گفتگوی در باره امور آخرت، اختصاص دهد، و زمانی را با خوشیهای حلال سپری کند که این زمان، کمک به آن دو وقت دیگر خواهد بود».۱
این نیز، مدل سه قسمتی دیگری است که با مدلِ پیشین، تفاوتی دارد. در این مدل، صحبت از معیشت نیست؛ امّا به جای آن ارتباط با دیگران قرار دارد.
نمودار (۱۰ ـ ۲)
مدلهای چهار قسمتی
در باره گونه چهار قسمتی نیز مدلهایی وجود دارد. یکی از آنها مدلی است که از امام کاظم علیه السلام در این باره نقل شده است. در این مدل، زمان برای چهار امر: «مناجات»، «معاش»، «معاشرت» و «لذّت حلال (خانواده)» اختصاص مییابد.۲ این مدل، در حقیقت، ترکیبی از مدل سهگانه امیر مؤمنان علی علیه السلام و مدل منقول از حکمت آل داوود علیه السلام است.
1.. إنَّ فی حِکمَة آلِ داوودَ:... ینبَغی لِلمُسلِمِ العاقِلِ أن یکونَ لَهُ ساعَة یفضی بِها إلى عَمَلِهِ فیما بَینَهُ وبَینَ اللّهِ عزّ و جلّ، وساعَة یلاقی إخوانَهُ الَّذینَ یفاوِضُهُم ویفُاوِضونَهُ فی أمرِ آخِرَتِهِ، وساعَة یخلّی بَینَ نَفسهِ ولَذّاتِها فی غَیرِ مُحرَّمٍ، فَإِنَّها عَونٌ عَلى تِلک السّاعَتَینِ (الکافی، ج۵، ص۸۷، ح۱).
2.. اجتَهِدُوا فی أن یَکونَ زَمانُکُم أربَعَ ساعات: ساعَةً لِمُناجاةِ اللّهِ، وساعَةً لِأمرِ المَعاشِ، وساعَةً لِمُعاشَرَةِ الإخوانِ والثِّقاتِ الَّذینَ یُعَرَّفونَکُم عُیوبَکُم ویُخلِصونَ لَکُم فی الباطِنِ، وساعَةً تَخلونَ فیها لِلَذّاتِکُم فی غَیرِ مُحَرَّمٍ، و بِهذِهِ السّاعَةِ تَقدِرونَ عَلی الثلاثِ ساعاتٍ... اِجعَلوا لاِءَنفُسِکم حَظّا مِنَ الدُّنیا بِإِعطائِها ما تَشتَهی مِنَ الحَلالِ وما لا یثلِمُ المُروءَةَ وما لا سَرَفَ فیهِ، وَاستَعینوا بِذلِک عَلی اُمورِ الدّینِ، فَإِنَّهُ رُوِی: لَیسَ مِنّا مَن تَرَک دُنیاهُ لِدینِهِ، أو تَرَک دینَهُ لِدُنیاهُ (تحف العقول، ص۴۱۰؛ فقه الرضا، ص۳۳۷؛ بحار الأنوار، ج۷۸، ص۳۲۱، ح۱۸).
