مطلب تأکید دارد۱ و انجام دادن معصیت و ترک طاعت را عامل خسران میداند.۲ به گزارش امام صادقعلیه السلام مردی به ابو ذر ـ رضی اللّه عنه ـ نوشت: ای ابو ذر! مرا بهرهای از تازههای دانش ببخش. ابوذر در پاسخ او نوشت: «دانش بسیار است؛ امّا تو اگر میتوانی به کسی که دوستش داری، بدی نکنی، چنین کن». مرد از او پرسید: مگر کسی به کسی که دوستش دارد، بدی میکند؟! ابوذر پاسخ گفت: «آری. تو خودت را بیش از همه دوست داری و اگر خدا را نا فرمانی کنی، به خودت بدی کردهای».۳
در میان پیامبران الهی، سلیمانعلیه السلام نیز بر همین قاعده، تأکید کرده است و عیسیعلیه السلام گناه را همانند غرق شدن کشتی در دریا میداند که زیانی به دریا وارد نمیسازد.۴
در برخی دیگر از روایات، به صورت جزئیتر، به آثار و پیامدهای گناه اشاره شده است. برخی از این آثار، مربوط به روح و قلب انسان اند، برخی مربوط به دین او و برخی به دنیای او.
ـ زیانهای روحی و معنوی
گناه، موجب مستی میشود و بدین وسیله، انسان را کر و کور و لال میسازد۵ و از ارزیابیِ درست باز میدارد و پیامدهای سنگینی را به بار میآورد. همچنین گناه، موجب بیماری،۶
1.. مَن فَعَلَ الشَّرَّ فَعَلی نَفسِهِ اعتَدی (غرر الحکم، ح۸۱۷۸؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۴۴۴، ح۷۷۷۳).
مَن أسَّسَ أساسَ الشَّرِ أسَّسَه عَلی نَفسِهِ (غرر الحکم، ح۸۶۶۷؛ عیون الحکم و المواعظ، ص۴۴۱، ح۷۶۶۴).
2.. إیّاکَ أن یَراکَ اللّهُ عِندَ مَعصِیَتِهِ أو یَفقِدَکَ عِندَ طاعَتِهِ فَتَکونَ مِنَ الخاسِرینَ (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۲۸، ح۳۲۱۵؛ نهج البلاغة، حکمت ۳۸۳).
امام صادق علیه السلام نیز بر اساس همین اصل میفرماید: إیاکم و مَعاصِی اللّهِ أن تَرکبوها! فَإِنَّهُ مَنِ انتَهَک مَعاصِی اللّهِ فَرَکبَها فَقَد أبلَغَ فِی الإِساءَةِ إلی نَفسِهِ. ولَیسَ بَینَ الإِحسانِ وَالإِساءَةِ مَنزِلَةٌ، فَلِأَهلِ الإِحسانِ عِندَ رَبِّهِمُ الجَنَّةُ، ولِأَهلِ الإِساءَةِ عِندَ رَبِّهِمُ النّارُ. (الکافی، ج۸، ص۱۱، ح۱).
3.. امام صادق علیه السلام: کتَبَ رَجلٌ إلى أبی ذَرٍّ ـ رضى اللّه عنه ـ : یا أبا ذَرٍّ، أطرِفنی بشَیءٍ مِن العِلمِ، فکتَبَ إلَیهِ: إنَّ العِلمَ کثیرٌ و لکنْ إن قَدَرتَ أن لا تُسِیءَ إلى مَن تُحِبُّهُ فَافعَلْ. قالَ: فقالَ لَهُ الرَّجُلُ: و هل رَأیتَ أحَدا یسِیءُ إلى مَن یحِبُّهُ؟! فقالَ لَهُ: نَعَم، نفسُک أحَبُّ الأنفُسِ إلَیک، فإذا أنتَ عَصَیتَ اللّهَ فقد أسَأتَ إلَیها (الکافی، ج۲، ص۴۵۸، ح۲۰).
4.. بحَقٍّ أقولُ لَکم: إنّهُ کما لا ینقُصُ البَحرَ أن تَغرَقَ فیهِ السَّفینَة و لا یضُرُّهُ ذلک شیئا، کذلک لا تَنقُصونَ اللّهَ بِمَعاصِیکم شیئا و لا تَضُرُّونَهُ، بَل أنفسَکم تَضُرُّونَ و إیاها تَنقُصونَ (تحف العقول، ص۵۰۷).
5.. یَابنَ مَسعودٍ! أحذَر سُکرَ الخَطیئَةِ فَإنَّ لِلخَطیئَةِ سُکراً کَسُکِر الشَّرابِ، بَل هِیَ أشَدُّ سُکراً مِنهُ یَقولُ اللّهُ تَعالی: صُمٌّ بُکمٌ عُمیٌ فَهُم لا یَرجِعُونَ (مکارم الأخلاق، ج۲، ص۳۵۲، ح۲۶۶۰).
6.. امام علی علیه السلام: لا وَجَعَ أوجَعُ لِلقُلوبِ مِنَ الذُّنوبِ (الکافی، ج۲، ص۲۷۵، ح۲۸).
امام باقر علیه السلام: مَن عَصَی اللّهَ لا یَسلَمُ (جامع الأخیار، ص۳۷).
