207
الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)

‏ آثار اُخروی

در زمره آثار اخروی، دو گروه از آثار بیان شده‏اند. یک گروه بر «فرونشاندن خشم پروردگار»،۱ و «آمرزش گناهان»۲ تأکید دارند که مایه «ایمنی از عذاب»۳ می‏شود و گروه دیگر، به «پاداش الهی»۴ و «ورود به بهشت»۵ تصریح می‏کنند. این دو گروه، در مجموع، بهترین وضعیت را برای زندگی جاویدان انسان‏ به تصویر می‏کِشند. امام علیعلیه السلام می‏فرماید:

۰.الفَرائِضَ، الفَرائِضَ! أدُّوها اِلَی اللّهِ تُؤَدِّکم إلَی الجَنَّةِ.۶

۰.فرائض را فرائض را! شما آنها را به خداوند بدهید تا خداوند به شما بهشت بدهد.

در جای دیگر می‏نویسد:

۰.اعلَمُوا أنَّ ما کُلِّفتُم بِهِ یَسیرٌ وأنَّ ثَوابَهُ کِثیرٌ ولَو لَم یَکُن فیما نَهَی اللّهُ عَنهُ مِن البَغیِ والعُدوانِ عِقابٌ یُخافُ، لَکانَ فِی ثَوابِ اجتِنابِهِ ما لا عُذرَ فی تَرکِ طَلَبِهِ.۷

۰.بدانید آنچه بر عهده دارید، آسان، و پاداش آن بسیار است. حتّی اگر برای ستم و تجاوزگری‏ای که خداوند، شما را از آن نهی فرموده، مجازاتی بیم‏برانگیز نباشد، پرهیز از آن، چندان پاداش دارد که در ترک آن بهانه‏ای نباشد.

1.. امام علی علیه السلام: الطّاعة تُطفِئُ غَضَبَ الربِّ (غرر الحکم، ح۱۲۴۳).

2.. (قَالَ یَا قَوْمِ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُّبِینٌ * أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ وَأَطِیعُونِ * یَغْفِرْ لَکُم مِّن ذُنُوبِکُمْ وَیُؤَخِّرْکُمْ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى إِنَّ أَجَلَ اللَّهِ إِذَا جَاء لَا یُؤَخَّرُ لَوْ کُنتُمْ تَعْلَمُونَ) (سورۀ نوح‏، آیۀ ۲ ـ ۴).
(وَإِن تُطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَا یَلِتْکُم مِّنْ أَعْمَالِکُمْ شَیْئًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ) (سورۀ حجرات‏، آیۀ ۱۴). نیز، ر.ک: بحار الأنوار، ج۱۳، ص۴۲۸ و ج۳، ۲، ص۱۳۰، ح۱۸۲؛ تنبیه الخواطر، ج۲، ص۱۷۸.

3.. (مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍ یَوْمَئِذٍ آمِنُونَ) (سورۀ نمل‏‏، آیۀ ۸۹).
امام علی علیه السلام: إن أنصَحَکُم لِنَفسِهِ أطوَعُکُم لِرَبِّهِ وأغَشَّکُم لِنَفسِهِ أعصاکُم لِرَبِّهِ، ومَن یُطِعِ اللّهَ یَأمَن ویَستَبشِر ومَن یَعصِ اللّهَ یَخِب ویَندَم (الکافی، ج۱، ص۴۵، ح۶. نیز، ر.ک: نهج البلاغة، خطبۀ ۱۹۸).

4.. مَن یُطِعِ اللّهَ ورَسولَهُ، فَقَد فازَ فَوزاً عَظیماً ونالَ ثَواباً جَزیلاً، ومَن یَعصَ اللّهِ ورَسولَهُ، فَقَد خَسِرَ خُسراناً مُبیناً واستَحَقَّ عَذاباً ألیماً. فَأنجِعُوا بِما یَحِقُّ عَلَیکُم مِنَ السَّمعِ والطّاعَةِ وإخلاصِ النَّصیحَةِ وحُسنِ المُؤازَرَةِ، وأعِینُوا عَلى أنفُسِکُم بِلُزُوم الطَّریقَةِ المُستَقِیمَةِ وهَجرِ الأمورِ المَکروهَةِ (الکافی، ج۱، ص۱۴۲، ح۷). نیز، ر.ک: کنز العمّال، ج۱۶، ص۱۹۰؛ غرر الحکم، ح۴۶۹۶، ح۱۰۳۱۸.

5.. (وَمَن یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَن یَتَوَلَّ یُعَذِّبْهُ عَذَابًا أَلِیمًا) (سورۀ فتح‏، آیۀ ۱۷). (مَن یُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ) (سورۀ نساء‏، آیۀ ۱۳). نیز، ر.ک: الکافی، ج۲، ص۹.

6.. نهج البلاغة، خطبۀ ۱۶۷.

