33
علم و حكمت جلد اوّل

۳.امام صادق عليه السلام :دانش به فراوانى آموختن نيست ، بلكه نورى است كه در دل آنكه خدا هدايتش را بخواهد ، مى تابد . پس هرگاه در پى دانش بودى ، ابتدا جوهره بندگى را در جانت بجوى و با به كار بستن دانش آن را به دست آور و فهم را از خدا بطلب تا به تو بفهماند .

۴.امام على عليه السلام :دانش دو گونه است [ در طبيعت ]سرشته و [ به گوش ]شنيده و تا سرشته نباشد ، شنيده سود ندهد .

۵.امام على عليه السلام :دانش نه در آسمان است كه بر شما فرود آيد و نه در زير زمين تا برايتان بيرون آيد؛ بلكه دانش در دلهايتان سرشته شده است . به آداب روحانيان متأدّب شويد تا برايتان آشكار گردد .

۶.امام على عليه السلام :دانش ، چراغ خرد است .

۷.امام على عليه السلام :دانش ، حجابى در برابر آفات است .

۸.امام على عليه السلام :ـ در توصيف آنان كه خداوند حجتها و نشانه هايش را به واسطه ايشان نگاه مى داردـ : دانش ، آنان را به نهايت بصيرت رسانده است و به روح يقين رسيده اند . آنچه را نازپروردگان دشوار ديده اند ، براحتى پذيرفته اند و بدان چه نادانان از آن رميده اند ، انس گرفته اند . با كالبدهايشان با دنيا همراه گشته اند و جانهايشان از ملأ اعلى آويخته است . اينان جانشينان خداوند در زمين و دعوتگران به دينش هستند . وه كه چه مشتاق ديدار آنانم!

۹.امام على عليه السلام :دانش نقطه اى است ، نادانان آن را زياد كردند .

۱۰.از اميرمؤمنان عليه السلامدرباره دانش پرسيدند ، فرمود : چهار كلمه است : اين كه خدا را به اندازه نيازت به او بپرستى و او را به اندازه مقاومتت بر آتش سرپيچى كنى و براى دنيايت به اندازه عمرت كار كنى و براى آخرتت به اندازه ماندنت در آن تلاش كنى .

۱۱.امام صادق عليه السلام :همـه دانـش مـردم را در چهـار چيز يافتـم : نخسـت اينكـه پروردگارت را بشناسى و دوم اينكه بدانى با تو چه كرده است و سوم اينكه بدانى چه از تو مى خواهد و چهارم اينكه بدانى چه چيزى تو را از دينت بيرون مى برد .


علم و حكمت جلد اوّل
32

۳.الإمام الصادق عليه السلام :لَيسَ العِلمُ بِكَثرَةِ التَّعَلُّمِ ، إنَّما هُوَ نورٌ يَقَعُ في قَلبِ مَن يُريدُ اللّهُ أن يَهدِيَهُ ، فَإِذا أرَدتَ العِلمَ فَاطلُب أوَّلاً في نَفسِكَ حَقيقَةَ العُبودِيَّةِ ، واطلُبِ العِلمَ بِاستِعمالِهِ واستَفهِمِ اللّهَ يُفهِمكَ ۱ .

۴.الإمام عليّ عليه السلام :العِلمُ عِلمانِ : مَطبوعٌ ومَسموعٌ ، ولا يَنفَعُ المَسموعُ إذا لَم يَكُنِ المَطبوعُ ۲ .

۵.عنه عليه السلام :لَيسَ العِلمُ فِي السَّماءِ فَيُنزَلُ إلَيكُم ، ولا في تُخومِ الأَرضِ فَيُخرَجُ لَكُم ، ولكِنَّ العِلمَ مَجبولٌ في قُلوبِكُم ، تَأَدَّبوا بِآدابِ الرّوحانِيّينَ يَظهَر لَكُم ۳ .

۶.عنه عليه السلام :العِلمُ مِصباحُ العَقلِ ۴ .

۷.عنه عليه السلام :العِلمُ حِجابٌ مِنَ الآفاتِ ۵ .

