231
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

۰.​

۰.اللَّهُمَ وأعطِنِی السَّعَةَ فِی الرِّزقِ وَالأَمنَ فِی الوَطَنِ.۱

۰.خداوندا! به من، وسعت روزی و امنیت سرزمین را عطا فرما.

۰.... وَامنُن عَلَیَّ بِالصِّحَّةِ وَالأَمنِ وَالسَّلامَةِ فی دینی وبَدَنی.۲

۰.... و با تن‏درستی و امنیت و سلامتی دین و بدن، بر من منّت گذار.

۳. سلامت خوب

امام علی‏ علیه السلام تصریح می‏فرماید که هیچ خیری در زندگی نیست، مگر با سلامت۳ و این نشان از رابطه تنگاتنگ سلامتی با رضایتمندی دارد. لذّت زندگی، هنگامی قابل درک است که انسان از نعمت سلامت، برخوردار باشد.۴ تن بیمار، زندگی را برای انسانْ تلخ می‏کند. اگر سلامت، وجود نداشته باشد، ثروتمندترین افراد نیز از زندگی خود لذّت نمی‏برند. لذّت سلامت، از هر لذّتی برتر است. همه لذّت‏ها هنگامی درک می‏شوند که انسان، سالم باشد. صِرف برخوردار بودن از بالاترین مقام، بهترین غذا، شیک‏ترین پوشاک، باشکوه‏ترین خانه، جدیدترین ماشین، بهترین خانواده و... لذّت‏آور نیست. لذّت باید احساس شود و این، هنگامی رخ می‏دهد که تن انسان، سالم باشد. تن بیمار از درک لذّت و زیبایی، ناتوان است. لذّت زندگی هنگامی احساس می‏شود که انسان از تن‏درستی برخوردار باشد.۵ اگر همه امکانات، فراهم باشد، ولی سلامت وجود نداشته باشد، لذّت انسان، کامل نمی‏گردد.۶ مثلاً لذّت غذای مطبوع، هنگامی درک می‏شود که انسان، سالم باشد.۷

بنا بر این، سلامت، برترین نعمت‏هاست۸ و هیچ لذّتی گواراتر از آن نیست۹؛ امّا با این

1.. إقبال الأعمال، ص‏۷۴؛ بحار الأنوار، ج‏۹۸، ص‏۹۱.

2.. الصحیفة السجادیة، دعای ۲۳.

3.. لا خَیرَ فِی الحَیاةِ إلّا مَعَ الصِّحَّةِ (کتاب من لایحضره الفقیه، ج‏۴، ص‏۳۶۸؛ الإختصاص، ص‏۲۴۴).

4.. امام صادق علیه السلام: خمس من لم تکن له فیه لم یتهن بالعیش: الصحّة والأمن والغنی والقناعة والأنیس الموافق (الأمالی، صدوق، ص‏۲۹۱؛ المحاسن، ج‏۱، ص‏۹).

5.. امام علی علیه السلام: بِالعافِیَةِ توجَدُ لَذَّةُ الحَیاةِ (غرر الحکم، ح‏۱۱۱۵۵؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۱۸۸).

6.. امام علی علیه السلام: بِالصِّحَّةِ تُستَکمَلُ اللَّذَّةُ (غرر الحکم، ح‏۱۱۱۵۶؛ عیون الحکم و المواعظ، ص‏۱۸۶).

7.. امام علی علیه السلام: بِصِحَّةِ المَزاجِ توجَدُ لَذَّةُ الطَّعمِ (غرر الحکم، ح‏۱۱۱۵۷؛ عیون الحکم و المواعظ، ص‏۱۸۹).

8.. امام علی علیه السلام: الصحة أفضل النعم (غرر الحکم، ح‏۱۱۱۴۸؛ عیون الحکم و المواعظ، ص‏۲۳).

9.. امام علی علیه السلام العافیة أَهنی النعم (غرر الحکم، ح‏۱۱۱۴۹؛ عیون الحکم و المواعظ، ص‏۳۱)؛
نیز می‌فرماید: الصحة أهنأ اللذتین (غرر الحکم، ح‏۱۱۱۵۱).


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
230

بنا بر این، دنیا و آخرت انسان، نیازمند برخورداری از امنیت زندگی است. امنیت را می‏توان یکی از اساسی‏ترین نیازهای انسان دانست. امام صادق‏ علیه السلام در این باره می‏فرماید:

۰.ثَلاثَةُ أشیاءَ یَحتاجُ النّاسُ طُرّاً إلَیها: الأَمنُ وَالعَدلُ وَالخَصبُ.۱

۰.سه چیز است که همه انسان‏ها به آن نیاز دارند: امنیت، عدالت و آبادانی.

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله یکی از رسالت‏های خود را برقراری امنیت معرفی می‏کند.۲ امام علی علیه السلام نیز یکی از دلایل نیاز به حکومت را برقراری امنیت می‏داند تا مردم در سایه آن، راحت زندگی کنند.۳ اهمیت نعمتِ فراموش شده امنیّت، تا حدّی است که روز قیامت، نسبت به پاسخگویی در برابر آن، توجّه و اهتمام ویژه‏ای وجود دارد. امام باقر علیه السلام ذیل آیه (ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ)۴ و در مقام تفسیر نعمت‏های مورد سؤال در قیامت، در ابتدا به نعمت پر ارزش امنیت اشاره می‏کند.۵

دعا برای امنیت

از مواردی که در متون دینی در باره امنیت وجود دارد، دعا و درخواست از خداوند متعال است. انسان از طریق دعا می‏تواند برای تأمین امنیت تلاش کند. این موضوع می‏تواند در مداخله‏های روان‌شناختی، مورد توجّه قرار گیرد.

امام زین العابدین علیه السلام برای طلب امنیت، در مناجاتش می‏گوید:

۰.اللَّهُمَ صَلِّ عَلی‏ مُحَمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ وأبدِلنی... مِن مَرارَةِ خَوفِ الظّالِمینَ حَلاوَةَ الأَمَنَةِ.۶

۰.خداوندا! بر محمّد و خاندان او درود فرست و... تلخیِ ترس از ظالمان را به شیرینی امنیت، تبدیل کن.

1.. تحف العقول، ص‏۳۲۰؛ بحار الأنوار، ج‏۷۸، ص‏۲۳۲.

2.. ر.ک: مسند ابن حنبل، ج‏۴، ص‏۱۱۱؛ مسند الشامیّین، ج‏۲، ص‏۳۱.

3.. لابُدَّ لِلنّاسِ مِن أمیرٍ بَرٍّ أو فاجِرٍ، یَعمَلُ فی إمرَتِهِ المُؤمِنُ ویَستَمِتعُ فیهَا الکافِرُ، ویُبَلِّغُ اللَّهُ فیهَا الأَجَلَ ویُجمَعُ بِهِ الفَی‏ءُ ویُقاتَلُ بِهِ العَدُوُّ وتَأمَنُ بِهِ السُّبُلُ ویُؤخَذُ بِهِ لِلضَّعیفِ مِنَ القَوِیِّ، حَتّی‏ یَستَریحَ بَرٌّ ویُستَراحُ مِن فاجِرٍ (نهج البلاغة، خطبه ۴۰).

4.. سورۀ تکاثر، آیۀ ۸.

5.. ر.ک: بحار الأنوار، ج‏۲۴، ص‏۵۴.

6.. الصحیفة السجادیة، دعای ۲۰.

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64571
صفحه از 839
پرینت  ارسال به