۹۲۵.امام على عليه السلام :دانش جز از دارندگان آن فرا گرفته نمى شود .

۹۲۶.امام على عليه السلامـ در كلمات منسوب به ايشانـ : چه شده است كه مردم را مى بينم هنگامى كه خوراك را در شب نزد آنان مى آورند ، زحمت روشن كردن چراغها را به خود مى دهند تا آنچه را داخل شكمهايشان مى كنند نيك بنگرند ، ولى اهتمامى به خوراك روح ندارند تا چراغهاى خردشان را با دانش برافروزند و از پى آمدهاى نادانى و گناه در باورها و كردارشان در امان بمانند .

۹۲۷.امام حسن عليه السلام :شگفتا از كسى كه در خوراكش مى انديشد ، ولى در آنچه به خردش مى سپارد نمى انديشد . شكمش را از آنچه آزارش مى دهد ، دور نگه مى دارد و به سينه اش آنچه مايه نابوديش است مى سپارد .

۹۲۸.امام كاظم عليه السلام :اى هشام! حقّ براى اطاعت خدا برپا شده است و نجات جز با اطاعت ممكن نيست و اطاعت به دانش است و دانش به فراگيرى و فراگيرى به خرد گره خورده است ، و دانش جز از دانشمندان ربّانى نيست و شناخت دانش با خرد است .

۹۲۹.ذوالقرنينـ در وصيتشـ : از كسى كه از دانش خويش سودى نبرده است دانش مياموز؛ زيرا كسى كه دانشش به وى سودى نداده به تو نيز بهره اى ندهد .

ر . ك : ص ۳۵۵ «توضيح» .

۳ / ۳

رعايت اولويت ها

۹۳۰.ابن عباس :باديه نشينى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و گفت : اى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله! از شگفتيهاى دانش به من بياموز . حضرت فرمود : با اساس دانش چه كرده اى كه از شگفتيهايش مى پرسى؟ مرد گفت : اى رسول خدا صلى الله عليه و آله! اساس دانش چيست؟ فرمود : شناخت خدا آنچنان كه بايد . باديه نشين گفت : شناخت خدا آنچنان كه حقِّ شناخت اوست ، چگونه است؟ فرمود : او را بى مانند و شبيه و همتا بدانى و اينكه يكتا ، يگانه ، پيدا ، نهان ، نخست و پايان است . نه همتايى دارد و نه همانندى ، پس اين حقِّ شناخت اوست .

۹۲۵.الإمام عليّ عليه السلام :لا يُؤخَذُ العِلمُ إلاّ مِن أربابِهِ ^۱ .

۹۲۶.عنه عليه السلامـ فيما نُسِبَ إلَيهِـ : ما لي أرَى النّاسَ إذا قُرِّبَ إلَيهِمُ الطَّعامُ لَيلاً تَكَلَّفوا إنارَةَ المَصابيحِ لِيُبصِروا ما يُدخِلونَ بُطونَهُم ، ولا يَهتَمّونَ بِغِذاءِ النَّفسِ بِأَن يُنيروا مَصابيحَ ألبابِهِم بِالعِلمِ ؛ لِيَسلَموا مِن لَواحِقِ الجَهالَةِ والذُّنوبِ فِي اعتِقاداتِهِم وأعمالِهِم ! ^۲

۹۲۷.الإمام الحسن عليه السلام :عَجَبٌ لِمَن يَتَفَكَّرُ في مَأكولِهِ كَيفَ لا يَتَفَكَّرُ في مَعقولِهِ ؛ فَيُجَنِّبَ بَطنَهُ ما يُؤذيهِ ، ويودِعَ صَدرَهُ ما يُزَكّيهِ ! ^۳

۹۲۸.الإمام الكاظم عليه السلام :يا هِشامُ ، نُصِبَ الحَقُّ لِطاعَةِ اللّهِ ، ولا نَجاةَ إلاّ بِالطّاعَةِ ، والطّاعَةُ بِالعِلمِ ، والعِلمُ بِالتَّعَلُّمِ ، والتَّعَلُّمُ بِالعَقلِ يُعتَقَدُ ، ولا عِلمَ إلاّ مِن عالِمٍ رَبّانِّيٍّ ، ومَعرِفَةُ العِلمِ بِالعَقلِ ^۴ .

۹۲۹.ذو القَرنَينِـ في وَصِيَّتِهِـ : لا تَتَعَلَّمِ العِلمَ مِمَّن لَم يَنتَفِع بِهِ ، فَإِنَّ مَن لَم يَنفَعهُ عِلمُهُ لا يَنفَعُكَ ^۵ .

۳ / ۳

رِعايَةُ الأَهَمِّ فَالأَهَمِّ

۹۳۰.ابنُ عَبّاس :جاءَ أعرابِيٌّ إلَى النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله فَقالَ : يا رَسولَ اللّهِ ،عَلِّمني مِن غَرائِبِ العِلمِ ، قالَ : ما صَنَعتَ في رَأسِ العِلمِ حَتّى تَسأَلَ عَن غَرائِبِهِ ؟ ! قالَ الرَّجُلُ : ما رَأسُ العِلمِ يا رَسولَ اللّهِ ؟ قالَ : مَعرِفَةُ اللّهِ حَقَّ مَعرِفَتِهِ ، قالَ الأَعرابِيُّ : وما مَعرِفَةُ اللّهِ حَقَّ مَعرِفَتِهِ ؟ قالَ : تَعرِفُهُ بِلا مِثلٍ ولا شِبهٍ ولا نِدٍّ ، وأنَّهُ واحِدٌ أحَدٌ ظاهِرٌ باطِنٌ أوَّلٌ آخِرٌ، لا كُفوَ لَهُ ولا نَظيرَ، فَذلِكَ حَقُّ مَعرِفَتِهِ ^۶ .