و هنگامی که بر ما دروغ بست، ایمانش از او باز ستانده شد.

پیش از این، اشاره شد که ایمان در نزد گروهی از مؤمنان، به عاریت داده شده است که اگر خدا بخواهد، ایمانشان پایدار خواهد ماند و چنانچه صلاحیت پاسداری از گوهر ایمان را نداشته باشند، ایمانشان سلب می‌گردد. در حقیقت، این افراد، در مرتبه‌ای از ایمان هستند که با انجام برخی گناهان، ایمانشان از بین می‌رود. بر اساس این حدیث، یکی از اموری که موجب ناپایداری در ایمان و گرفته شدن گوهر ایمان می‌گردد، دروغ بستن به ائمّه علیهم السلام است.

بنا بر این، دروغ بستن به خدا، پیامبر خدا و ائمّه علیهم السلام، سبب سلب ایمان می‌شود و با ایمان سازگاری ندارد. کسی نمی‌تواند هم مؤمن باشد و هم به خدا و پیامبر خدا و جانشینان او دروغ ببندد. این گونه دروغ بستن، موجب سلب ایمان می‌شود.

1.. الکافی: ج ۲ ص ۴۱۸ ح ۴.


ایمان در قرآن
204

معارف دین، پیروان اهل بیت را تکفیر کنند و از آنان فاصله بگیرند. از این رو، هدف از ترویج چنین اخباری در فضایل اهل بیت علیهم السلام، مبارزه با دین و پوشاندن حقایق الهی به وسیله نام اهل بیت علیهم السلام بوده است.

در چنین شرایطی، راه نجات آن است که انسان در خطّ اهل بیت علیهم السلام باشد و با ایشان همراهی کند. تندروی و کندروی، آفت ایمان است و موجب جدایی از اهل بیت علیهم السلام می‌گردد. از این رو، امام رضا علیه السلام در ادامه می‌فرماید:

۰.یا ابنَ أبی مَحمُودٍ إذا أخَذَ النَّاسُ یَمِیناً وَ شِمالًا فَالزَم طَرِیقَتَنا فَإنَّهُ مَن لَزِمَنا لَزِمناهُ وَ مَن فارَقَنا فَارَقنَاهُ.

۰.ای پسر ابو محمود! وقتی مردم به راست و چپ می‌روند، تو از راه ما جدا مشو؛ زیرا هر کس با ما همراه باشد، ما با او همراه هستیم و هر که از ما جدا شود، ما نیز از او جدا می‌شویم.

۷. دروغ گفتن

در صدر اسلام، گروهی از مشرکان و منکران رسالت، قرآن را ‌ساخته بشری می‌دانستند که بافته‌های ذهنی خود را به پیامبر صلی الله علیه و اله آموزش می‌دهد. آنها مدّعی بودند که پیامبر خدا صلی الله علیه و اله سخنان معلّم اِنسی را به دروغ، به خداوند نسبت می‌دهد و قرآن، کلام خداوند نیست:

(وَ لَقَد نَعلَمُ أنَّهُم یَقُولُونَ إنَّما یُعَلِّمُهُ بَشَر.۱

۰.و البتّه مى‏دانیم که آنها مى‏گویند: جز این نیست که این [قرآن] را بشرى به او (محمّد صلی الله علیه و اله) مى‏آموزد).

قرآن کریم، در پاسخ این اتّهام، ساحت پیامبر خدا صلی الله علیه و اله را از دروغ‌زنی مبرّا دانسته، کافران و منکران آیات الهی را دروغگو توصیف می‌کند. از نگاه قرآن، دروغگوی حقیقی، مخالفان پیامبر صلی الله علیه و اله هستند؛ چرا که در اثر دروغگویی، آیات الهی را انکار می‌کنند و ایمان نمی‌آورند:

(إنَّما یَفتَرِی الکَذِبَ الَّذینَ لا یُؤمِنُونَ بِآیاتِ اللّٰهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الکاذِبُون.۲

1.. نحل: آیۀ ۱۰۳.

2.. نحل: آیۀ ۱۰۵.

  • نام منبع :
    ایمان در قرآن
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری و سیدحسین فلاح زاده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 120460
صفحه از 436
پرینت  ارسال به