است. کسانی میتوانند این گونه پاسخ دهند که معادله ارزیابیِ آنان «خیرمدار» باشد. بر اساس آنچه در خیرباوری گذشت، بلا، به مصلحت انسان و در راستای رشد و تکامل اوست. پس نمیتواند دلیل خوار بودن نزد خداوند باشد. امام کاظمعلیه السلام میفرماید: خداوند متعال، خود در این باره چنین میفرماید:
۰.إنّی لَم اُغنِ الغَنِی لِکرامَتِهِ بِهِ عَلَی ولَم اُفقِرِ الفَقیرَ لِهَوانٍ بِهِ عَلَی.۱
۰.من، فرد غنی را به این دلیلْ دارا نکردهام که نزد من گرامی است و فقیر را به این دلیلْ محروم نکردهام که نزد من، خوار است.
آیا میپندارید خدا به هر کس چیزی داده، از سر تکریم او بوده و از هر کس بازداشته، از سر خوار کردن او بوده است؟! هرگز! ۲ پس معنای محرومیتها و محنتها، خواری و بیمقداری نزد خداوند نیست. در این دنیا، بیشترین سختیها را شریفترین انسانها چشیدهاند. پیامبر خداصلی الله علیه و آله بیشترین آزار و اذیتها را دیده است.۳ امیر مؤمنان علیعلیه السلام که پس از پیامبر خداصلی الله علیه و آله برترین مخلوق خداست، اوّل مظلوم عالم نیز هست.۴ همسر او ـ که از برترین زنان آفرینش است ـ، آن قدر اذیت شد که پس از رحلت پدر، بیش از ۷۵ یا ۹۵ روز نتوانست زندگی کند. فرزندشان امام حسنعلیه السلام آن همه ستم از مردم دید و حتّی درون خانهاش نیز امنیت نداشت و به دست همسرش مسموم شد و جنازهاش تیر باران گردید و نگذاشتند در کنار جدّش به خاک سپرده شود؛ امّا همایشان به برادرش فرمود: «هیچ روزی مثل روز تو نیست، ای ابا عبد اللّه!»؟.
امام حسینعلیه السلام در روز عاشورا آن همه مصیبت دید؛ علی اکبرش را پارهپاره کردند، حنجره طفل شیرخوارش را با تیر سه شعبه، هدف قرار دادند، برادر باوفایش ابو الفضلعلیه السلام را در مقابل دیدگانش، به شهادت
1.. الکافی، ج۲، ص۲۶۵، ح۲۰؛ التمحیص، ص۴۷؛ مشکاة الأنوار، ص۲۸۸.
2.. امام صادق علیه السلام: أتَرَی اللّهَ أعطی مَن أعطی مِن کرامَتِهِ عَلَیهِ ومَنَعَ مَن مَنَعَ مِن هَوانٍ بِهِ عَلَیهِ؟! کلّا! )تفسیر العیاشی، ج۲، ص۱۳؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۰۵؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۵۰۰(.
3.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: ما اُوذِی نَبِی مِثلَ ما اُوذیتُ (بحار الأنوار، ج۳، ۹، ص۵۶).
4.. امام علی علیه السلام: صَبَرتُ وفِی العَینِ قَذی وفِی الحَلقِ شَجی (معانی الأخبار، ص۳۶۱).
