این جاست که آسایش، آرامش و راحتیِ زندگی تأمین میگردد. به همین جهت، در روایاتْ تصریح شده که راحتی زندگی، در قناعت است۱ و انسان قانع، از آسایش روانی برخوردار است.۲ در حقیقت، کسی که به آنچه برای او بس است، بسنده کند، به سوی راحتی و آسایش، شتاب کرده۳ و آن را به چنگ آورده است۴ و در نتیجه، زندگی، مایه چشمروشنی او میگردد.۵ پس زیبایی زندگی۶ و لذّت آن در «قناعت» است.۷
شش. تصحیح الگوی مصرف
تأمین روزی، نیمی از ماجراست؛ نیمه دیگر آن، چگونگی استفاده انسان از روزی است. در بحث پیش، حوزه درآمد و الگوی مناسب آن را بیان کردیم؛ امّا این، برای خوشبختی و احساس لذّت از زندگی، کافی نیست. پس از درآمد و تأمین روزی، نوبت به مصرف میرسد. الگوی مصرف میتواند نقش مهمی در رضامندی یا نارضایتی داشته باشد. در ادامه به این موضوع، به صورت کلّی میپردازیم.
روش غلط: سوء تدبیر
از موانع رضامندی، بدمصرف کردن است که در ادبیات دین، از آن با عنوان «سوء تدبیر» یاد میشود. رضامندی، به فراوانی درآمد و انباشت ثروت نیست. مال و امکانات وقتی میتوانند رضایتبخش باشند که به درستی مصرف شوند و نیازها را بر طرف سازند. کسانی که دچار سوء تدبیرند و از هنر درست مصرف کردنْ برخوردار نیستند، زندگی رضایتبخشی نخواهند داشت، هر چند مال فراوانی به دست آورده باشند. کسی که این مهارت را نداشته
1.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: القَناعَةُ راحَةٌ (أعلام الدین، ص۳۴۱).
2.. امام علی علیه السلام: المُستَریحُ مِن النّاسِ القانِعُ (غرر الحکم، ح۹۰۷۲).
3.. امام علی علیه السلام: مَنِ اقتَصَرَ عَلی الکفافِ تَعَجَّلَ الراحَةُ (همان، ح۹۲۳۳؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۴۵۸).
4.. امام علی علیه السلام: مَنِ اقتَصَرَ عَلی بُلغَةِ الکفافِ فَقَدِ انتَظَمَ الرّاحَةَ (الکافی، ج۸، ص۱۹، ح۴؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۵، ح۵۸۳۴).
5.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: مَن رَضِیَ بِما رَزَقَهُ اللّهُ قَرَّت عَینُهُ (الأمالی، طوسی، ص۲۲۵، ح۳۹۳).
6.. امام علی علیه السلام: جَمالُ العَیشِ القَناعَةُ (غرر الحکم، ح۸۹۹۰؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۲۲۲).
7.. امام علی علیه السلام: القَناعَةُ لَذَّةُ العَیشِ (تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۲۱).
نیز میفرماید: أطیَبُ العَیشِ القَناعَةُ (غرر الحکم، ح۸۹۸۲؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۱۱۳).