619
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

صورت، با ‏لذّت جنسی نیز پیوند می‏خورد.

استفاده از عطر و بد بو نبودن بدن، از اموری است که در آموزه‏های دین، مورد توجّه جدّی قرار گرفته است و تا جایی اهمیت دارد که جزء اخلاق و سنّت پیامبران در نظر گرفته شده۱ و به اهل ایمان، سفارش شده است که از عطر استفاده نمایند۲ و کسانی که آن را ترک می‏کردند، مورد نکوهش قرار گرفته‏اند.۳

از مواردی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله همواره رعایت می‏نمود، استفاده از عطر بوده است. امام علی علیه السلام در این باره می‏فرماید: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله برای عطر، بیش از غذا خرج می‏کرد».۴

نُه. ‏لذّت شوخی

شوخی، از عوامل شادی و نشاط است. پیامبر صلی الله علیه و آله یکی از ویژگی‏های اهل ایمان را شوخ‏طبعی آنان می‏داند.۵ فضل بن ابی قره نیز می‏گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: «هیچ مؤمنی نیست، جز این که در او "دُعابه" است». گفتم: دعابه چیست؟ فرمود: «شوخی».۶

شوخی، موجب نشاط روحی و آسایش روانی می‏گردد۷ و فشارهای روانی را کاهش می‌دهد و غم و اندوه را از بین می‌بَرَد. سیره معصومان علیهم السلام این بوده که گاه با استفاده از این

1.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: أربَعٌ مِن سُنَنِ المُرسَلینَ: الحَیاءُ والحِلمُ والسِّواکُ والتَّعَطُّرُ (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۱ ص۱۳۱). نیز، ر.ک: الکافی، ج۵، ص۳۲۰ و ۳۲۱ و ج۵، ص۵۶۷ و ج۶، ص۵۱، ح۲ و ص۵۱۰، ح۱؛ مسند أبی یعلی، ج۳، ص۴۰۳، ح۳۴۶۹؛ مکارم الأخلاق، ص۴۲؛ تهذیب الأحکام، ج۷، ص۴۰۳؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۲.

2.. امام صادق علیه السلام: یَنبَغی لِلرَّجُلِ أن یُدَخِّنَ ثِیابَهُ إذا کان یَقدِرُ (الکافی، ج۶، ص۵۱۸). نیز، ر.ک: بحار الأنوار، ج۷۹، ص۳۰۰.

3.. ابراهیم نخعی ـ فی قوله تعالی: (يَا أَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا لَا تُحَرِّمُوا طَيِّبَاتِ مَا أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمْ ) ـ : کانوا حرّموا الطیب واللحم فأنزل اللّه هذا فیهم (الدر المنثور، ج۲، ص۳۰۷).

4.. کانَ رَسولُ اللّهِ یُنفِقُ فِی الطَّیبِ أکثَرَ مِمّا یُنفِقُ فِی الطَّعامِ (میزان الحکمة، ج۷، ص۳۳۳۸، ح۱۱۳۲۱).

5.. المُؤمِنُ دَعِبٌ لَعِبٌ، وَالمُنافِقُ قَطِبٌ غَضِبٌ (تحف العقول، ص‏۴۹؛ بحار الأنوار، ج‏۷۷، ص‏۱۵۵).

6.. الفضلُ بنُ أبی قرَة عن الإمامِ الصّادقِ علیه السلام: ما مِن مؤمنٍ إلّا و فیهِ دُعابَة، قلتُ: و ما الدُّعابَة؟ قالَ: المِزاحُ (الکافی، ج۲، ص۶۶۳، ح۲).

7.. در کلمات منسوب به امام علی علیه السلام: لا بَأسَ بِالمُکافَهَةِ یُرَوِّحُ بِهَا الإنسانُ عَن نَفسِهِ ویَخرُجُ عَن حَدِّ العَبُوسِ (شرح نهج البلاغة، ابن ابی الحدید، ج۲۰، ص۳۳۹، ح۸۸۶).


