دلیل آن است که در اندازهسنجیِ پدیدهها، از الگوی «معطوف به ماده» آن استفاده می‌شود. پدیدهها، از نظر ماده، طیف گستردهای را ـ از کوچکترین تا بزرگترین ـ تشکیل میدهند و همه آنها در زندگی وجود دارند. به همین جهت، اگر از الگوی معطوف به ماده استفاده شود، برخی امور، کوچک ارزیابی میشوند و ناسپاسی و نارضایتی را به دنبال میآورند.
الگوی صحیح: سنجه معطوف به «دهنده»
در مقابل، از عواملی که موجب شُکر می‌شود، بزرگ شمردن داشتههاست. وقتی انسان، آنچه را که در اختیار دارد، بزرگ بشمارد، موجب احساس برخورداری می‌شود و همین امر، رضامندی را به همراه میآورد. بنا بر این، برای رسیدن به رضامندی باید داشتههای خود را بزرگ شمرد. البته بزرگشماری مبنا میخواهد و مبنای بزرگشماریِ نعمت، میتواند نعمتدهنده باشد، نه خود نعمت. پدیدهها بُعد دیگری نیز دارند که مربوط به «دهنده نعمت» است. پیامبر خداصلی الله علیه و آله در این باره میفرماید:
۰.أوحَی اللّهُ عزّ و جلّ إلی عُزَیرٍ: (یا عُزَیرُ)... إذا اُوتیتَ رِزقا مِنّی فَلا تَنظُر إلی قِلَّتِهِ، ولکنِ انظُر إلی مَن أهداهُ.۱
۰.خداوند عزّ و جلّ به عُزَیر وحی فرمود: «ای عُزَیر!... هرگاه روزیِ مرا دریافتی، به اندکی آن منگر؛ بلکه به کسی که آن را بخشیده، بنگر».
بنا بر این، با این روش، انسان میتواند داشتههای زندگی خود را بزرگ بشمارد و در نتیجه، به احساس برخورداری و رضامندی برسد. به همین جهت، امام باقرعلیه السلام به جابر بن یزید جعفی میفرماید: «روزی اندک خدا را برای خودت فراوان بشمار، تا به شکر برسی».۲ از این گذشته، بزرگشماری، موجب برکت نعمت و افزایش روزی نیز می‌شود و از این طریق نیز بر میزان رضامندی میافزاید. کسی که روزیِ اندک را کم بشمارد، از روزیِ فراوانْ محروم می‌شود.۳
