481
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

دارد تا در آن آرام گیرد.۱ این که انسان، پایگاه ثابتی داشته باشد و از خانه به دوشی درآید، یکی از امکانات لازم برای زندگی است. در گام بعد، بهتر است منزل، بزرگ باشد تا خانواده در رفاه زندگی کنند و آنان را از دید نامحرم بپوشاند. البته این، درصورت امکان است. در برخی روایات، کسی که با وجود امکانات مالی، نسبت به تهیه خانه بزرگ اقدام نمی‏کند، به شدّت نکوهش شده است.۲ همچنین مراد از خانه بزرگ، به اندازه بودن آن، متناسب با شرایط زندگی هر فرد است. در فرهنگ اسلامی، از اشرافیت در خانه نیز به شدّت نکوهش شده است.۳

۷. مَرکب: زندگی، همراه با حرکت و نقل و انتقال است. لذا یکی از نیازهای انسان، برخورداری از وسیله‏ای مجهّز و آماده است. بر اساس روایات، وسیله باید راهوار و چابک باشد تا فرد را به مقصد برساند و از دیگران جا نماند و او را در برآوردن نیازهای خود و برادران ایمانی‏اش یاری دهد.

۸. خدمتکار: در زندگی، کارهای گوناگونی پیش می‏آید که پرداختن به همه آنها، یا دشوار است و یا فرد را از امور مهم‏تر باز می‏دارد. لذا داشتن خدمتکار، از امکانات زندگی است که رنج تلاش را می‏کاهد و برای امور مهم، فراغت فراهم می‏سازد.

۹. زیبایی: هر چند ظاهر، معیار نخست نیست، امّا نباید آن را نادیده گرفت. زیبایی ظاهر، یکی از نعمت‏های الهی است که می‏تواند در زندگی، نقش داشته باشد.

طبقه دو: امکانات غیر مادی

امکانات غیر مادی، در چند سطح قابل بررسی‏ اند که در ادامه به آنها می‏پردازیم.

1.. در ادبيات عرب، از خانه، به «مسكن» تعبير مي‏شود كه از مادۀ «سَكَنَ» به معنای سكون و آرامش گرفته شده است (الصحاح، ج۵، ص۲۱۳۶، مادۀ «سكن»؛ لسان العرب، ج‏۱۳، ص‏۲۱۱ مادۀ «سكن»).

2.. امام کاظم علیه السلام برای یکی از خادمان خود، خانه‏ای خرید و از او خواست که به آن جا نقل مکان کند و فرمود: «خانۀ تو کوچک است»؛ امّا با کمال تعجب، وی با این بهانه که این خانه را پدرم برایم ساخته است، از رفتن به منزل جدید، خوددداری کرد! امام‏ علیه السلام در پاسخ وی فرمود: «اگر پدر تو نابخردی کرده است، تو هم باید مثل او باشی؟!» (الکافی، ج‏۶، ص‏۵۲۵؛ المحاسن، ج‏۲، ص‏۶۱۱).

3.. برای مطالعۀ بیشتر، ر.ک: رضایت از زندگی، ص۱۶۷ (خانه‏ای به اندازۀ نیاز).


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
480

گسترده‏ای را شامل می‏شوند، باید تفکیک و طبقه‏بندی شوند تا فهرستی از امکانات لازم برای زندگی، به دست آید و در سایه آن، در مرحله داشته‏شناسی، به ارزیابی درست از موقعیتْ پرداخته شود.

طبقه یک: امکانات مادی

مراد از امکانات مادی، مواردی هستند که به بُعد مادی و جنبه سخت‌افزاری زندگی نظر دارند. این موارد در متون دینی، عبارت اند از:

۱. نعمت وجود: پایه نخست هر تنعّم و التذاذی، وجود است. همین که هستیم، خود یک نعمت است.

۲. آفرینش نیکو و هماهنگ انسان: خداوند متعال، انسان را به بهترین شکل آفرید و ساختمان بدن او را متناسب با زندگی یک انسان، طراحی نمود. این آفرینش، دقیقاً متناسب با نیازهای انسان است.

۳. روزی: از نیازهای نخستین، روزی و تأمین مخارج زندگی است. خداوند متعال، روزی انسان را می‏دهد. اگر او چنین نمی‏کرد، انسان به تنهایی، تواناییِ تأمین روزیِ خود را نداشت.

۴. شغل و کار: داشتن شغل برای تأمین روزی، نعمتی دیگر است. کار، موجب تأمین روزی می‏گردد. البته اگر کار فرد در وطن باشد (که نیاز به تحمّل رنج سفر نباشد) و صاحب‏کار وی فردی قدر‏شناس باشد، بر درجه اهمیت این نعمت افزوده می‏شود. گاه فرد، خود صاحب‏کار است که بهترین وضعیت است؛ امّا اگر برای دیگران کار می‏کند، از ویژگی‏های مهم این است که روزیِ او در دست نیکوکاران و انسان‏های شریف باشد.

۵. مال: داشتن مال، از نعمت‏های زندگی است که موجب تهیه امکانات لازم برای شخص می‏گردد.

۶. مسکن: یکی از نیازمندی‏های انسان، «مکان» زندگی است. بشر، به خانه‏ای نیاز

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64306
صفحه از 839
پرینت  ارسال به