587
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

ما نیز می‏توانیم از این روش مهم و کارآمد استفاده کنیم. گذشته از دعاهایی که گذشت، چند دستور در این زمینه وارد شده است که در ادامه بیان خواهیم کرد:

۱. ابن مسعود نقل می‏کند که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هیچ مصیبت‏دیده‏ای و هیج غم‏دیده‏ای نیست که این دعا را بخواند مگر این که خداوند، غم و اندوه او را از بین می‏بَرَد و به جای آن، شادی نصیبش خواهد کرد:

۰.اللّهُمَّ إنِّی عَبدُکَ وابنُ عَبدِکَ وابنُ أَمَتِکَ‏، ناصِیَتی بِیَدِکَ‏، ماضٍ فی حُکمِکَ‏، عَدلٌ فِیَّ قَضاؤُکَ‏، أسألُکَ بِکُلِّ اسمٍ هُوَ لَکَ سَمَّیتَ بِهِ نَفسَکَ‏، أَو عَلَّمتَهُ أحَداً مِن خَلقِکَ‏، أو أنزَلتَهُ فی کِتابِکَ‏، أوِ استَأثَرتَ بِهِ فی عِلمِ الغَیبِ عِندَکَ‏، أن تَجعَلَ القُرآنَ رَبیعَ قَلبی‏، ونُورَ صَدری، وجَلاءَ حُزنی‏، وذَهابَ هَمّی.۱

۰.خداوندا! من بنده تو و پسر بنده تو و کنیز تو اَم. پیشانیِ من به دست توست. حکم تو در من جاری است. قضای تو در حقّ من عدالت است. از تو می‏خواهم به هر نامی که از توست و تو خودت را با آن می‏خوانی، یا به کسی از بندگانت یاد داده‏ای، یا در کتابت نازل کرده‏ای، یا در علم پنهان نزد خود قرار داده‏ای، که قرآن را بهار قلب من و نور سینه من و صیقل اندوه من و برنده غم من قرار دهی.

۲. پیامبر صلی الله علیه و آله در جای دیگری می‏فرماید: هیچ بنده‏ای این دعا را نگفت مگر آن که خداوند، اندوه او را از بین خواهد بُرد:

۰.اللّهمَّ رَبَّ السَّماواتِ السَّبعِ وَ رَبَّ العَرشِ العَظیمِ، اکفِنی کُلَّ هَمًّ مِن حَیثُ شِئتَ، وکَیفَ شِئتَ، مِن أینَ شِئتَ.۲

۰.خداوندا! ای صاحب اختیار آسمان‏های هفت‏گانه و صاحب عرش بزرگ! همه همّ و اندوه مرا کفایت کن از هر جهت که تو می‏خواهی، و هر گونه که می‏خواهی و از هر جا که می‏خواهی.

1.. مسند ابن حنبل، ج۲، ص۴۱، ح۳۷۱۲؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۱، ص۶۹۰، ح۱۸۷۷.

2.. مکارم الأخلاق، خرائطی، ص۳۳۶، ح۱۰۳۷.


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
586

پیامبر خداعلیه السلام به سمت نبرد حنین حرکت کرد، دعای خاصی را خواندند.۱ اَنَس نقل می‏کند که هر گاه چیزی پیامبر خداصلی الله علیه و آله را دچار غم می‏کرد، این دعا را می‏خواند: «یا حَیُّ یا قَیّومُ! بِرَحمَتِکَ أستَغیثُ؛ ای زنده! ای پاینده! از رحمتت فریادرسی می‏کنم.۲ امام باقر علیه السلام به هنگام گرفتاری، زنان و کودکان را جمع می‏کرد و ایشان دعا می‏فرمود و آنان آمین می‏گفتند.۳ امام باقر علیه السلام دعای خاصی نیز داشته‏اند.۴

بارخدایا! بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و در نماز و دعایم برایم برکتی قرار ده که قلبم را با آن پاک کنی... و گرفتاری‏ام را با آن بگشایی، اندوهم را با آن آرام سازی، و بیماری‏ام را با آن شفا دهی، و ترسم را با آن امن سازی، و ناراحتی‏ام را جلا دهی.

امام صادقعلیه السلام نیز هنگام گرفتاری، دعا می‏کردند.۵ امام رضاعلیه السلام نیز هنگام سختی‏ها به خدا توکّل می‏کرد و دعای مخصوصی را می‏خوانده است.۶

1.. کنتَ وتَکونُ‏، کنتَ حَیا لا یموت‏، تَنام العیونُ وتَنکدِرُ النُّجومُ‏، وأَنتَ حَی قَیومٌ لا تَأخُذُک سِنَةٌ ولا نَومٌ (تاریخ دمشق، ج۶۱‏، ص۶۱).