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
618

که هیچ چیز حتّی ثروت و شهرت و ریاست، آن را پر نمی‏کند. اُنس با دیگران، یکی از نیازهای جدّی بشر است. ما نه برای تأمین نیازهای مادی زندگی، بلکه برای تأمین نیازهای عاطفی‏مان، به اُنس گرفتن با دیگران نیازمندیم. بنا بر این، اُنس و صمیمیت، یکی از عوامل مهم در نشاط و شادابی است. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله دیدار با برادران را یکی از خرسندی‏های دنیاییِ مؤمن،۱ امام علی علیه السلام آن را مایه آبادانی قلب مؤمن،۲ و امام باقر علیه السلام، آن را مایه نشاط و پرورش عقل می‏داند.۳ البته این هنگامی است که ارتباط انسان با افراد صالح باشد. در روایات اسلامی، معاشرت با افراد صالح، یکی از عوامل سعادت و شادکامی شمرده شده است.۴

البته آنچه ارتباط را ‏لذّت‏بخش می‏سازد، ارتباطی است که مثبت و سازنده باشد و این ارتباط، به برخورداری از مهارت‏های ارتباطی نیازمند است. این بررسی، گنجایش طرح این موضوع را ندارد؛ امّا آنچه مهم است این که کسب مهارت‏های ارتباطی، نقش مهمّی در ‏لذّت بردن از ارتباط با دیگران دارد. از این رو باید مهارت‏های ارتباطی، مورد توجّه قرار گیرد.

هشت. ‏لذّت بوی خوش

بوی خوش، از دیگر عوامل مؤثّر در شادی است.۵ بوی خوش، آثار دیگری از جمله: تقویت عقل۶ و قلب۷ نیز دارد. همچنین می‏تواند موجب افزایش توان جنسی گردد۸ که در این

1.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: یا عَلِیُّ ثَلاثُ فَرَحاتٍ لِلمُؤمِنِ فِی الدُّنیا: لِقاءُ الإخوانِ، وتَفطِیرُ الصائِمِ، والتَّهَجُّدُ مِن آخِرِ اللَّیلِ (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۶۰).

2.. امام علی علیه السلام: عِمارَةُ القُلوبِ، فی مُعاشَرَةِ ذَوِی العُقولِ (غرر الحکم، ح۶۳۱۳).

3.. مُلَاقَاةُ الْإِخْوَانِ نُشْرَةٌ وَ تَلْقِیحٌ لِلْعَقْلِ وَ إِنْ کانَ نَزْراً قَلِیلا (الأمالی، طوسی، ص۹۴، ح۱۴).

4.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: أسعَدُ النّاسِ مَن خالَطَ کِرامَ النّاسِ (کتاب من لا یحضره الفقیه، ص۳۹۵، ح۵۸۴۰).
امام زین العابدین علیه السلام: إنَّ مِن سَعادَةِ المَرءِ أن یَکونَ مَتجَرُهُ فی بَلَدِهِ ویَکونَ خُلَطاؤُهُ صالِحینَ، ویَکونَ لَه وُلدٌ یَستَعینُ بِهِم (الکافی، ج۵، ص۲۵۷، ح۱؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۶۴، ح۳۵۹۸).

5.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: الطِّیبُ یُسرٌ (صحیفة الإمام الرضا علیه السلام، ص۲۳۹، ح۱۴۴).
امام علی علیه السلام: الطَّیبُ نُشرةٌ (بحار الأنوار، ج۷۳، ص۱۴۱، ح۴).

6.. امام صادق علیه السلام: مَن تَطَیّبَ أوَّلَ النَّهارِ لَم یَزَل عَقلُهُ إلی اللَّیلِ (الکافی، ج۶، ص۵۱۰).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: ما طابَت رائِحَةُ عَبدٍ إلّا زادَ عَقلُهُ (مستدرک الوسائل، ج۱، ص۴۱۸).

7.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: الطّیِبُ یَشُدُّ القَلبَ (میزان الحکمة، ج۷، ص۳۳۳۸، ح۱۱۳۲۲).

8.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: إنَّ الرِّیحَ الطَّیِبَّةَ تَشُدُّ القَلبَ وتَزیدُ فِی الجِماع (الکافی، ج۶، ص۵۱۰).

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64545
صفحه از 839
پرینت  ارسال به