۰.کم مِن مُنعَمٍ علَیهِ وهُو لا یعلَمُ!
۰.بسا کسی که نعمتی به او ارزانی شده و خودش نمیداند.۱
از این حدیث میتوان دلیل نارضایتی را به دست آورد و راهبرد رضامندی را نیز تعیین کرد. دلیل نارضایتی، ناآگاهی از داشتههای موجود است و راهبرد رضامندی، درک داشتههاست. واقعیت این است که زندگی انسان (به ویژه انسان مؤمن)، تهی و خالی نیست. نعمتهای فراوانی در زندگی انسان وجود دارند که میتوانند به انسان احساس خوشبختی بدهند؛ ولی چون ناشناختهاند، تأثیر خود را ندارند. از این رو باید آنها را شناخت تا رضامندی حاصل گردد. در ادامه، عوامل مؤثّر در داشتهشناسی را بررسی خواهیم کرد.
یک. توجّه به داشتههای ناپیدا
بر اساس آنچه گذشت، داشتهها، گستره وسیعی را شامل میشوند که در صورت فقدان برخی، میتوان با توجّه به دیگر ابعاد، احساس برخورداری نمود. معصومانعلیهم السلام از همین راه برای بازگرداندن رضامندی استفاده مینمودهاند. امام علیعلیه السلام بر این اصل تصریح می‌کند و میفرماید:
۰.إذا طَلَبتَ شَیئاً مِن الدُّنیا فَزُوِیَ عنکَ، فَاذکُر ما خَصَّکَ اللَّهُ بِهِ مِن دِینِکَ وَ صَرَفَهُ عَن غَیرِکَ، فَإنَّ ذلِکَ أحرَی أن تَستَحِقَّ بِما فاتَکَ.۲
۰.هرگاه چیزی از دنیا خواستی و از تو باز داشته شد، به یاد آور دینت را که خداوند به تو داده و از دیگران باز داشته است؛ که این به جای آنچه از دست دادهای، سزاوارتر است.
این روشی بوده که معصومانعلیهم السلام از آن برای بازگرداندن رضامندی به اصحاب خود استفاده میکردهاند.
مرحوم کلینی از احمد بن عمر نقل می‌کند که: من به همراه حسین بن ثُوَیر بن ابی فاخته به حضور امام رضاعلیه السلام رسیدم و گفتم: فدایت شوم! ما در فراوانیِ روزی و آسایش به سر میبردیم که ناگهان وضعیت، اندکی دگرگون شد. از خداوند بخواه که آن [وضعیت پیشین] را به ما باز گردانَد. امامعلیه السلام با شنیدن این سخن فرمود: چه میخواهید؟ آیا میخواهید پادشاه باشید؟ آیا خوشحال میشوی که مانند طاهر و هرثمه باشی، امّا بر
