247
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

همه این مسائل تکوینی، موجب می‏شود که انسان به همسر، نیاز داشته باشد و اگر این نیاز برآورده نشود، انسان، آرامش نمی‏یابد. زمانی می‏توان به آرامش رسید و از زندگی لذّت بُرد که این بخش از نیاز انسان نیز برآورده شده باشد! برآورده شدن این نیاز، موجب آرامش می‏شود و بدین جهت است که ازدواج، مایه آرامش دانسته شده است.۱ امام سجاد علیه السلام می‏فرماید: خداوند، همسر را مایه آرامش و اُنس قرار داده۲ تا انسان، در کنار او آسایش یابد.۳ لذا امام صادق علیه السلام می‏فرماید: اگر کسی از همسر موافق و همراه، محروم باشد، ناآرام و حیران است و زندگی او ناتمام خواهد بود.۴ البته همسر خوب، ویژگی‏هایی دارد که در برخی روایات، از آن به عنوان «همسر موافق»،۵ «همسر صالح»۶ و «همسری که پشتیبان انسان باشد»۷ یاد شده است. تحقّق یک خانواده خوب به دو چیز بستگی دارد: ازدواج خوب و زندگی خوب.

یک. انتخاب خوب

معمولاً عوامل موفّقیت و رضایت ‏زناشویی، عوامل پسینی دانسته شده‏اند. امّا بر‏اساس روایات، پایداری خانواده و رضایت زناشویی، از پیش از ازدواج آغاز و سبک ازدواج کردن را نیز شامل می‏شود.۸ بررسی منابع اسلامی نشان می‏دهد اشتباه در همسرگزینی، از اشتباهات

1.. (وَ مِنْ ءَایَتِهِ‏ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُواْ إِلَیْهَا) (سورۀ روم، آیۀ ۲۱).
و در جای دیگری می‏فرماید: (هُوَ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِیَسْکُنَ إِلَیْهَا) (سورۀ اعراف، آیۀ ۱۸۹).

2.. ان اللَّه عزّ و جلّ جعلها لک سکناً و اُنساً (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج‏۲، ص‏۶۲۱؛ الخصال، ج‏۲، ص‏۵۶۷؛ الأمالی، صدوق، ص‏۳۶۸؛ مکارم الأخلاق، ص‏۴۱۹).

3.. ان اللَّه جعلها سکناً و مستراحاً و اُنساً و واقیة (تحف العقول، ص‏۲۶۲؛ بحار الأنوار، ج‏۷۴، ص‏۱۴).

4.. الخصال، ج‏۱، ص‏۲۸۴؛ مکارم الأخلاق، ص‏۱۹۹؛ بحار الأنوار، ج‏۷۴، ص‏۱۸۶.

5.. غرر الحکم، ح‏۹۲۸۳؛ عیون الحکم و المواعظ، ص‏۶۵؛ تحف العقول، ص‏۳۱۸؛ بحار الأنوار، ج‏۷۸، ص۲۳۱.

6.. الخصال، ص‏۲۸۴؛ مکارم الأخلاق، ص‏۱۹۹؛ بحار الأنوار، ج‏۷۴، ص‏۱۸۶.

7.. بحار الأنوار، ج‏۷۴، ص‏۳۶۴ و ج‏۷۷، ص‏۱۹۲.

8.. ر.ک: کانون مهرورزی.


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
246

۱. خانواده خوب

خانواده یکی از ابعاد مهم زندگی است. زندگی خوب وقتی تحقّق می‏یابد که خانواده خوب نیز وجود داشته باشد. بدون خانواده خوب، زندگی ناقص خواهد بود و رضامندی دور از دسترس می‌شود. خانواده خوب، چند بُعد دارد: یکی افراد آن هستند که شامل همسر و فرزندان می‏شود. دیگری نحوه تعامل همسران با یکدیگر است که خانواده خوب را رقم می‏زند. در ادامه به بررسی این موضوع می‏پردازیم.

الف ـ همسر خوب‏

خداوند متعال، انسان را که آفرید، تداوم نسل او را در خود او قرار داد. از این‏ رو، موجودیت انسان را در دو جنس زن و مرد قرار داد و فیزیک بدن هر یک را به گونه‏ای آفرید که با این هدف، سازگار باشد.۱ غریزه جنسی را نیز قرار داد تا زن و مرد به سوی هم، کششی داشته باشند تا نسل انسان، تداوم یابد وگرنه چه بسا انسان‏ها به خاطر راحت‏طلبی و مسئولیت‏گریزی، از تشکیل خانواده، خودداری می‏کردند.۲ از سوی دیگر، در هر یک از دو جنس زن و مرد، تفاوت‏های روان‏شناختی وجود دارد و ویژگی‏های روحی و عاطفی هر یک به گونه‏ای آفریده شده که با دیگری ارضا می‏شود.۳

1.. از روایاتی که در حرمت هم‏جنس‏خواهی و حکمت دو جنس بودن انسان و تفاوت‏های آنان آمده، معلوم می‏شود که موضوع بقای نسل، یکی از مسائل مهم در آفرینش دو جنسی انسان است. در آیاتی از قرآن به زوجیت انسان اشاره شده (سورۀ روم، آیه ۲۱؛ سورۀ شورا، آیۀ ۱۱؛ سوره فاطر، آیه ۱۱) و امام صادق علیه السلام حکمت آن را در تداوم نسل می‏داند (بحار الأنوار، ج۳، ص‏۷۵). فرزندان نیز دختر و پسر به دنیا می‏آیند تا همین هدف، تضمین شود و فیزیک هر یک از زن و مردم هم، متناسب با همین هدف، آفریده شده است (همان، ص‏۶۶). از سوی دیگر، هم‏جنس‏خواهی، به این دلیل ممنوع شده که موجب قطع نسل می‏شود (نهج البلاغة، حکمت ۲۵۲؛ الاحتجاج، ج‏۲، ص‏۹۳؛ علل الشرائع، ص۵۴۷؛ بحار الأنوار، ج‏۱۰، ص‏۱۸۱). نیز، ر.ک: تفسیر المیزان، ج‏۲، ص‏۲۱۱ و ۲۱۳؛ و ج‏۴، ص‏۱۷۸ به بعد.

2.. امام صادق علیه السلام: فکر یا مفضل فی الافعال التی جعلت فی الانسان من الطعم والنوم والجماع و ما دبر فیها، فإنّه جعل لکلّ واحد منهما فی الطباع محرک یقتضیه و یستحث به... والشبق للجماع الذی فیه دوام النسل و بقاؤه... ولو کان یتحرّک للجماع بالرغبة فی الولد کان غیر بعید ان یفتر عنه حتّی یقل النسل او ینقطع فان من الناس من لا یرغب فی الولد و لا یحفل به (توحید المفضّل، ص۷۵؛ بحار الأنوار، ج۶۱، ص۲۵۵).

3.. امام رضا علیه السلام، یکی از علت‏های تحریم هم‏جنس‌خواهی را تفاوت‏های روان‏شناختی جنس مرد و زن می‏داند که مکمّل یکدیگرند و اگر از یک جنس، با هم ازدواج کرده یا رابطه داشته باشند، این نیازها برآورده نمی‏شود: «علة ←→ تحریم الذکران للذکران و الاناث للاناث، لما رکب فی الاناث و ما طبع علیه الذکران» (عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۲، ص‏۹۶؛ علل الشرائع، ص‏۵۴۷).

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64060
صفحه از 839
پرینت  ارسال به