711
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

زندگی و دستیابی به زندگی کامل ارائه کردند، تحت عنوان «نامه تشکّر»۱ یا «دیدار تشکّرآمیز»۲ شناخته شد.

در دیدار تشکّر یا نامه تشکّر ـ‏ که توسط سلیگمن و همکارانش۳ و پترسون۴ مطرح شده است ـ‏ از افراد درخواست می‏شود تا به کسی که برای فرد کاری کرده، ولی فرصت تشکّر از وی مهیّا نبوده، نامه‏ای بنویسند و با استفاده از تلفن و یا در برابر او با صدای بلند آن را برایش بخوانند.

پترسون،۵ سلیگمن و همکارانش،۶ داک ورث و همکاران۷ و سلیگمن، رشید و پارکز،۸ از کاربرد این مداخله در افزایش شادکامی و خشنودی کلّی از زندگی یاد کرده‏اند. در ‏مطالعه سلیگمن و همکاران ـ‏ که با استفاده از دیدار تشکّر انجام شد ـ‏،‏ گروه آزمایشی‏ای که مداخله یاد شده را دریافت ‏کردند، تا یک ماه بعد، تغییرات مثبتی را در زندگی و هیجان‏های خود گزارش دادند. سلیگمن، ‏رشید و پارکز نیز در بررسی خود ـ‏ که هدف آن، اثربخشیِ مداخلات روان‏شناسیِ مثبت‏گرا به صورت گروهی و فردی بود ـ‏،‏ از نامه تشکّر استفاده کردند و اثربخشیِ مداخلات را هم در افزایش نشاط و شادمانی و هم کاهش نشانه‏های افسردگی گزارش دادند. علاوه بر این پژوهش‏ها استفاده از تشکّر (به صورت نگارش نامه یا دیدار با کس یا کسانی که کاری برای فرد انجام داده‏اند به منظور ابراز تشکّر از آنها) در دیگر مطالعات هم به کار رفته است. در فراتحلیلی۹ که اخیراً سین و لوبومیرسکی از مداخلات مثبت‏گرایی ـ‏ که به قصد افزایش بهزیستی روانی و کاهش نشانه‏های افسردگی به کار رفته ـ‏ گزارش داده‏اند،‏ ده مطالعه از این مداخله را استفاده کرده‏اند.۱۰

1.. gratitude letters.

2.. gratitude visit.

3.. سلیگمن، استین و پترسون، ۲۰۰۵ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

4.. پترسون، ۲۰۰۶ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

5.. پترسون وپارک، ۲۰۰۴ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

6.. سلیگمن، استین و پترسون، ۲۰۰۵ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

7.. داک‏ورث، استین و سلیگمن، ۲۰۰۵ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

8.. سلیگمن، رشید و پارکز، ۲۰۰۶ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

9..meta ـ analysis.

10.. سین ولوبومیرسکی، ۲۰۰۹ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
710

معتقدند که شُکر می‏تواند بین فردی و فرافردی باشد (مثلاً نسبت به خدا، هستی و...)؛ ولی نمی‏تواند نسبت به خود فرد صورت گیرد. شُکر می‏تواند بهزیستی روانی و ارتباطی فرد را افزایش دهد و برای جامعه هم مزایا و منافعی داشته باشد.۱

امانز و مکالخ، در مطالعه‏ای به بررسی مداخله‏ای در باره شُکر پرداختند. در این مطالعه، شرکت‏کنندگان گروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه، از نظر ‏عاطفه مثبت، مورد مقایسه قرار گرفتند. محقّقان از شرکت‏کنندگان گروه مداخله خواستند تا به مدّت ده هفته در باره پنج موضوع که آنها برایش شُکرگزار بودند، مطالبی بنویسند. دو گروه کنترل، در باره استرس‏های روزمره یا وقایع خنثای زندگی مطلب می‏نوشتند. از تمامی شرکت‏کنندگان درخواست شد تا هر هفته بر روی یک مقیاس درجه‏بندی (از ۳ ـ‏ تا ۳+ احساس خود را در باره زندگی و به طور کلّی، انتظاراتی را که برای هفته آینده دارند بر روی مقیاس از ۳ ـ‏ (بدبینانه) تا ۳+ (خوش‏بینانه) و نیز نحوه ارتباط با دیگران و احساس مربوط به آن را از ۳ ـ‏ (منزوی) تا ۳+ (ارتباط خوب و مناسب)، درجه‏بندی کنند.

یافته‏ها نشان داد که شرکت‏کنندگان گروه شُکر در مقایسه با اعضای دو گروه دیگر، احساس بهتری در باره زندگی خود داشتند، در باره هفته آینده (هفته پیش رو) خوش‏بین‏تر بودند و با دیگران، پیوندهای بیشتری داشتند. شرکت‏کنندگان گروه شُکر همچنین عواطف مثبت بیشتر و عواطف منفی کمتری را بر روی یک مقیاس سی ماده‏ای گزارش کردند.۲

افزون بر این، محقّقان، گزارش‏های یک مشاهده‏گر را در باره ‏عاطفه مثبت، ‏عاطفه منفی و خشنودی کلّی از زندگی جمع‏آوری کردند. نتایج نشان داد که یافته‏های مربوط به عواطف مثبت ‏مطالعه اوّل، تکرار شد. همچنین گزارش‏های مشاهده‏گر، بیانگر آن بود که شرکت‏کنندگان گروه شُکرگزار از نظر ‏عاطفه مثبت و خشنودی از زندگی، وضعیت بالاتری داشتند.

مداخله‏های مرتبط با شُکر پس از بررسی‏های اوّلیه به تدریج اصلاح شد و سرانجام در مداخلاتی که سلیگمن و همکاران او به عنوان بخشی از مداخلات مرتبط با خشنودی از

1.. امانز، مکالخ و تسانگ، ۲۰۰۷ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

2.. امانز و مکالخ، ۲۰۰۳ (به نقل از براتی، ۱۳۸۸).

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64820
صفحه از 839
پرینت  ارسال به