685
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

دیگران، هفت سال بیشتر انتظار زندگی داشتند. این اختلاف بین کسانی که کمتر از یک بار به کلیسا می‏رفتند و کسانی که هرگز به کلیسا نمی‏رفتند، معادل ۴/۴ سال بود. معلوم شد که مزیّت کلیسا رفتن ناشی از رفتار بهداشتی بهتر است و تا حدودی از حمایت اجتماعی بیشتر ناشی می‏شود.

دانشمندان در تحلیل تأثیر مذهب بر سلامتی، چند تحلیل ارائه کرده‏اند. آرگایل تصریح می‏کند که آشکار‏ترین تبیین برای همه این موارد، این است که رفتار بهداشتیِ اعضای کلیسا بهتر است؛ یعنی آنها کمتر مشروب می‏خورند، کمتر سیگار می‏کشند و.... وی سپس به عنوان عامل دوم، از حمایت اجتماعی ـ‏ که در کلیسا بسیار قوی است و بر سلامت تأثیر دارد ـ‏،‏ یاد می‏کند. برتریِ دیگر مذهب ـ‏ که توسط هامر و همکاران کشف شد ـ‏ این بود که مذهب از طریق جنبه‏های مختلف آرامش روانی و کاهش فشار روانی، رابطه با خدا و خلق ناشی از خدمات کلیسا، سیستم ایمنی را تحت تأثیر قرار می‏دهد. این بدان جهت است که فشار روانی و خُلق منفی، سیستم ایمنی را مختل می‏سازد و مذهب با کاهش فشار روانی و تأمین آرامش و ایجاد خُلق مثبت، به تقویت سیستم ایمنی کمک می‏کند. مثلاً گلیک۱ ۱۷۶ نفر را که در گروه‏های شفای معنوی حاضر شده بودند، مورد مصاحبه قرار داد و آنها را با ۱۳۷ نفر که از مراقبت‏های اوّلیه منظم برخوردار بودند، مقایسه کرد. آنهایی که در گروه‏های مذهبی شفا‏بخش حضور داشتند، در مقایسه با آنهایی که از مراقبت طبّی منظّمی برخوردار بودند، احساس بهتری را گزارش کردند. همچنین رفتار بهداشتی بهتری داشتند و سلامتیِ عمومی آنها بالاتر بود.

ایدلر،۲ ۲۸۶ نفر بیمار را مورد مطالعه قرار داد. بسیاری از آنها دارای ناتوانی‏هایی بودند، برخی از آنها از مذهب یاری طلبیده بودند و عدّ‏ه‏ای از آن، نتیجه گرفته بودند. سلامت ذهنیِ بالاتر آنان ناشی از فکر کردن به خودِ معنوی درونی بود که بدن با آن ارتباطی ندارد و در بردارنده سلامت هیجانی، رابطه با دیگران و یک خودِ غیر فیزیکی است که حتّی در صورت

1.. glick.

2.. Idler.


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
684

آلان کار نیز در این باره می‏گوید: در مطالعاتی که در امریکای شمالی انجام شده، بین شادمانی و پرداختن به فعّالیت‏های دینی، همبستگی به دست آمده است. سپس در تحلیل این تأثیر به سه دلیل ـ‏ که در روان‏شناسی مورد توجّه جدی قرار گرفته ـ‏ اشاره می‏کند که کمی با تبیین‏های سه‏گانه آرگایل متفاوت است: اوّل این که دین یک سامانه باور منسجم ایجاد می‏کند که باعث می‏شود افراد برای زندگی معنا پیدا کنند و به آینده امیدوار باشند. سامانه باور‏های دینی به برخی از ما امکان می‏دهد که به ناملایمات و فشار‏های روانیِ گریز‏ناپذیر، معنا دهیم و به یک زندگی آتی که فاقد این درد و رنج‏هاست، خوشبین و امیدوار باشیم. دوم این که حضور مرتّب در مراسم مذهبی، موجب جلب حمایت اجتماعی می‏شود. سوم این که پرداختن به مذهب، اغلب با شیوه زندگی جسمانی و روانیِ سالم‏تر همراه است که مشخّصه‏های آن، وفاداری زناشویی، رفتار نوع‏دوستانه اجتماع‏خواه (به جای ارتکاب جرم)، اعتدال در تغذیه و مصرف مشروبات و پایبندی به کار سخت است.۱

مذهب و سلامتی

دین و مذهب از راه سلامتی نیز بر سطح بهداشت روان تأثیر می‏گذارند. این بدان جهت است که سلامتی از مؤلّفه‏های شادکامی و رضامندی است. پس مذهب از راه تأمین سلامتی نیز می‏تواند بر رضامندی تأثیر بگذارد. آرگایل، تأثیر بسیاری برای مذهب بر سلامتی قائل است. وی می‏گوید از دیر‏باز تصوّر بر این بوده که مذهب و سلامت با هم مرتبط اند. کامستاک و پاتریچ، میزان مرگ و میر ناشی از بیماری را برای شماری از کلیساروندگان در مقایسه با دیگران پیدا کردند. می‏توان مشاهده کرد که آنهایی که به کلیسا می‏رفتند، میزان مرگ و میر خیلی کمتری می‏داشتند.

هامر۲ و همکاران از داده‏های زمینه‏یابی بهداشت ملّی امریکا استفاده کردند. آنان ۲۲۸۰۰ نفر را طی یک دوره زمانی هشت ساله، مورد بررسی قرار دادند. در این مدت، ۲۰۱۶ نفر فوت کردند و محاسبه شد که کلیساروندگان در سن بیست سالگی در مقایسه با

1.. آلان کار، ۱۳۸۵، ص۶۹.

2.. Hamer.

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 63966
صفحه از 839
پرینت  ارسال به