۰.هیچ خیری نیست در آن بندهای که از گرفتاری خود شکایت میکند و حال آنکه در گذشته، هزاران نعمت داشته و هزاران راحتی در آینده، به او خواهد رسید.
یکی از تجّار مدینه که از وضع مالیِ خوبی برخوردار بود و با امام صادقعلیه السلام مراوده داشت، روزگار وی دگرگون شد و به امام صادقعلیه السلام شکایت کرد. امامعلیه السلام برای آرام ساختن وی، زندگی خوش پیشین او را به یادش آورد.۱
دو. دیگر داشتههای مثبت حال
هر چند مصیبت، در زمان حالْ وارد شده و وجود دارد، امّا بدانید که ناخوشایندی، همه جنبههای حال را در بر نمیگیرد. حادثه، در یک یا چند بُعد اتفاق میافتد؛ ولی دیگر ابعاد زمان حال، از آن تهی است. ما نه تنها ناخوشایندی را به گذشته و آینده تعمیم میدهیم و خوشایند گذشته و آینده را به حساب نمیآوریم، بلکه در زمان حال نیز ناخوشایندی یک بُعد را به همه ابعادِ حال، تعمیم میدهیم و یا اصلاً بُعد دیگری را به حساب نمیآوریم. گویا جز این حالت، حالت دیگری وجود ندارد! بدیهی است که چنین وضعیتی، موجب افزایش فشار روانی میگردد. این، در حالی است که ناخوشایندی، فقط مربوط به برخی از ابعاد زمان حال است.
در کنار نکات منفیِ حال، نکات مثبت دیگری هم وجود دارند که چه بسا بیشتر از منفیها باشند. لذا توجّه به آنها میتواند دایره ناخوشایندی را کاهش دهد و بر سطح رضایت از زندگی بیفزاید. بر همین اساس، امام علیعلیه السلام میفرماید:
۰.إذا طَلَبتَ شَیئاً مِنَ الدُّنیا فَزُوِی عَنک، فَاذکر ما خَصَّک اللّهُ بِهِ مِن دینِک وصَرَفَهُ عَن غَیرِک، فَإِنَّ ذلِک أحری أن تَستَحِقَّ بِما فاتَک.۲
۰.هر گاه چیزی از دنیا خواستی و از تو باز داشته شد، به یاد آور دینت را که خداوند، به تو داده و از دیگران بازداشته است؛ که این، به جای آنچه از دست دادهای، سزاوارتر است.
در تاریخ بیان شده که برخی از کسانی که دچار مشکلات و فشارهای روحی ـ روانی
