باور غلط: توهّمِ «پایداریِ بلا»
یکی از ویژگیهایی که ممکن است برخی افراد، در موقعیت ناخوشایند داشته باشند، «پایدارپنداری سختیها» است. وقتی مشکلی به وجود میآید و حادثه تلخی رخ میدهد، تصوّر بر این است که ماندگار است و گویا هیچ گاه، پایانی نخواهد داشت. در چنین موقعیتی، ممکن است آینده را با مقیاس حال، ارزیابی کنیم. این برخورد، موجب ناامیدی میگردد و فشار روانی را افزایش میدهد و موجب کاهش رضامندی میشود.
به بیان دیگر، یکی از ویژگیهای دوران سختی و بلا، انقطاع از آینده و یا تعمیم ناخوشایندی حال به آینده است. هنگام بلا، ممکن است شما همه عمر را لحظه حال بدانید و اساساً آیندهای را تصوّر نکنید. گاهی نیز ممکن است آینده را قبول داشته باشید، ولی آن را با مقیاس حال بسنجید و ناخوشایندیِ حال را به آینده نیز تعمیم دهید. هر دو حالت یاد شده، موجب تمرکز بر ناخوشایندی و بزرگ شمردن مصیبت میشود که ثمره آن، افزایش تنیدگی و فشار روانی است. این، در حالی است که آینده شما، روشن و امیدوارکننده است.
باور صحیح: تفکّر «پایانپذیریِ بلا»
یکی از اصول مسلّم و قطعیِ سختیها «پایانپذیری» آنهاست. درست است که سختیها برگشتناپذیرند، امّا پایانناپذیر نیستند. برگشتناپذیری را نباید به پایانناپذیری تفسیر کرد. امام علیعلیه السلام میفرماید:
۰.إنَّ لِلمِحَنِ غایاتٍ ولِلغایاتِ نِهایاتٍ فَاصبِروا لَها حَتّی تَبلُغَ نِهایاتِها فَالتَّحَرُّک لَها قَبلَ انقِضائِها زِیادَةٌ لَها.۱
۰.همانا برای سختیها اهدافی است و برای آن اهداف، پایانی است. پس بر آنها بردبار باشید تا به پایان برسند؛ چرا که حرکت در برابر آنها پیشاز پایان یافتنشان، افزاینده آنهاست.
از این رو، فرد نباید سختیها را دارای آغازی بیپایان بداند و باید مطمئن باشد که آینده زندگیاش در تسخیر سختیِ امروز نخواهد بود.۲ اگر دنیا ناپایدار است، نه خوشیِ آن پایدار خواهد بود و نه ناخوشیِ آن. خوشی و ناخوشی، موقعیتهای متفاوتی هستند که به دنبال
