413
علم و حكمت جلد اوّل

۱۱۴۴.حارث بن مغيرة :به امام صادق عليه السلام عرض كردم : آيا پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهفرمود : «هركس بميرد و امامش را نشناسد ، به مرگ جاهلى مرده است»؟ فرمود : آرى . عرض كردم : منظور ، جاهليت اصيل و نخستين است يا جاهليت نشناختن امام خويش؟ فرمود : جاهليت كفر و نفاق و گمراهى .

۱۱۴۵.امام صادق عليه السلام :حسين بن على عليه السلام در برابر يارانش قرار گرفت و فرمود : اى مردم! خداوند ـ يادش بلند باد ـ بندگان را نيافريده است جز براى آنكه او را بشناسند ، پس چون او را بشناسند ، عبادتش كنند و چون عبادتش كنند ، با عبادت او از عبادتِ جز او ، بى نياز شوند . مردى به ايشان گفت : اى فرزند پيامبر خدا صلى الله عليه و آله! پدرم و مادرم فدايت باد ، شناخت خداوند يعنى چه؟ حضرت فرمود : يعنى شناخت مردم هر زمان نسبت به امامى كه اطاعتش بر آنان واجب است .

۱۱۴۶.عيسى بن سرى :به امام جعفر صادق عليه السلام عرض كردم : برايم از آنچه پايه هاى اسلام بر آن استوار است سخن بگو ، تا چون آنها را فرا گرفتم ، عملم پاكيزه شود و نادانى به هر مجهول ديگر ، زيانى به من نرساند . حضرت فرمود : گواهى به اينكه خدايى جز خداوند يگانه نيست و محمّد صلى الله عليه و آلهپيامبر خداست و اقرار به هر چه از نزد خدا آورده است و حقّى كه در اموال به نام زكات قرار داده شده و اقرار به ولايتى كه خداوند بدان فرمان داده است؛ يعنى ولايت خاندان محمّد صلى الله عليه و آله . پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : هركس بميرد و امامش را نشناسد به مرگ جاهلى مرده است . خداوند عز و جل مى فرمايد : «از خداوند اطاعت كنيد و از پيامبر اطاعت كنيد و از اولياى امورتان اطاعت كنيد» . پس على ـ صلوات اللّه عليه ـ (ولىّ امر) بود و پس از او حسن و سپس حسين و على بن حسين و محمّدبن على و كار اين گونه خواهد بود . زمين بى امام به صلاح نمى آيد و هركس بميرد و امامش را نشناسد ، به مرگ جاهلى مرده است .

۱۱۴۷.ابواليسع عيسى بن سرى :به امام صادق عليه السلام عرض كردم : از پايه هايى كه اسلام بر آنها بنا شده و كوتاهى هيچ يك از مردم در آن پذيرفته نيست ، برايم سخن بگو؛ پايه هايى كه هركس از شناخت آنها كوتاهى ورزد ، دينش وارونه گردد و عملش پذيرفته نشود و هركس آنها را بشناسد و به آنها عمل كند ، دينش به صلاح آيد و عملش پذيرفته گردد و ندانستن امورى را كه برايش مجهول مانده ، بر او سخت نگيرند .
حضرت فرمود : گواهى به اينكه خدايى جز خداوند يگانه نيست و ايمان به پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و اقرار به هرچه از نزد خداوند آورده است و به ترتيب زكات و ولايت ؛ و فضيلتى است براى هر كس كه اينها را اخذ كند . پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهفرمود : هركس بميرد و امامش را نشناسد ، به مرگ جاهلى مرده است و خداوند عز و جل مى فرمايد : «اى كسانى كه ايمان آورديد! از خداوند اطاعت كنيد و از پيامبر اطاعت كنيد و نيز از اولياى امورتان» و على (ولىّ امر) بود و ديگران گفتند : نه ، بلكه معاويه است و حسن و سپس حسين بود و ديگران گفتند : ولىّ امر يزيد بن معاويه است و نه ديگرى . سپس فرمود : آيا برايت بيفزايم؟ كسى گفت : بيفزاى فدايت شوم .
حضرت فرمود : سپس على بن حسين بود و پس از او ابوجعفر و شيعه پيش از وى آنچه را از حلال و حرام كه بدان نياز داشتند ، نمى شناختند؛ جز آنچه كه از مردم فرا گرفته بودند، تا آنكه امام باقر عليه السلامولىّ امر شد و برايشان گشود و روشن كرد و يادشان داد تا آنجا كه پس از يادگرفتنشان از او ، به مردم ياد مى دادند . و امر همين گونه است و زمين جز به امام سامان نمى پذيرد و هركس بميرد و امام خويش را نشناسد ، به مرگ جاهلى مرده است و بيشترين نيازت به اين معنى ، هنگامى است كه جانت به اينجا ـ با دستش به گلويش اشاره كرد ـ برسد و از دنيا بروى و بگويى : من بر عقيده اى نيكو بودم .


