خواهد بود. برای این منظور میتوان از وضعیت نداشتن برای آرام ساختن درد فقدان، استفاده نمود. فرد مصیبتزده میتواند وضعیت «فقدان» را با وضعیت «نداشتن»، همانندسازی کند و با این کار، از درد فقدان بکاهد. اگر بنا باشد که انسان برای فقدان، ناراحت شود، خیلی چیزهای دیگر هم هست که ندارد و نسبت به آنها اکنون ناراحت نیست. پس وضعیت ناراحتکننده حال را با حالتی باید همانندسازی کرد که ناراحتکننده نیست و یا کمتر ناراحت کننده است. امام علیعلیه السلام همین روش را به فرزندش امام حسنعلیه السلام آموزش میدهد و میفرماید:
۰.إن کنتَ جازِعاً عَلی ما تَفَلَّتَ مِن یدَیک، فَاجزَع عَلی کلِّ ما لَم یصِل إلَیک.۱
۰.اگر بر آنچه از دست دادهای بیتابی میکنی، پس بر هر آنچه به تو نرسیده نیز بیتابی کن.
اگر بنا باشد که انسان برای هر آنچه در زمان حال ندارد، بیتاب و افسرده گردد، باید برای همه آنچه به دست نیاورده نیز بیتاب گردد. آنچه در مصیبت فقدان، ناراحتکننده است، این است که چیزی را داشتهایم و با آن اُنس گرفته بودهایم و اکنون از دست دادهایم. برای این که تحمّل فقدان، راحت‌تر باشد، بهتر است به «داشتن» آن نیندیشیم و نبود آن را مثل نبود همه آن چیزهایی بدانیم که با آنها اُنسی نداریم. اگر به داشتن آن در گذشته و اُنس و علاقهای که به آن داشتهایم، نیندیشیم، مصیبت فقدان در حدّ دیگر چیزهایی که نداریم، تنزّل خواهد کرد و فشار روانی آن کاهش مییابد.
همانندسازی دستنیافتهها با نخواستهها
گاه انسان، خواستهها و آرزوهایی برای زندگی بهتر دارد که به هر دلیلی به آن نمیرسد. این نیز دردناک و آزاردهنده است. درد و رنج این وضعیت، به خاطر خواستن و دستنیافتن است. وقتی انسان در دستیابی به چیزی که میخواهد، ناکام گردد، دچار فشار روانی میشود. پس صِرف نداشتنْ مهم نیست؛ دستنیافتن به خواسته، دردآور است. ما خیلی چیزهای دیگری را هم نداریم که به خاطر آنها اندوهگین نمیشویم؛ زیرا در قلمرو خواسته ما قرار نگرفتهاند. از این رو، اگر فرد بتواند «خواستههای دستنیافته» را همانند
