589
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

۵. در گزارش دیگری آمده که ایشان می‏فرماید: وقتی نماز مغرب را به جای آوردی، دست خود را بر پیشانی‏ات بکش و سه بار بگو:

۰.بِسمِ اللّه‏ الّذی لا إلهَ إلّا هوَ‏، عالِمُ الغَیبِ وَالشَّهادَةِ‏، الرَّحمنُ الرَّحیمُ‏. اللَّهُمَّ أذهِب عَنّی الهَمَّ والغَمَّ وَالحُزنَ.۱

۰.به نام خدایی که هیچ خدایی جز او نیست، آگاه بر نهان و آشکار، بخشنده مهربان. بارخدایا! نگرانی و غم و ناراحتی را از من بزدا.

۶. در روایت دیگری از ایشان آمده که می‏فرماید: وقتی به کسی بلا یا امر سختی فرود آمد و یا امری او را اندوهگین ساخت، لباس از زانوها و ساق‏های خود کنار بزند و شکم خود را به زمین بچسباند و در حال سجده حاجت خود را از خدا بخواهد.۲

۷. از جمله دعاهای پُرمضمونی که در این زمینه وارد شده، نیایش بیست و دوم صحیفه سجادیه است که امام زین‏العابدینعلیه السلام هنگام سختی‏ها و گرفتاری‏ها می‏خوانده است.

ک ـ‏ آسوده ساختن غم‏دیده

از مسائل مهم، واکنش ما به گرفتاری دیگران است. مسئله این است که آیا وضعیت دیگران می‏تواند در غم و شادی ما اثر داشته باشد یا نه؟ آیا شادی و غم هر کس جزیره‏وار مخصوص خود اوست یا با دیگران هم ارتباط دارند؟ در ادامه به بررسی این موضوع می‏پردازیم.

باور غلط: توهّم «گسستگی اجتماعی غم و شادی»

از تصوّرهای نادرست، گسسته دانستن وضعیت غم و شادی افراد از یکدیگر است. ممکن است برخی تصوّر کنند که وضعیت دیگران، تأثیری در وضعیت آنان ندارد. در این فرض، هر کس برای کاهش رنج، به دنبال عواملی پیرامون خود می‏گردد و بر آن است تا از طریق امور وابسته به خود، این مشکل را بر طرف سازد. این سبب می‏شود که افراد در برابر مشکل

1.. الکافی، ج۲، ص۵۴۹، ح۱۰.

2.. امام صادق علیه السلام: إذا نَزَلَت بِرَجُلٍ نازِلَة أو شَدیدَة أو کربَهُ أمر، فَلیکشِف عَن رُکبَتَیهِ وذِراعَیهِ ولِیلصِقهُما بِالأرضِ‏، ولِیلزَق جُؤجُؤة بالأرضِ‏، ثُمّ لَیدعُ بِحاجَتِهِ وهوَ ساجِدٌ (الکافی، ج۲، ص۵۵۶‏، ح۴؛ عدّة الداعی، ص۲۶۰).

الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
588

۳. در روایت دیگری نیز آمده که ایشان به امیر مؤمنان علی علیه السلام می‏فرماید: هر گاه چیزی تو را ناراحت ساخت، بگو:

۰.اللّهُمَّ احرُسنی بِعَینِکَ الّتی لا تَنامُ‏، وَاکنُفنی بِرُکنِکَ الَّذی لا یُرامُ‏، واغفِر لی بِقُدرَتِکَ عَلَیَّ فَلا أهلک وأَنتَ رَجائی‏، رَبِّ کَم مِن نِعمَةٍ أنعَمتَ بِها عَلَیَّ قَلَّ لَکَ عِندَها شُکری‏، وکَم مِن بَلیَّةٍ إبتَلَیتَنی بِها قَلّ لَکَ عِندَها صَبری، فَیا مَن قَلَّ عِندَ نِعمَتِهِ شُکری فَلَم یَحرِمنی، وَیا مَن قَلَّ عِندَ بَلِیَّتِهِ صَبریٍ فَلَم یَخذُلنِی، ویا مَن رَآنی عَلَی الخطایا فَلَم یَفضَحنی، یا ذَا المَعروفِ الَّذی لا یَنقَضی أبداً، ویا ذَا النَّعماءِ الَّتی لا تُحصی أبداً، أسألُکَ أن تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَعَلی آلِ مُحَمَّدٍ، وبِکَ أدرَأُ فی نُحورِ الأعداءِ والجَبّارینَ.۱

۰.خداوندا! با چشمت ـ‏ که نمی‏خوابد ـ‏، از من حراست کن، و در پناه تکیه‏گاهت ـ‏ که آسیب نمی‏بیند ـ‏، مرا کفایت کن، و به قدرتی که بر من داری، مرا ببخش تا هلاک نشود، در حالی که تو امید منی. پروردگارا! چه بسا نعمتی که به من دادی و سپاس من از تو کم بود، و چه بسا بلایی که مرا به آن مبتلا کردی و صبر من در آن کم بود. پس ای کسی که شُکر من از نعمتش کم بود، ولی مرا محروم نساخت، و ای کسی که صبر من از بلایش کم بود، ولی مرا بی‏یاور نگذاشت، و ای کسی که مرا در خطاها دید، ولی رسوا نکرد! ای صاحب نیکی‏ای که هرگز پایان نمی‌پذیرد، و ای صاحب نعمت‏هایی که هرگز شماره نمی‏شود! از تو می‏خواهم که بر محمّد و آل محمّد درود فرستی و به امید تو، دشمنان و ستمگران را دور می‏کنم.

۴. امام صادق علیه السلام در بیان راه‏کاری برای هنگام بلا می‏فرماید: هر گاه اندوهی به تو رسید، دست خود را بر پیشانی‏ات بگذار و از سمت راست و چپ بر صورت خود بکش و سه بار بگو:

۰.بِسمِ اللّه‏ الرَّحمنِ الرَّحیمِ، بِسمِ اللّه‏ الّذی لا إلهَ إلّا هُوَ، عَالِمُ الغَیبِ والشَّهادَةِ، هوَ الرَّحمنُ الرَّحیمُ، اللَّهُمَّ أذهِب عَنّی الهَمَّ والحَزَنَ والفِتَنَ کلَّها ما ظَهَرَ مِنها وما بَطَنَ.۲

۰.به نام خداوند بخشنده مهربان؛ به نام خدایی که هیچ خدایی جز او نیست؛ آگاه بر نهان و آشکار. اوست بخشنده مهربان. بار خدایا! نگرانی و اندوه و همه فتنه‏ها را از من بزدا، چه آشکار و چه پنهان.

1.. الفردوس، ج۵، ص۳۲۱، ح۸۳۱۷‏، تاریخ دمشق،‏ ج۱۸، ص۸۷، ح۴۱۹۴.

2.. دعائم الإسلام، ج۲، ص۱۳۷، ح۴۸۲؛ تهذیب الأحکام، ج۲، ص۱۱۲، ح۴۲۰.

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64378
صفحه از 839
پرینت  ارسال به