7.. همان، نامۀ ۵۱. نیز، ر.ک: مستدرک الوسائل، ج۶، ص۱۶۰.


الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
206

شادابی به دست می‏آورد که به اصطلاح، مایه «چشم‏روشنی» او می‏شود.

‏ آثار دنیوی

در زمره آثار دنیوی می‏توان به «کفایت امور»۱ اشاره کرد. زندگی، نیازهای گوناگونی دارد که باید منبعی برای تأمین آن یافت. خداوند متعال، بهترین منبعی است که می‏تواند نیازهای انسان را به بهترین شکل و کامل‏‏ترین آن تأمین نماید و این منبع را می‏توان از راه طاعت به دست آورد.

اثر دیگر این که طاعت خداوند متعال، «کلید هر درستی و اصلاح هر تباهی»۲ است و موجب نجات از شرور و کسب هر خیر و خوبی۳ می‏گردد. انسان در طول زندگی، گاه با مسائلی رو به رو می‏شود که باید سامان یابند و این، از راه طاعت به دست می‏آید. شاید یکی از دلایل مهم آن، این باشد که اساساً طاعت خداوند، مشکلات را برطرف می‏کند و بدی‏ها را از انسان دور می‏گرداند. شاید به همین دلیل است که از طاعت به عنوان «محکم‏ترین سبب»،۴ یاد شده است.

اثر دیگر، «اجابت دعا»۵ است. دعا، راه درخواست از خداوند متعال است و برآورده شدن خواسته‏ها، متوقّف بر اجابت از جانب خداوند است و اجابت نیز متوقّف بر طاعت.

یکی دیگر از آثار طاعت، «محبوبیت اجتماعی»۶ است. کسی که از سخن خداوند متعال پیروی کند، خداوند به او عزّت می‏دهد و نزد مردم، محبوبش می‏سازد.

1.. مَن أثَرَ طاعَةَ اللّهِ بِغَضَبِ النّاسِ کَفاهُ اللّهُ عَداوَةَ کُلِّ عَدُوٍّ، وحَسَدَ کُلِّ حاسِدٍ، وبَغیَ کُلِّ باغٍ وکانَ اللّهُ لَهُ ناصِراً وظَهیراً (الکافی، ج۲، ص۳۷۲، ح۲؛ تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۷۹، ح۳۶۶).

2.. امام علی علیه السلام: طاعَة اللّهِ مِفتاحُ کلِّ سَدادٍ، و صَلاحُ کلِّ فَسادٍ (غرر الحکم، ح۶۰۱۲).

3.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: وإنَّ طاعَةَ اللّهِ نَجاحٌ مِن کُلِّ خَیرٍ یَبتَغَى ونَجاةٌ مِن کُلِّ شَرٍّ یُتَّقىَ وإنَّ اللّهَ عَزّ ذِکرُهُ یَعصِمُ مَن أطاعَهُ ولا یَعتَصِمُ بِهِ مَن عَصاهُ (الکافی، ج۸، ص۸۲، ح۳۹؛ کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۳۸۸، ح۸۶۴).

4.. امام علی علیه السلام: الطَّاعَة للّهِ أقوى سَبَبٍ (غرر الحکم، ح۱۴۰۱).

5.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: قال اللّه ـ جل جلاله ـ : أیُّما عَبدٍ أطاعَنی لَم أکِلهُ إلی غَیرِی، وأیُّما عَبدٍ عَصانی وَکَلتُهُ إلی نَفسِهِ ثُمَّ لَم أُبالِ فِی أَیِّ وادٍ هَلَکَ (کتاب من لا یحضره الفقیه، ج۴، ص۴۰۳، ح۵۸۶۹).
امام صادق علیه السلام: مَن اطاعَ اللّهَ عزّ و جلّ فیما أمَرَهُ ثُمَّ دَعاهُ مِن جِهَةِ الدُّعاءِ أجابَهُ (الکافی، ج۲، ص۴۸۶، ح۸).

6.. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: إنَّ العَبدَ إذا عَمَلَ بِطاعَةِ اللِه أحَبَّهُ اللّهُ، فَإذا أحَبَّهُ اللّهُ حَبَّبَهُ إلی خَلقِهِ، و إذا عَمَلَ بِمَعصیَةِ اللّهِ أبغَضَهُ اللّهُ و إِذا أبغَضَهُ اللّهُ بَغَّضَهُ إلی خَلقِهِ (کنز العمّال، ج۱۶، ص۱۲۵، ح۴۴۲۵۶).

  • نام منبع :
    الگوی اسلامی شادکامی با رویکرد روان شناسی مثبت گرا (ویراست دوم)
    سایر پدیدآورندگان :
    عبّاس پسنديده
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1395
    نوبت چاپ :
    سوم
تعداد بازدید : 64338
صفحه از 839
پرینت  ارسال به