۸.عنه عليه السلامـ في صِفَةِ مَن يَحفَظُ اللّهُ بِهِم حُجَجَهُ وبَيِّناتِهِـ : هَجَمَ بِهِمُ العِلمُ عَلى حَقيقَةِ البَصيرَةِ ، وباشَروا روحَ اليَقينِ ، واستَلانوا مَا استَعوَرَهُ المُترَفونَ ، وأنِسوا بِمَا استَوحَشَ مِنهُ الجاهِلونَ ، وصَحِبُوا الدُّنيا بِأَبدانٍ أرواحُها مُعَلَّقَةٌ بِالمَحَلِّ الأَعلى . اُولئِكَ خُلَفاءُ اللّهِ في أرضِهِ ، والدُّعاةُ إلى دينِهِ . آهِ آهِ شَوقًا إلى رُؤيَتِهِم ۶ .

۹.عنه عليه السلام :العِلمُ نُقطَةٌ كَثَّرَهَا الجاهِلونَ ۷ .

۱۰.سُئِل أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلامعَنِ العِلمِ فَقالَ : أربَعُ كَلِماتٍ : أن تَعبُدَ اللّهَ بِقَدرِ حاجَتِكَ إلَيهِ ، وأن تَعصِيَهُ بِقَدرِ صَبرِكَ عَلَى النّارِ ، وأن تَعمَلَ لِدُنياكَ بِقَدرِ عُمُرِكَ فيها ، وأن تَعمَلَ لاِخِرَتِكَ بِقَدرِ بَقائِكَ فيها ۸ .

۱۱.الإمام الصادق عليه السلام :وَجَدتُ عِلمَ النّاسِ كُلَّهُ في أربَعٍ : أوَّلُها : أن تَعرِفَ رَبَّكَ ، والثّاني : أن تَعرِفَ ما صَنَعَ بِكَ ، والثّالِثُ : أن تَعرِفَ ما أرادَ مِنكَ ، والرّابِعُ : أن تَعرِفَ ما يُخرِجُكَ مِن دينِكَ ۹ .

1.منية المريد : ۱۴۹ وص ۱۶۷ وفيه «يقذفه اللّه تعالى» بدل «يقع» وليس فيه ذيله «فإذا ...» ، مشكاة الأنوار : ۳۲۶ وفيه «يبديه» بدل «يهديه» ، البحار : ۱ / ۲۲۵ / ۱۷ وفيهما «ليس العلم بالتعلّم...» ؛ الدرّ المنثور : ۷ / ۲۰ وفيه «عن مالك بن أنس قال : إنّ العِلمَ لَيسَ بِكَثرَةِ الرِّوايةِ ، إنّما العِلمُ نُورٌ يَقذِفُه اللّه ُ في القلبِ» فقط .

2.نهج البلاغة : الحكمة ۳۳۸ ، كشف الغمّة : ۳ / ۱۳۷ ، غررالحكم : ۲۱۰۲ وفيه «ولا يَنفَعُ المَطبوعُ إذا لَم يَكُ مَسموعٌ» والظاهر أنّ الصحيح ما في المتن ، وراجع ص ۱۰۴ ح ۴۹۲ .

3.قرّة العيون للفيض الكاشاني : ۴۳۹ ، ولم نجده في المصادر الأوّلية .

4.غرر الحكم : ۱۵۸۳ .

5.غرر الحكم : ۷۲۰ .

6.نهج البلاغة : الحكمة ۱۴۷ .

7.مستدرك نهج البلاغة لكاشف الغطاء : ۱۸۵ ، عوالي اللآلي : ۴ / ۱۲۹ / ۲۲۳ .

8.تنبيه الخواطر : ۲ / ۳۷ .

9.الكافي : ۱ / ۵۰ / ۱۱ ، الخصال : ۲۳۹ / ۸۷ ، معاني الأخبار : ۳۹۴ / ۴۹ ، أمالي الطوسي : ۶۵۱ / ۱۳۵۱ ، المحاسن : ۱/۳۶۵/۷۸۸ كلّها عن سفيان بن عيينة ، مشكاة الأنوار : ۲۵۹ ، تنبيه الخواطر : ۲ / ۷۳ ، عدّة الداعي : ۷۲ ، أعلام الدين : ۴۰ ، الإرشاد : ۲ / ۲۰۳ .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 110940
صفحه از 443
پرینت  ارسال به