2.. سنن الترمذی، ج۵، ص۵۳۹، ح۳۵۲۴؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۱، ص۶۸۹، ح۱۸۷۵.
همچنین نقل شده که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله هنگام نیاز چنین عرض می‏کند: یا صَریخَ المَکروبینَ، ویا مُجیبَ دَعوَةِ المُضطَرّینَ، ویا کاشِفَ غَمِّی، اکشِف عَنّی غَمّی وهَمّی وکربی (الکافی، ج۲، ص۵۶۱، ح۱۷).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: اللّهمَّ... أَدعوک یا مُجیبَ دَعَوة المُضطَرِّ، ویا کاشِفَ السّوءِ عَنِ المَکروبِ، ویا جاعِلَ اللَّیلِ سَکنا، ویا مَن لا یموتُ، اغفِر لِمَن یموتُ، قَدَّرتَ وخَلَقتَ وسَوَّیتَ، فَلَک الحَمدُ (الإقبال، ج۱، ص۲۶۹).

3.. امام صادق علیه السلام: کانَ أبی علیه السلام إذا حَزَنَهُ أمر جَمَعَ النِّساءَ وَالصِّبیانَ‏، ثُمَّ دَعا وَأمَّنوا (الکافی، ج۲، ص۴۸۷، ح۳).

4.. اللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ‏، وَاجعَل لی فی صَلاتی وَدُعائی بَرَکةً تُطَهِّرُ بِها قلبی‏..‏. وتُفَرِّجُ بِها هَمّی‏، وتُسلّی بِها غَمّی‏، وتَشفی بِها سَقَمی‏، وَتؤمِنُ بِها خَوفی‏، وتَجلو بِها حُزنی (فلاح السائل، ص۳۶۳، ح۲۴۲؛ مصباح المتهجّد، ص۷۶، ح۱۲۴).

5.. در دعایی چنین می‏فرمود: یا فارِجَ الهَمِّ ویا کاشِفَ الغَمِّ، یا رَحمانَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ ورَحیمَهُما، فَرِّج هَمّی وَاکشِف غَمّی (الکافی، ج۲، ص۵۵۷، ح۶). نیز، ر.ک: الأمالی، طوسی، ص۵۱۱، ح۱۱۱۸؛ المستدرک علی الصحیحین، ج۱، ص۶۹۶، ح۱۸۹۸.
ایشان در دعایی دیگر می‏گوید: اللّهُمَّ أنتَ ثِقَتی فِی کُلِّ کَربَةٍ، وأنتَ رَجائی فِی کُلِّ شِدَّةٍ، وأنتَ لِی فِی کُلِّ اَمرٍ نَـزَلَ بِی، ثِقَةٌ و عُدَّةٌ (الکافی، ج۲، ص۵۷۸، ح۵؛ تهذیب الأحکام، ج۳، ص۸۴، ح۲۳۹).

6.. اللّهُمَّ أنتَ ثِقَتی فِی کُلِّ کَربٍ، وأنتَ رَجائی فِی کُلِّ شِدیدَةٍ، وأنتَ لی فی کُلِّ أمرٍ نَـزَلَ بِی ثِقَةٌ و عُدَّةٌ، کَم مِن کَربٍ یَضعُفُ فیهِ الفُؤادُ، وتَقِلُّ فیهِ الحیلَةُ، وتَعیَی فیه الأُمورُ، ویَخذُلُ فیه القَریبُ والبَعیدُ والصدیق، ویَشمَتُ فیه ←→ العَدّوُّ، أنزَلتُهُ بِکَ، وشَکَوتُهُ إلَیکَ راغِباً إلیکَ فیهِ عَمَن سِواکَ فَفَرَّجتَهُ وکَشَفتَهُ وکَفَیتَنیه، فَأنتَ وَلِیُّ کُلِّ نِعمَةٍ، وصاحِبُ کُلِّ حاجَةٍ، ومُنتَهَی کُلِّ رَغبَةٍ. فَلَکَ الحَمدُ کَثیراً، ولَکَ المَنُّ فاضِلا، بِنِعمَتِکَ تَتِمُّ الصالِحاتُ، یا مَعروفاً بِالمَعروفِ مَعروفٌ، ویا مَن هُوَ بِالمَعروفِ مَوصوفٌ، أنِلنی مِن مَعروفِکَ مَعروفاً تُغنِینی به عَن مَعروفِ مِن سِواکَ، بِرَحمَتِک یا أرحَمَ الراحِمِینَ. راوی می‏گوید: من هر گاه این دعا را خواندم، خدا گرفتاری‏ام را گشود (الأمالی، مفید، ص۲۷۳).

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64436
صفحه از 839
پرینت  ارسال به