بنا بر این، نشاط، بهره دنیایی ماست که باید برای نیل به سعادت اُخروی و مطالبه آخرت، از آن بهره گرفت. لذّتی میتواند مطلوب باشد که در جهت شادکامیِ اصیل و جاویدان انسان قرار گیرد.
پرهیز از لهو
بر اساس آنچه گذشت، معلوم میگردد که برای دستیابی به شادکامی اصیل، باید از «لهو و لعب» پرهیز کرد. یکی از مفاهیمی که در ادبیات دین، مورد توجّه قرار گرفته، مفهوم لهو است. «لهو» به معنای بازداشتن از امری مهم و مشغول کردن به امر غیر مهم است۱ که موجب غفلت انسان از امر حق و پرداختن به امر باطل میگردد. تفریح و سرگرمی، یکی از عوامل نشاط است که در مباحث آینده خواهد آمد؛ امّا اگر بر زندگی سیطره یابد، سرنوشتی بد و نافرجام برای انسان رقم میزند و به همین جهت است که از آن نهی شده است. این، واقعیتی است که نشان میدهد از یک سو، زندگی، بیهوده نیست؛ بلکه بر اساس فلسفهای مشخّص بر پا شده است. از سوی دیگر، سعادت و شادکامی انسان نیز بسته به حرکت در راستای آن است. از این رو، بیهودگی انسان و سرگرم شدن او به امور غیر مهم و غفلت از فلسفه اصلی زندگی، جز به زیان او نیست و فرجامی بد برای وی به ارمغان میآورد. قرآن کریم در باره نفی لهو بودن زندگی می‌فرماید:
۰.(وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ وَ مَا بَینَهُ مَا لَاعِبِینَ * لَوْ أَرَدْنَا أَن نَّتَّخِذَ لَهْواً لاتَّخَّذْنَاهُ مِن لَّدُنَّا إِن کنَّا فَاعِلِین.۲
۰.ما آسمان و زمین، و آنچه را در میان آنهاست، از روی بازی نیافریدیم! اگر میخواستیم سرگرمی انتخاب کنیم، چیزی متناسب خود انتخاب میکردیم!).
این آیه، دقیقاً همان سخنی است که پیشتر در بحث جهتگیری نشاط گذشت. زندگی، بیهوده نیست. لذا نباید سرگرمی، اصل قرار گیرد و فرد را به لذّات دنیا مشغول کند و از