علم و حكمت جلد اوّل
412

۱۱۴۴.الحارِثُ بنُ المُغيرَة :قُلتُ لِأَبي عَبدِاللّهِ : قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : «مَن ماتَ لا يَعرِفُ إمامَهُ ماتَ ميتَةً جاهِلِيَّةً» ؟ قالَ : نَعَم ، قُلتُ : جاهِلِيَّةً جَهلاءَ أو جاهِلِيَّةً لا يَعرِفُ إمامَهُ ؟ قالَ : جاهِلِيَّةَ كُفرٍ ونِفاقٍ وضَلالٍ ۱ .

۱۱۴۵.الإمام الصادق عليه السلام :خَرَجَ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ عليهماالسلام عَلى أصحابِهِ ، فَقالَ : أيُّهَا النّاسُ ، إنَّ اللّهَ جَلَّ ذِكرُهُ ما خَلَقَ العِبادَ إلاّ لِيَعرِفوهُ ، فَإِذا عَرَفوهُ عَبَدوهُ ، فَإِذا عَبَدوهُ استَغنَوا بِعِبادَتِهِ عَن عِبادَةِ مَن سِواهُ ، فَقالَ لَهُ رَجُلٌ : يَابنَ رَسولِ اللّهِ ، بِأَبي أنتَ واُمّي ، فَما مَعرِفَةُ اللّهِ ؟ قالَ : مَعرِفَةُ أهلِ كُلِّ زَمانٍ إمامَهُمُ الَّذي يَجِبُ عَلَيهِم طاعَتُهُ ۲ .

۱۱۴۶.عيسَى بنُ السَّرِيّ :قُلتُ لِجَعفَرٍ الصّادِقِ عليه السلام : حَدِّثني عَمّا ثَبَتَ عَلَيهِ دَعائِمُ الإِسلامِ إذا أخَذتُ بِها زَكا عَمَلي ولَم يَضُرَّني جَهلُ ما جَهِلتُ .
قالَ : شَهادَةُ أن لا إلهَ إلاَّ اللّهُ وأنَّ مُحَمَّدا رَسولُ اللّهِ ، والإِقرارُ بِما جاءَ بِهِ مِن عِندِ اللّهِ ، وحَقٌّ فِي الأَموالِ مِنَ الزَّكاةِ ، والإِقرارُ بِالوَلايَةِ الَّتي أمَرَ اللّهُ بِها وَلايَةِ آلِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله . قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : مَن ماتَ لا يَعرِفُ إمامَهُ ماتَ ميتَةً جاهِلِيَّةً . قالَ اللّهُ عز و جل : «أطيعُوا اللّهَ و أطيعُوا الرَّسولَ و اُولِي الأَمرِ مِنكُم » النساء : ۵۹ . فَكانَ عَلِيٌّ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيهِ ثُمَّ صارَ مِن بَعدِهِ حَسَنٌ ثُمَّ حُسَينٌ ثُمَّ مِن بَعدِهِ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ ثُمَّ مِن بَعدِهِ مُحَمَّدُ بنُ عَلِيٍّ ، وهكَذا يَكونُ الأَمرُ ، إنَّ الأَرضَ لا تَصلُحُ إلاّ بِإِمامٍ ، ومَن ماتَ لا يَعرِفُ إمامَهُ ماتَ ميتَةً جاهِلِيَّةً ۳ .

