شخصی و هوسهای نفسانی ترجیح دهد، شیرینیِ ایمان به خدا را خواهد چشید.
در برخی دیگر از روایات نیز مواردی آمده که به نظر میرسد همگی، گرد همین امر میچرخند. یکی از روشنترینِ آنها مسئله دلنابستگی به دنیاست. دل‌بستگی به دنیا در برابر دل‌بستگی به خدا قرار دارد و ایمان، پیوندی ناگسستنی با دل‌بستگی به خدا دارد.۱ از این رو، کسی که در وجودش علاقه به دنیا باشد، نمیتواند طعم ایمان به خدا را بچشد.۲ بر همین اساس، کسی شیرینی ایمان را میچشد که برای او دیگر تفاوت نکند که دنیا به کام کیست.۳ بنا بر این، تنظیم دل‌بستگی ـ که مربوط به بُعد حبّ است ـ موجب چشیدن لذّت ایمان میگردد.
دیگری، مسئله «تقدیر» است. ما ممکن است در باره رَوَند زندگی، علاقه و گرایش خاصّی داشته باشیم. بر اساس این علاقه، از به دست آوردن دنیا خرسند میشویم و از فقدانش، غمین.۴ این در حالی است که دنیا، تقدیر کنندهای دارد که بر اساس مصلحت بشر ـ نه خواست و میل او ـ امور زندگی را تدبیر میکند. از این رو، کسی که محور محبّت و گرایش او، اللّه است، به تقدیر الهی رضایت میدهد و خواست او را بر خواست خود مقدّم میدارد و این گونه است که طعم ایمان را میچشد.۵ بنا بر این، کسی میتواند طعم ایمان را بچشد که به تقدیر الهی ـ چه خوشایند و چه ناخوشایند آن ـ راضی باشد.۶
مسئله دیگر، «پذیرش رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و دین خدا» است که زیرمجموعه خدامحوریِ نظام محبّت قرار میگیرد. خوددوستی، ممکن است با دینپذیری در تضاد قرار
1.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: الایمانُ فی قَلبِ الرَّجُلِ أن یُحِبَّ اللّهَ عزّ و جلّ (الفردوس، ج۱، ص۱۱۴، ح۳۸۶).
2.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در این باره تصریح میکند: حَرامٌ عَلی قُلوبِکم أن تَعرِفَ حَلاوَةَ الإِیمانِ حَتّی تَزهَدَ فِی الدُّنیا (الکافی، ج۲، ص۱۲۸، ح۲؛ مشکاة الأنوار، ص۲۰۹، ح۵۶۸).
3.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: لا یجِدُ الرَّجُلُ حَلاوَةَ الإِیمانِ فی قَلبِهِ حَتّی لا یبالِی مَن أکلَ الدُّنیا (الکافی، ج۲، ص۱۲۸، ح۲).
4.. امام علی علیه السلام ـ در نامهای به ابن عبّاس ـ : أمّا بَعدُ، فَإِنَّ المَرءَ لَیفرَحُ بِالشَّیءِ الَّذی لَم یکن لِیفوتَهُ، ویحزَنُ عَلَى الشَّیءِ الَّذی لَم یکن لِیصیبَهُ... (نهج البلاغة، نامۀ ۶۶). نیز، ر.ک: الکافی، ج۸، ص۲۴۰، ح۳۲۷.
5.. عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام، قَالَ: «کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام یَقُول: لا یجِدُ عَبدٌ طَعمَ الإِیمانِ حَتّی یعلَمَ أنَّ ما أصابَهُ لَم یکن لِیخطِئَهُ وأنَّ ما أخطَأَهُ لَم یکن لِیصیبَهُ، وأنَّ الضّارَّ النّافِعَ هُوَ اللّهُ عزّ و جلّ (الکافی، ج۲، ص۵۸، ح۷ و ص۵۸، ح۴). نیز، ر.ک: تحف العقول، ص۲۰۷ و ۲۱۸.
6.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: لا یجِدُ عَبدٌ طَعمَ الإِیمانِ حَتّى یؤمِنَ بِالقَدَرِ کلِّهِ. (سنن الکبری، ج۱۰، ص۳۴۵، ح۲۰۸۷۸). نیز، ر.ک: المعجم الکبیر، ج۹، ص۱۵۷، ح۸۷۸۹؛ کنز العمّال، ج۱، ص۱۲۶، ح۵۹۵.
