701
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

ـ زندگی لذّت‏بخش

مطابق نظر یورگنسن و نفستاد، ساده‏ترین نوع زندگی نیک، «زندگی لذّت‌بخش» است.۱ داک ورث و همکاران، زندگی لذّت‏بخش (شاد) را نوعی زندگی می‏دانند که در آن، هیجان‏‏های مثبت در حدّ بیشینه، و هیجان‏‏های منفی و دردآور در حد کمینه باشند.۲ سلیگمن، رشید۳ و پارکز،۴ در معرفی این نوع زندگی، آن را همان چیزی می‏دانند که نظریه‏‏های لذّت‏گرای شادکامی ـ‏ که پیش از این از آنها یاد شد ـ‏ بیان کرده‏اند.۵ با این حال و آن‏گونه که یورگنسن و نفستاد می‏گویند، برخلاف نظریه بهزیستی روانیِ دینر ـ‏ که بر وجود و افزایش هیجان‏‏های مثبت، نبود یا کمبود هیجان‏‏های منفی و نوعی قضاوت در باره زندگی فردی (شخصی) تأکید دارد ـ‏، سلیگمن در تعریف این نوع زندگی، صرفاً بر هیجان‏‏های مثبت، تکیه دارد.۶۷

بر اساس آنچه که گفته شد، زندگی لذّت‏بخش (شاد)، یک زندگی خوب است که در آن، افراد در طلب و جستجوی هیجان‏‏های مثبت ‏اند.۸ این هیجان‏‏های مثبت، در سه برهه زمانی مورد نظرند: هیجان‏‏های مثبت در باره گذشته؛ هیجان‏‏های مثبت در مورد حال؛ هیجان‏‏های مثبت در باره آینده. سلیگمن این سه گونه را چنین تعریف کرده است:

هیجان‏‏های مثبت در باره گذشته: هیجان‏‏های دسته اخیر، هیجان‏هایی هستند که افراد نسبت به گذشته خود دارند. از جمله این هیجان‏ها می‏توان از: رضایت، خرسندی، غرور (البته مثبت آن)، و قناعت نام برد.

هیجان‏‏های مثبت در باره حال (اکنون): هیجان‏‏های مثبت در باره حال، شامل امور

1.. یورگنسن و نفستاد، ۲۰۰۴ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

2.. داک ورث، استین و سلیگمن، ۲۰۰۵ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

3.. Rashid.

4.. Parks.

5.. سلیگمن، رشید وپارکز، ۲۰۰۶ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

6.. سلیگمن(۲۰۰۲)، پیشین؛ سلیگمن، رشید و پارکز ۲۰۰۶؛ کامپتون ۲۰۰۵؛ یورگنسن و نفستاد ۲۰۰۴؛ سلیگمن، استین، پارک و پترسون، ۲۰۰۵ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
700

مشتاقانه»۱ قرار دارد و سومین نوع زندگی خوب «زندگی بامعنا»۲ است. چهارمین نوع زندگی که در حقیقت، پیچیده‏ترین شکل زندگی نیک است، «زندگی کامل»۳ است.

یورگنسن و نفستاد، آخرین و پیچیده‏ترین نوع زندگی خوب را از دیدگاه روان‏شناسان مثبت‏گرایی چون سلیگمن، «زندگی کامل»۴ می‏دانند و آن را عبارت می‏دانند از: مجموعه هر سه زندگی خوب مورد اشاره به همراه ویژگی‏های آنها.۵ به اعتقاد سلیگمن، سرانجام یک زندگی کامل، عبارت است از: تجربه کردن هیجان‏های مثبت گذشته و آینده، با آرامش احساسات مثبت از لذّت‏های کنونی (زمان حال)، به دست آوردن مسرّت از توانمندی‏های ذاتی و استفاده از آنها در خدمت هدف یا اهدافی بالاتر و فراتر از خویش و به منظور دستیابی به معنا.۶

بنا بر این، بر اساس نظریه سلیگمن ـ‏ که آن را «شادکامی اصیل» می‏نامد ـ‏،‏ شادکامی سه جزء دارد؛ امّا اجزای آن، متفاوت از نظریه آرگایل است. اجزای سه‏گانه شادکامی اصیل در نظر سلیگمن، عبارت اند از: زندگی لذّت‏بخش، زندگی مشتاقانه و زندگی بامعنا. از این رو، می‏توان فرمول آن را چنین بیان داشت:

زندگی بامعنا + زندگی مشتاقانه + زندگی لذّت‏بخش = شادکامی

روان‏شناسان مثبت‏گرا بر این باورند که حرکت به سمت یکی از این انواع چهارگانه زندگی خوب (نیک)، خاصه نوع چهارم آن، آدمی را به خشنودی از زندگی، بهزیستیِ روانی و سرانجام سعادت و خوش‏بختی نائل می‏گرداند.۷ هر یک از این انواع چهارگانه زندگی خوب در ادامه به اختصار توصیف می‏شوند:

1.. engagement life.

2.. the meaningful life.

3.. the full life.

4.. the full life.

5.. یورگنسن و نفستاد، ۲۰۰۴ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

6.. براتی، ۱۳۸۸.

7.. سلیگمن، ۱۳۸۹.

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64444
صفحه از 839
پرینت  ارسال به