۱۱۴۷.أبُو اليَسَعِ عيسَى بنُ السَّرِيّ :قُلتُ لِأَبي عَبدِاللّهِ عليه السلام : حَدِّثني عَن دَعائِمِ الإِسلامِ الَّتي بُنِيَ عَلَيها ، ولا يَسَعُ أحَدا مِنَ النّاسِ تَقصيرٌ عَن شَيءٍ مِنهَا ، الَّذي مَن قَصَّرَ عَن مَعرِفَةِ شَيءٍ مِنها كُبِتَ ۴ عَلَيهِ دينُهُ ولَم يُقبَل مِنهُ عَمَلُهُ ، ومَن عَرَفَها وعَمِلَ بِها صَلُحَ دينُهُ وقُبِلَ مِنهُ عَمَلُهُ ، ولَم يَضِق بِهِ ما فيهِ بِجَهلِ شَيءٍ مِنَ الاُمورِ جَهِلَهُ ؟
قالَ : فَقالَ شَهادَةُ أن لا إلهَ إلاَّ اللّهُ ، والإِيمانُ بِرَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، والإِقرارُ بِما جاءَ بِهِ مِن عِندِ اللّهِ ، ثُمَّ قالَ : الزَّكاةُ والوَلايَةُ شَيءٌ دونَ شَيءٍ ، فَضلٌ يُعرَفُ لِمَن أخَذَ بِهِ . قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : مَن ماتَ لا يَعرِفُ إمامَهُ ماتَ ميتَةً جاهِلِيَّةً . وقالَ اللّهُ عز و جل : «يا أيُّهَا الَّذينَ آمَنوا أطيعُوا اللّهَ و أطيعُوا الرَّسولَ و اُولِي الأَمرِ مِنكُم» وكانَ عَلِيٌّ عليه السلام ، وقالَ الآخَرونَ : لا ، بَل مُعاوِيَةُ . وكانَ حَسَنٌ ثُمَّ كانَ حُسَينٌ ، وقالَ الآخَرونَ : هُوَ يَزيدُ بنُ مُعاوِيَةَ لا سَواءٌ ، ثُمَّ قالَ : أزيدُكَ ؟ قالَ بَعضُ القَومِ : زِدهُ جُعِلتُ فِداكَ .
قالَ : ثُمَّ كانَ عَلِيُّ بنُ الحُسَينِ ، ثُمَّ كانَ أبو جَعفَرٍ ، وكانَتِ الشّيعَةُ قَبلَهُ لا يَعرِفونَ ما يَحتاجونَ إلَيهِ مِن حَلالٍ ولا حَرامٍ إلاّ ما تَعَلَّموا مِنَ النّاسِ ، حَتّى كانَ أبو جَعفَرٍ عليه السلام فَفَتَحَ لَهُم وبَيَّنَ لَهُم وعَلَّمَهُم ، فَصاروا يُعَلِّمونَ النّاسَ بَعدَما كانوا يَتَعَلَّمونَ مِنهُم ، والأَمرُ هكَذا يَكونُ ، والأَرضُ لا تَصلُحُ إلاّ بِإِمامٍ . ومَن ماتَ لا يَعرِفُ إمامَهُ ماتَ ميتَةً جاهِلِيَّةً ، وأحوَجُ ما تَكونُ إلى هذا إذا بَلَغَت نَفسُكَ هذَا المَكانَ ـ وأشارَ بِيَدِهِ إلى حَلقِهِ ـ وانقَطَعتَ مِنَ الدُّنيا تَقولُ : لَقَد كُنتُ عَلى رَأيٍ حَسَنٍ ۵ .

1.الكافي : ۱ / ۳۷۷ / ۳ و ص ۳۷۶ / ۲ عن أبي يعفور عن الإمام الصادق عليه السلام عنه صلى الله عليه و آله ، وراجع المحاسن : ۱ / ۲۵۲ / ۴۷۷ ، الإمامة والتبصرة : ۲۱۹ / ۶۹ ، كمال الدين : ۴۱۴ / ۱۵ .

2.علل الشرايع : ۹ / ۱ عن سلمة بن عطا .

3.ينابيع المودّة : ۱ / ۳۵۰ / ۵ نقلاً عن المناقب .

4.كبت اللّه فُلانا : أي أذلَّه وصرفه (النهاية : ۴ / ۱۳۸) .

5.رجال الكشّي : ۲ / ۷۲۳ / ۷۹۹ .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 110918
صفحه از 443
پرینت  ارسال به